شستن لباس و دیدن خورده گل يا صابون در آن
مسأله ۱۷۰ ـ اگر بعد از آب كشيدن لباس يا مانند آن خورده گل يا صابون در آن ديده شود پاك است ، ولى اگر آب نجس به باطن گل يا صابون رسيده باشد ظاهر گل و صابون پاك و باطن آنها نجس است.
باقى ماندن بو يا رنگ نجاست بعد از برطرف كردن عين نجاست
مسأله ۱۷۱ ـ هر چيز نجس تا عين نجاست را از آن بر طرف نكنند پاك نمى شود ، ولى چنانچه بو يا رنگ نجاست در آن مانده باشد اشكال ندارد ، پس اگر خون را از لباس بر طرف كنند و آن را آب بكشند اگر چه رنگ خون در آن بماند پاك مى باشد ، امّا چنانچه به واسطه بو يا رنگ احتمال دهند كه ذرّه هاى نجاست در آن چيز مانده ، نجس است.
شستن نجاست بدن در آب كر و جارى
مسأله ۱۷۲ ـ اگر نجاست بدن را در آب كرّ يا جارى بر طرف كنند بدن پاك مى شود ، و تعدّد شستن حتّى در بول لازم نيست.
شستن غذاى نجسى كه لاى دندانها باقى مانده
مسأله ۱۷۳ ـ غذاى نجسى كه لاى دندانها مانده ، اگر آب در دهان بگردانند و به تمام اطراف غذاى نجس برسد ظاهر آن پاك مى شود.
جدا شدن غساله در شستن موى سر و صورت با آب قلیل
مسأله ۱۷۴ ـ اگر موى سر و صورت را با آب قليل آب بكشند جدا شدن غساله لازم است.
سرایت کردن آب هنگام شستن به اطراف محل نجس
مسأله ۱۷۵ ـ اگر جايى مثلا از بدن يا لباس را با آب قليل آب بكشند ، اطراف آن جا كه متّصل به آن است و معمولا موقع آب كشيدن آب به آنها سرايت مى كند ، با پاك شدن جاى نجس پاك مى شود ، به اين معنى كه آب كشيدن اطراف مستقلا لازم نيست بلكه اطراف و محلّ نجس به آب كشيدن با هم پاك مى شوند ، و همچنين است اگر چيز پاكى را پهلوى چيز نجس بگذارند و روى هر دو آب بريزند.
شستن چيزهايى كه هنگام شستن چربى كمى داشته باشد
مسأله ۱۷۶ ـ گوشت و دنبه اى كه نجس شده مثل چيزهاى ديگر آب كشيده مى شود ، و همچنين است اگر بدن و لباس و مانند اينها چربى كمى داشته باشد كه از رسيدن آب به آنها جلوگيرى نكند.
شستن چيز نجسى كه روى آن چرب شود
مسأله ۱۷۷ ـ اگر ـ مثلاًـ ظرف يا بدن نجس باشد و بعد به طورى چرب شود كه از رسيدن آب به آن جلوگيرى كند ، چنانچه بخواهند آن را آب بكشند بايد چربى را بر طرف كنند تا آب به آن برسد.
شستن چيز نجس زير شير آب
مسأله ۱۷۸ ـ چيز نجسى كه عين نجاست در آن نيست ، اگر زير شيرى كه متّصل به كرّ است يك دفعه بشويند پاك مى شود ، و نيز اگر عين نجاست در آن باشد ، چنانچه عين نجاست آن زير شير يا به وسيله ديگر بر طرف شود و آبى كه از آن چيز مى ريزد بو يا رنگ يا مزه آن به واسطه نجاست تغيير نكرده باشد با آب شير پاك مى گردد ، امّا اگر آبى كه از آن مى ريزد بو يا رنگ يا مزه آن به واسطه نجاست تغيير كرده باشد بايد به قدرى آب شير روى آن بريزند تا در آبى كه از آن جدا مى شود تغيير به واسطه نجس نباشد.
شك در برطرف كردن عين نجاست بعد از آب کشیدن آن
مسأله ۱۷۹ ـ اگر چيزى را آب بكشد و يقين كند پاك شده و بعد شكّ كند كه عين نجاست را از آن بر طرف كرده يا نه ، بايد دوباره آن را آب بكشد و يقين يا اطمينان كند كه عين نجاست بر طرف شده است.
