آبی که هنگام شستن با آب شیر از چیز نجس میریزد
مسأله ۲۱ ـ اگر چيز نجس را زير شيرى كه متّصل به كرّ است بشويند ، آبى كه از آن چيز مى ريزد اگر متّصل به مخزنى باشد كه آب آن كمتر از كرّ نباشد ، چنانچه بو يا رنگ يا مزه آن به واسطه نجاست تغيير نكرده باشد پاك است.
نجس شدن قسمتى از آب كرّ كه بقيه آن يخ زده است
مسأله ۲۲ ـ اگر مقدارى از آب كرّ يخ ببندد و باقى آن به قدر كرّ نباشد ، چنانچه نجاست به آن برسد نجس مى شود ، و هر مقدار از يخ هم آب شود نجس است.
شك در كرّ بودن آبى كه حالت سابقه آن معلوم است
مسأله ۲۳ ـ آبى كه به اندازه كرّ بوده ، اگر انسان شكّ كند از كرّ كمتر شده يا نه مثل آب كرّ است ، يعنى نجاست را پاك مى كند و اگر نجاستى هم به آن برسد نجس نمى شود ، و آبى كه كمتر از كرّ بوده اگر انسان شكّ كند به مقدار كرّ شده يا نه حكم آب كمتر از كرّ را دارد.
راه ثابت شدن آب كرّ
مسأله ۲۴ ـ كرّ بودن آب به چند راه ثابت مى شود:
(اوّل) آن كه انسان يقين يا اطمينان پيدا كند.
(دوم) آن كه دو مرد عادل خبر دهند.
(سوم) آن كه كسى كه مورد وثوق است و ظنّ بر خلاف گفته او نباشد خبر دهد.
(چهارم) به قول كسى كه آب در اختيار اوست در صورتى كه متّهم به كذب نباشد.
تعريف آب قليل
مسأله ۲۵ ـ آب قليل آبى است كه از زمين نجوشد و از كرّ كمتر باشد.
چگونگى نجس شدن آب قليل
مسأله ۲۶ ـ اگر آب قليل روى چيز نجس بريزد يا چيز نجس به آن برسد نجس مى شود ، ولى اگر با فشار روى چيز نجس بريزد ، مقدارى كه به آن چيز مى رسد نجس است ، و مقدارى كه به آن نرسيده پاك است.
غساله شستن با آب قليل
مسأله ۲۷ ـ آب قليلى كه براى بر طرف كردن عين نجاست روى چيز نجس ريخته شود و از آن جدا گردد نجس است ، و بنابر احتياط واجب از آب قليلى كه بعد از بر طرف شدن عين نجاست براى آب كشيدن چيز نجس روى آن مى ريزند و از آن جدا مى شود ، اجتناب كنند.
شرایط نجس نکردن آبى كه با آن مخرج بول و غائط را میشویند
مسأله ۲۸ ـ آبى كه با آن مخرج بول و غائط را مى شويند با پنج شرط چيز پاكى را كه با آن ملاقات كند نجس نمى كند:
(اوّل) آن كه بو يا رنگ يا مزه اش به واسطه نجاست تغيير نكرده باشد.
(دوم) نجاستى از خارج به آن نرسيده باشد.
(سوم) نجاست ديگرى مثل خون با بول يا غائط بيرون نيامده باشد.
(چهارم) بنابر احتياط ذرّه هاى غائط در آن آب پيدا نباشد.
(پنجم) بيشتر از مقدار معمول نجاست به اطراف مخرج نرسيده باشد.
تعريف آب جارى
آب جارى آبى است كه از زمين بجوشد و جريان داشته باشد ، مانند آب چشمه و قنات.
ملاقات آب جاری با نجاست
مسأله ۲۹ ـ آب جارى اگر چه كمتر از كرّ باشد ، چنانچه نجاست به آن برسد تا وقتى كه بو يا رنگ يا مزه آن به واسطه نجاست تغيير نكرده پاك است.
تغيير اوصاف قسمتى از آب جارى به واسطه نجاست و حکم بقیه آن
مسأله ۳۰ ـ اگر نجاستى به آب جارى برسد ، مقدارى از آن كه بو يا رنگ يا مزه اش به واسطه نجاست تغيير كرده نجس است ، و طرفى كه متّصل به چشمه است اگر چه كمتر از كرّ باشد پاك است ، و آب هاى طرف ديگر نهر اگر به اندازه كرّ يا به واسطه آبى كه تغيير نكرده به آب طرف چشمه متّصل باشد پاك ، وگرنه نجس است.
آب چشمهاى كه جارى نيست
مسأله ۳۱ ـ آب چشمه اى كه جارى نيست ولى طورى است كه اگر از آن بردارند باز مى جوشد ، حكم آب جارى را دارد ، يعنى اگر نجاست به آن برسد تا وقتى كه بو يا رنگ يا مزه آن به واسطه نجاست تغيير نكرده پاك است.
آب راکد متّصل به آب جارى
مسأله ۳۲ ـ آبى كه كنار نهر ايستاده و متّصل به آب جارى است در صورتى كه به ملاقات نجس بو يا رنگ يا مزه اش تغيير نكند ، نجس نمى شود.
آب چشمه هاى فصلى
مسأله ۳۳ ـ چشمه اى كه مثلا در زمستان مى جوشد و در تابستان از جوشش مى افتد فقط وقتى كه مى جوشد حكم آب جارى را دارد.
آب حوضچه حمّام كه متصل به كرّ است
مسأله ۳۴ ـ آب حوضچه حمّام اگر چه كمتر از كرّ باشد ، چنانچه به خزينه اى كه آب آن به اندازه كرّ است متّصل باشد مثل آب جارى است.
