اعاده نمازى را كه به جماعت خوانده
مسأله ۱۴۱۲ ـ اگر امام يا مأموم بخواهد نمازى را كه با جماعت خوانده دوباره با جماعت بخواند ، چنانچه احتمال فساد آن نماز را ندهد جايز نيست ، مگر اين كه در نماز دوم امام باشد و در مأمومين كسى باشد كه نماز واجب را نخوانده باشد ، كه در اين صورت اعاده مستحبّ است.
به جماعت خواندكسى كه در نماز وسواس دارد
مسأله ۱۴۱۳ ـ كسى كه در نماز به حدّى وسواس دارد كه موجب بطلان نمازش مى شود و فقط در صورتى كه نماز را با جماعت بخواند از وسواس راحت مى شود ، بايد نماز را با جماعت بخواند ، و همچنين بنابر احتياط واجب در صورتى كه موجب بطلان نمازش نشود.
ترک جماعت که موجب انزاء پدر يا مادر شود
مسأله ۱۴۱۴ ـ اگر پدر يا مادر به فرزند خود امر كنند كه نماز را با جماعت بخواند ، در صورتى كه ترك آن موجب ايذاء آنها شود ، مخالفت آنها حرام است.
به جماعت خواند نماز مستحب
مسأله ۱۴۱۵ ـ نماز مستحبّ را نمى شود با جماعت خواند ، مگر نماز استسقاء كه براى آمدن باران مى خوانند ، و نمازى كه واجب بوده و به جهتى مستحبّ شده است ، مانند نماز عيد فطر و قربان كه در زمان حضور امام (عليه السلام) واجب بوده و به واسطه غايب شدن ايشان مستحبّ مى باشد.
اقتداء درهر نماز يوميه به امام جماعتى كه نماز يوميه مىخواند
مسأله ۱۴۱۶ ـ موقعى كه امام جماعت نماز يوميّه مى خواند ، هر كدام از نمازهاى يوميّه را مى شود به او اقتدا كرد.
اقتداء به امام جماعتى كه قضاى نماز يوميه يااحتیاط می خواند
مسأله ۱۴۱۷ ـ اگر امام جماعت قضاى نماز يوميّه خود يا شخص ديگرى را مى خواند ، در صورتى كه فوت نماز يقينى باشد مى شود به او اقتدا كرد ، ولى اگر احتياطاً قضا مى كند ، اقتدا به او جايز نيست ، مگر در صورتى كه نماز مأموم نيز احتياطى باشد و منشأ احتياط هر دو يكى باشد.
اقتداء به کسی که نداند نماز واجب يوميه می خواند يا مستحب
مسأله ۱۴۱۸ ـ اگر انسان نداند نمازى را كه كسى مى خواند نماز واجب يوميّه است يا نماز مستحبّ ، نمى تواند به او اقتدا كند.
خونى كه به لباسى كه آستر دارد بريزد
مسأله ۸۶۳ ـ اگر خون روى لباسى كه آستر دارد بريزد و به آستر آن برسد ، يا به آستر بريزد و روى لباس خونى شود ، بايد هر كدام را جدا حساب نمود ، پس اگر خون روى لباس و آستر كمتر از درهم باشد نماز با آن صحيح ، و اگر به مقدار درهم يا بيشتر باشد نماز با آن باطل است.
حایل بين امام و مأموم و بين مأموم و مأموم ديگر
مسأله ۱۴۱۹ ـ در صحّت جماعت شرط است كه بين امام و مأموم ، و همچنين بين مأموم و مأموم ديگر كه واسطه بين مأموم و امام است حايلى نباشد كه مانع از ديدن شود ، مانند پرده يا ديوار و امثال اينها ، پس اگر در تمام احوال نماز يا بعض آن بين امام و مأموم يا بين مأموم و مأموم ديگر كه واسطه اتّصال است چنين حايلى باشد ، جماعت باطل است ، و زن از اين حكم مستثنى است ، چنانكه خواهد آمد.
ندیدن امام یا صف جلو به واسطه درازى صف
مسأله ۱۴۲۰ ـ اگر به واسطه درازى صف اوّل ، كسانى كه دو طرف صف ايستاده اند امام را نبينند ، مى توانند اقتدا كنند ، و نيز اگر به واسطه درازى يكى از صفهاى ديگر ، كسانى كه دو طرف آن ايستاده اند صف جلوى خود را نبينند ، مى توانند اقتدا نمايند.