تطهير زمينى كه آب در آن فرو مىرود با آب قليل
مسأله ۱۸۰ ـ زمينى كه آب در آن فرو مى رود ـ مثل زمينى كه روى آن شن يا ريگ باشد ـ اگر نجس شود با آب قليل پاك مى شود.
تطهير زمين سختى كه آب در آن فرو نمىرود با آب قليل
مسأله ۱۸۱ ـ زمين سنگ فرش و آجر فرش و زمين سختى كه آب در آن فرو نمى رود ، اگر نجس شود با آب قليل پاك مى گردد ، ولى بايد به قدرى آب روى آن بريزند كه جارى شود ، و چنانچه آبى كه روى آن ريخته اند از سوراخى بيرون رود همه زمين پاك مى شود ، و اگر بيرون نرود جايى از زمين نجس كه آبها در آن جمع مى شود نجس مى ماند و براى پاك شدن آن بايد به وسيله چيز پاكى آب جمع شده را بر دارند ، و بهتر آن است كه گودالى بكنند كه آب در آن جمع شود ، بعد آب را بيرون بياورند و گودال را با خاك پاك پُر كنند.
تطهير ظاهر سنگ نمك و مانند آن با آب قليل
مسأله ۱۸۲ ـ اگر ظاهر نمك سنگ و مانند آن نجس شود ، با آب قليل در صورتى كه مضاف نگردد پاك مى شود.
تطهير قندى كه با شكر نجس ساخته شده است
مسأله ۱۸۳ ـ اگر شكر نجس آب شده را قند بسازند و در آب كرّ يا جارى بگذارند پاك نمى شود.
شرايط تطهير كف پا و ته كفش به واسطه زمين
مسأله ۱۸۴ ـ زمين با سه شرط كف پا و ته كفش را كه به راه رفتن يا پا گذاشتن بر زمين نجس ، نجس شده پاك مى كند:
(اوّل) آن كه زمين پاك باشد.
(دوم) آن كه خشك باشد.
(سوم) آن كه اگر عين نجس ـ مانند خون و بول ـ يا متنجّس ـ مثل گلى كه نجس شده ـ در كف پا و ته كفش باشد ، به واسطه راه رفتن يا ماليدن به زمين بر طرف شود ، و نيز زمين بايد خاك يا سنگ يا آجر فرش و مانند اينها باشد ، و با راه رفتن روى فرش و حصير و سبزه و مانند اينها كف پا و ته كفش نجس پاك نمى شود.
زمين آسفالت يا چوب فرش
مسأله ۱۸۵ ـ پاك شدن كف پا و ته كفش نجس به واسطه راه رفتن روى آسفالت و روى زمينى كه با چوب فرش شده محلّ اشكال است.
مقدار راه رفتن براى تطهير كف پا و ته كفش
مسأله ۱۸۶ ـ براى پاك شدن كف پا و ته كفش بهتر است مقدار پانزده ذراع يا بيشتر راه بروند اگر چه به كمتر از آن يا ماليدن به زمين نجاست بر طرف شود.
خشک یا تر بودن كف پا و ته كفش
مسأله ۱۸۷ ـ لازم نيست كف پا يا ته كفش نجس تر باشد ، بلكه اگر خشك هم باشد به راه رفتن پاك مى شود.
مقدارى كه از اطراف كف پا و ته كفش معمولاً آلوده مىشود
مسأله ۱۸۸ ـ بعد از آن كه كف پا يا ته كفش نجس به راه رفتن پاك شد مقدارى از اطراف آن هم كه معمولا به گل آلوده مى شود پاك مى گردد.
دست و زانوى كسى كه با آنها راه مىرود و ته عصا و پاى مصنوعى و چرخ
مسأله ۱۸۹ ـ كسى كه با دست و زانو راه مى رود ، اگر كف دست يا زانوى او نجس شود پاك شدن آن با راه رفتن محلّ اشكال است ، و همچنين است ته عصا و ته پاى مصنوعى و نعل چهارپايان و چرخ اتومبيل و درشكه و مانند اينها.
باقى ماندن بو يا رنگ يا ذرّات نجاست كه ديده نمىشود
مسأله ۱۹۰ ـ اگر بعد از راه رفتن ، بو يا رنگ يا ذرّه هاى كوچكى از نجاست كه ديده نمى شود در كف پا يا ته كفش بماند ، اشكال ندارد ، اگر چه احتياط مستحبّ آن است كه به قدرى راه بروند كه آنها هم بر طرف شود.