آب لوله هاى حمام و ساختمانها
مسأله ۳۵ ـ آب لوله هاى حمام و عمارات كه از شيرها و دوشها مى ريزد ، اگر متّصل به مخزنى باشد كه آب آن كمتر از كرّ نباشد حكم آب جارى را دارد.
آبى كه به مقدار كرّ نيست ولى روى زمين جارى است
مسأله ۳۶ ـ آبى كه روى زمين جريان دارد ولى از زمين نمى جوشد ، چنانچه كمتر از كرّ باشد و نجاست به آن برسد نجس مى شود ، امّا اگر با فشار جارى باشد و نجاست به پايين آن برسد طرف بالاى آن نجس نمى شود.
تطهير متنجّس با آب باران
مسأله ۳۷ ـ اگر به چيز نجسى كه عين نجاست در آن نيست يك مرتبه باران ببارد ، جايى كه باران به آن برسد پاك مى شود ، و در فرش و لباس و مانند اينها فشار لازم نيست ، ولى باريدن دو سه قطره فايده ندارد ، بلكه بايد طورى باشد كه بگويند باران مى آيد ، و بنابر احتياط واجب به اندازه اى باشد كه اگر در زمين سخت ببارد جريان داشته باشد.
ترشّح باران از عين نجاست
مسأله ۳۸ ـ اگر باران بر عين نجس ببارد و به جاى ديگر ترشّح كند ، چنانچه عين نجاست همراه آن نباشد و بو يا رنگ يا مزه آن به واسطه نجاست تغيير نكرده باشد پاك است ، پس اگر باران بر خون ببارد و ترشّح كند ، چنانچه ذرّه اى خون در آن باشد ، يا آن كه بو يا رنگ يا مزه آن به واسطه نجاست تغيير كرده باشد نجس مى باشد.
آبى كه از ناودان سقفى مىريزد كه عين نجس روی آن سقف است
مسأله ۳۹ ـ اگر بر سقف عمارت يا روى بام آن عين نجاست باشد ، تا وقتى كه باران بر بام مى بارد آبى كه به چيز نجس رسيده و از سقف يا ناودان مى ريزد پاك است ، ولى بعد از قطع شدن باران اگر معلوم باشد آبى كه مى ريزد به چيز نجس رسيده است ، نجس مى باشد.
تطهير زمين نجس و جائی كه زير سقف است با آب باران
مسأله ۴۰ ـ زمين نجسى كه باران بر آن ببارد پاك مى شود ، و اگر باران بر زمين جارى شود و در حال باريدن به جاى نجسى كه زير سقف است برسد ، آن را نيز پاك مى كند.
پاك شدن خاك نجس با آب باران
مسأله ۴۱ ـ خاك نجسى كه آب باران به وصف اطلاق به اجزاى آن برسد پاك مى شود ، هر چند به واسطه باران گل شود.
تطهير با آب بارانى كه در جائى جمع شده هنگام بارش باران
مسأله ۴۲ ـ هرگاه آب باران در جايى جمع شود اگر چه كمتر از كرّ باشد ، چنانچه موقعى كه باران مى آيد چيز نجسى را در آن بشويند و آب به واسطه نجاست بو يا رنگ يا مزه اش تغيير نكند ، آن چيز نجس پاك مى شود.
تطهير زمين نجسى كه روى آن فرش پاکی است كه بر آن باران ببارد
مسأله ۴۳ ـ اگر بر فرش پاكى كه روى زمين نجس است باران ببارد و باران به زمين نجس برسد ، فرش نجس نمى شود و زمين هم پاك مى گردد.
گودال آبى كه بعد از ايستادن باران، نجاستى به آن برسد
مسأله ۴۴ ـ اگر آب باران در گودالى جمع شود و كمتر از كرّ باشد ، چنانچه بعد از ايستادن باران نجاستى به آن برسد نجس مى شود.
ملاقات نجاست با آب چاه
مسأله ۴۵ ـ آب چاهى كه از زمين مى جوشد اگر چه كمتر از كرّ باشد ، چنانچه نجاست به آن برسد ، تا وقتى كه بو يا رنگ يا مزه آن به واسطه نجاست تغيير نكرده پاك است ، ولى مستحبّ است پس از رسيدن بعضى از نجاستها ، مقدارى كه در كتابهاى مفصّل گفته شده از آب آن بكشند.
تطهير آب چاهى كه نجس شده
مسأله ۴۶ ـ اگر نجاستى در چاه بريزد و بو يا رنگ يا مزه آب آن را تغيير دهد ، چنانچه تغيير آب چاه از بين برود پاك مى شود ، و احتياط مستحبّ اين است كه با آبى كه از چاه مى جوشد مخلوط گردد.
تطهیر و وضو و غسل با آب مضاف
مسأله ۴۷ ـ آب مضاف كه معناى آن در مسأله «۱۵» گذشت ، چيز نجس را پاك نمى كند و وضو و غسل هم با آن باطل است.
ملاقات آب مضاف با نجس
مسأله ۴۸ ـ آب مضاف چه قليل و چه كثير به ملاقات نجس ، نجس مى شود ، هر چند عموم حكم نسبت به بعضى از مراتب كثرت محلّ اشكال است ، ولى چنانچه با فشار با نجس ملاقات كند مقدارى كه به چيز نجس رسيده نجس است ، و مقدارى كه نرسيده پاك مى باشد ، مثلا اگر گلاب را از گلابدان روى دست نجس بريزند ، آنچه به دست رسيده نجس و آنچه به دست نرسيده پاك است.
چگونگى تطهير آب مضاف نجس
مسأله ۴۹ ـ اگر آب مضاف نجس طورى با آب كرّ يا جارى مخلوط شود كه ديگر آب مضاف به آن نگويند پاك مى شود.