رسیدن رطوبت به خونی که كمتر از درهم باشد
مسأله ۸۶۴ ـ اگر خون بدن يا لباس كمتر از درهم باشد و رطوبتى به آن برسد كه اطراف را آلوده كند ، نماز با آن باطل است ، اگر چه خون و رطوبتى كه به آن رسيده به اندازه درهم نباشد ، ولى اگر رطوبت فقط به خون برسد و اطراف را آلوده نكند ، نماز خواندن با آن اشكال ندارد.
بدن يا لباسی که به واسطه رسيدن با رطوبت به خون نجس شود
مسأله ۸۶۵ ـ اگر بدن يا لباس خونى نشود ولى به واسطه رسيدن با رطوبت به خون نجس شود ، اگر چه مقدارى كه نجس شده كمتر از درهم باشد ، نمى شود با آن نماز خواند.
رسیدن صفهاى جماعت تا در مسجد
مسأله ۱۴۲۱ ـ اگر صفهاى جماعت تا در مسجد برسد ، كسى كه مقابل در پشت صف ايستاده نمازش صحيح است ، و همچنين نماز كسانى كه پشت سر او اقتدا مى كنند صحيح مى باشد ، بلكه نماز كسانى كه در دو طرف ايستاده اند و اتصال به جماعت دارند ، نيز صحيح است.
رسیدن نجاست دیگر به خونى كه كمتر از درهم است
مسأله ۸۶۶ ـ اگر خونى كه در بدن يا لباس است كمتر از درهم باشد و نجاست ديگرى به آن برسد ـ مثلا يك قطره بول روى آن بريزد ـ در صورتى كه به بدن يا لباس برسد ، نماز خواندن با آن جايز نيست.
كسى كه پشت ستون ايستاده
مسأله ۱۴۲۲ ـ كسى كه پشت ستون ايستاده ، اگر از طرف راست يا چپ به واسطه مأموم ديگر به امام متّصل نباشد ، نمى تواند اقتدا كند.
نجس بودن لباسهاى كوچك نمازگزار
مسأله ۸۶۷ ـ اگر لباسهاى كوچك نمازگزار ، مثل عرقچين و جوراب كه نمى شود با آنها عورت را پوشانيد نجس باشد ، چنانچه ساير موانع لباس نمازگزار در آن نباشد ـ مثل اين كه از مردار يا نجس العين يا حيوان حرام گوشت باشد ـ نماز با آن صحيح است ، و نيز اگر با انگشترى نجس نماز بخواند اشكال ندارد.
بلندتر بودن جاى ايستادن امام از جاى مأموم
مسأله ۱۴۲۳ ـ جاى ايستادن امام بايد از جاى مأموم بلندتر نباشد ، ولى اگر به مقدار كمى مانند كمتر از يك وجب بلندتر باشد ، اشكال ندارد ، و نيز اگر زمين سراشيب باشد و امام در طرفى كه بلندتر است بايستد ، در صورتى كه سراشيبى آن زياد نباشد و طورى باشد كه به آن زمين مسطّح بگويند ، مانعى ندارد.
همراه بودن چيز نجس مانند دستمال و كليد و چاقو برای نمازگزار
مسأله ۸۶۸ ـ چيز نجس مانند دستمال و كليد و چاقوى نجس جايز است همراه نمازگزار باشد.
کسی که احتمال دهد خونى كه در بدن يا لباس اوست مورد عفو نيست
مسأله ۸۶۹ ـ اگر مى داند خونى كه در بدن يا لباس اوست كمتر از درهم است ، ولى احتمال مى دهد كه از خونهايى باشد كه مورد عفو نيست ، جايز است كه با آن خون نماز بخواند و شستن براى نماز لازم نيست.
بلندتر بودن جاى مأموم از جاى امام
مسأله ۱۴۲۴ ـ اگر جاى مأموم بلندتر از جاى امام باشد اشكال ندارد ، ولى اگر به قدرى بلندتر باشد كه صدق جماعت مشكوك باشد ، نمى تواند قصد جماعت كند.