توی کفش و کف جوراب
مسأله ۱۹۱ ـ توى كفش به واسطه راه رفتن پاك نمى شود ، و پاك شدن كف جوراب به واسطه راه رفتن ، محلّ اشكال است.
شرايط تطهير زمين و ساختمان و ميخى كه به ديوار كوبيدهاند
مسأله ۱۹۲ ـ آفتاب زمين و ساختمان و چيزهايى كه مانند در و پنجره در ساختمان به كار برده شده و همچنين ميخى را كه به ديوار كوبيده اند با پنج شرط پاك مى كند:
(اوّل) آن كه چيز نجس تر باشد ، پس اگر خشك باشد بايد به وسيله اى آن را تر كنند تا آفتاب آن را خشك كند.
(دوم) آن كه اگر عين نجاست در آن چيز باشد پيش از خشك شدن به تابيدن آفتاب آن را بر طرف كنند.
(سوم) آن كه چيزى از تابيدن آفتاب جلوگيرى نكند ، پس اگر آفتاب از پشت پرده يا ابر و مانند اينها بتابد و چيز نجس را خشك كند ، آن چيز پاك نمى شود ، ولى اگر به قدرى نازك باشد كه از تابيدن آفتاب جلوگيرى نكند اشكال ندارد.
(چهارم) آن كه آفتاب به تنهايى چيز نجس را خشك كند ، پس اگر مثلا چيز نجس به واسطه باد و آفتاب خشك شود پاك نمى گردد ، ولى اگر باد به قدرى كم باشد كه نگويند به خشك شدن چيز نجس كمك كرده اشكال ندارد.
(پنجم) آن كه آفتاب مقدارى از بنا و ساختمان را كه نجاست به آن فرو رفته يك مرتبه خشك كند ، پس اگر يك مرتبه بر زمين و ساختمان نجس بتابد و روى آن را خشك كند ، و دفعه ديگر زير آن را خشك نمايد فقط روى آن پاك مى شود و زير آن نجس مى ماند.
پاك كردن حصير نجس و درخت و گياه
مسأله ۱۹۳ ـ پاك كردن آفتاب حصير نجس و درخت و گياهى را كه در زمين است ، محلّ اشكال است.
شك در تحقق شرايط براى تطهير با آفتاب
مسأله ۱۹۴ ـ اگر آفتاب به زمين نجس بتابد بعد انسان شكّ كند كه زمين موقع تابيدن آفتاب تر بوده يا نه ، يا ترى آن به واسطه آفتاب خشك شده يا نه ، آن زمين نجس است ، و همچنين است اگر شكّ كند كه پيش از تابش آفتاب عين نجاست از آن بر طرف شده يا نه ، يا شكّ كند كه چيزى مانع تابش آفتاب بوده يا نه.
پاك شدن آن طرف ديوار
مسأله ۱۹۵ ـ اگر آفتاب به يك طرف ديوار نجس بتابد و به وسيله آن طرفى كه آفتاب به آن نتابيده نيز خشك شود ، هر دو طرف پاك مى شود.
تعريف استحاله
مسأله ۱۹۶ ـ اگر چيز نجسى به صورت چيز پاكى در بيايد كه عرف آن را تغيير در حقيقت ببيند پاك مى شود ، مثل آن كه چوب نجس بسوزد و خاكستر گردد ، يا سگ در نمكزار فرو رود و نمك شود ، ولى اگر حقيقت آن عوض نشود ـ مثل آن كه گندم نجس را آرد كنند يا نان بپزند ـ پاك نمى شود.
كوزه گلى و زغالى كه از گل و چوب نجس ساخته شده
مسأله ۱۹۷ ـ كوزه گلى و مانند آن كه از گل نجس ساخته شده نجس است ، و زغالى كه از چوب نجس ساخته شده احوط اجتناب از آن است.
شك در استحاله
مسأله ۱۹۸ ـ چيز نجسى كه معلوم نيست استحاله شده يا نه ، در صورتى كه منشأ شكّ اين باشد كه آيا موضوع نجس باقى است يا نه ، نجس است.
سرکه شدن شراب
مسأله ۱۹۹ ـ اگر شراب به خودى خود يا به واسطه ريختن چيزى مثل سركه و نمك در آن سركه شود ، پاك مى گردد.