کسی که نداند این خون از خونهايى است كه مورد عفو نيست
مسأله ۸۷۰ ـ اگر خونى كه در لباس يا بدن است كمتر از درهم باشد ، و نداند كه از خونهايى است كه مورد عفو نيست و نماز بخواند و بعد معلوم شود كه از آنها بوده ، اعاده نماز لازم نيست ، و همچنين است اگر اعتقاد نمايد كه كمتر از درهم است و نماز بخواند و بعد معلوم شود كه به مقدار درهم يا بيشتر بوده ، در اين صورت نيز اعاده لازم نيست.
فاصله شدن يك نفر يا بچه مميز در صف جماعت
مسأله ۱۴۲۵ ـ اگر بين كسانى كه در يك صف ايستاده اند ، يك نفر كه نمازش باطل است يا بچّه مميّزى كه ندانند نماز او صحيح است فاصله شود ، در صورتى كه از جهت مأموم ديگر اتّصال به جماعت نباشد ـ بنابر احتياط واجب ـ نمى شود اقتدا كرد.
هنگامی که صف جلو آماده نماز و تكبير گفتن باشد
مسأله ۱۴۲۶ ـ بعد از تكبير امام ، اگر صف جلو آماده نماز و تكبير گفتن باشد ، كسى كه در صف بعد ايستاده مى تواند تكبير بگويد ، ولى احتياط مستحبّ آن است كه صبر كند تا كسى يا كسانى كه از صف جلو واسطه اتّصال او هستند تكبير بگويند.
باطل بودن نماز يك صف از صفهاى جلو
مسأله ۱۴۲۷ ـ اگر بداند نماز يك صف از صفهاى جلو باطل است در صفهاى بعد نمى تواند اقتدا كند ، ولى اگر نداند نماز آنان صحيح است يا نه ، مى تواند اقتدا نمايد.
مستحبات در لباس نمازگزار
مسأله ۸۷۱ ـ چند چيز در لباس نمازگزار مستحبّ است ، و از آن جمله است: عمامه با تحت الحنك ، پوشيدن عبا و لباس سفيد و پاكيزه ترين لباسها ، و استعمال بوى خوش ، و دست كردن انگشتر عقيق.
هرگاه بداند نماز امام باطل است
مسأله ۱۴۲۸ ـ هرگاه بداند نماز امام باطل است ، مثلا بداند امام وضو ندارد ، اگر چه خود امام ملتفت نباشد ، نمى تواند به او اقتدا كند.
علم اینكه امام عادل نبوده يا به جهتى نمازش باطل بوده
مسأله ۱۴۲۹ ـ اگر مأموم بعد از نماز بفهمد كه امام عادل نبوده ، و يا كافر بوده ، و يا به جهتى نمازش باطل بوده ـ مثلا بىوضو نماز خوانده ـ نمازش صحيح است در صورتى كه كارى كه نماز فرادى را اگر چه سهواً باطل مى كند ـ مثل زياد كردن ركوع ـ انجام نداده باشد.
كسى كه در بين نماز شك كند كه اقتداء كرده يا نه
مسأله ۱۴۳۰ ـ اگر در بين نماز شكّ كند كه اقتدا كرده يا نه بايد نماز را فرادى تمام نمايد ، مگر اين كه از جهت قراينى اطمينان كند كه نيّت جماعت كرده است.
مكروهات در لباس نمازگزار و احتیاط واجب در نقش صورت
مسأله ۸۷۲ ـ چند چيز در لباس نمازگزار مكروه است ، و از آن جمله است: پوشيدن لباس سياه و چرك و تنگ و لباس شرابخوار و لباس كسى كه از نجاست پرهيز نمى كند ، و نيز باز بودن تكمه هاى لباس ، و احتياط واجب آن است كه در لباس و انگشترى كه نقش صورت دارد نماز نخواند.
عدول از جماعت به فرادى
مسأله ۱۴۳۱ ـ عدول از جماعت به فرادى در حال تشهّد قبل از سلام امام در صورتى كه از اوّل قصد عدول نداشته اشكال ندارد ، و همچنين است قبل از تشهّد در صورتى كه معذور باشد ، و در غير اين دو صورت محلّ اشكال است ، چه از اوّل نيت عدول داشته باشد يا در اثناء قصد عدول كند ، ولى اگر به وظيفه منفرد عمل كرده نمازش صحيح است ، و همچنين اگر بعد از گذشتن محلّ قرائت عدول كرده و از اوّل قصد انفراد نداشته نمازش از جهت ترك قرائت صحيح است.
