کشتن موش صحرائی و خارپشت و سوسمار و مارمولک (عظایه) و مانند اینها
مسأله ۲۰۸ ـ در كشتن موش صحرايى و خار پشت و سوسمار و آنچه مانند اينها است، يك بچه نرينه بز كفّاره است، و در كشتن نوعى مارمولك (عظايه) يك كف از طعام كفّاره است.
کشتن زنبور
مسأله ۲۰۹ ـ در كشتن عمدى زنبور، مقدارى طعام كفّاره است، و اگر كشتن خَطَئى يا براى دفع اذيتش باشد، كفّاره ندارد.
کشتن ملخ به هنگام عبور از جاده
مسأله ۲۱۰ ـ هر گاه در جاده اى كه محرم از آن عبور مى كند ملخ باشد، بايد از آن جاده منحرف شود كه آنها را نكشد، ولى اگر نتواند منحرف شود كشتن آنها مانعى ندارد.
شکار دسته جمعی و کفاره بر هر یک از شرکت کنندگان
مسأله ۲۱۱ ـ اگر جماعتى در كشتن يك شكار شركت كنند، بر هر كدام از آنان كفّاره مستقلّى است.
خوردن از صید
مسأله ۲۱۲ ـ خوردن از صيد كفّاره دارد، و كفّاره آن ـ بنا بر احتياط واجب ـ كفّاره صيد كردن است. پس اگر محرمى صيدى بكند و سپس از آن بخورد، دو كفّاره بر او واجب مى شود.
شکار را همراه داشتن در هنگام ورود به حرم
مسأله ۲۱۳ ـ كسى كه شكارى همراه دارد، بايد هنگام ورود به حرم آن را آزاد كند، وگرنه در صورتى كه بميرد بايد كفّاره بدهد، بلكه ـ بنا بر احتياط واجب ـ بعد از احرام نيز حكمش همين است اگر چه داخل حرم نشده باشد.
وجوب کفاره کشتن و خوردن شکار و در صورت عمد و اشتباه و جهل
مسأله ۲۱۴ ـ در وجوب كفّاره براى كشتن و خوردن شكار، فرقى نيست بين اين كه كشتن يا خوردن از روى عمد يا اشتباه يا جهل باشد.
شکار مکرر و کفارة آن دربارة محرم یا غیر محرمی که در حرم شکار نماید
مسأله ۲۱۵ ـ در شكار مكرّر كفّاره نيز مكرّر مى شود ـ چه شكار از روى جهل باشد يا فراموشى يا خطا ـ و همچنين است در صورت عمد، اگر شكار در حرم بوده و شكار كننده محرم نباشد، و يا شكار كننده محرم در بيش از يك احرام تكرار نمايد، ولى اگر شكار عمداً از محرم در يك احرام تكرار شود، كفّاره مكرّر نمى شود.
حرمت نزدیکی با زنان در اثنای عمرة تمتع و مفرده و حج و قبل از نماز طواف نساء
مسأله ۲۱۶ ـ نزديكى با زنان در اثناى عمره تمتّع و اثناى عمره مفرده و اثناى حجّ و بعد از عمره مفرده و بعد از حجّ تا وقتى نماز طواف نساء را به جا نياورده است، حرام است.
نزدیکی با زنان در عمرة تمتع پیش از فارغ شدن از سعی و بعد از آن
مسأله ۲۱۷ ـ هرگاه در عمره تمتّع، از روى عمد و علم به حرمت و به يادداشتن احرام ـ از جلو يا عقب ـ نزديكى نمايد، چنانچه پس از فارغ شدن از سعى باشد، عمره اش صحيح است، ولى بايد كفّاره دهد، و كفّاره آن، يك شتر يا گاو يا گوسفند است، و احتياط مستحب آن است كه شخصى كه وضع مالى او خوب است شتر، و شخصى كه وضع مالى او متوسط است، گاو، كفّاره دهد.
و اگر پيش از فارغ شدن از سعى باشد، كفّاره اش همان است كه گذشت، و بنا بر احتياط واجب عمره او فاسد مى شود، و احتياط واجب آن است كه ـ در صورت امكان ـ آن را به اتمام برساند، و دوباره آن را پيش از حجّ به جا آورد، و در صورت عدم امكان، در سال بعد حجّ را اعاده نمايد.
نزدیکی با زنان در حج پیش از وقوف در مشعر و حکم زن که با رضایت یا اکراه تمکین کرده
مسأله ۲۱۸ ـ هرگاه كسى كه احرام حجّ بسته، پيش از وقوف در مزدلفه، از روى عمد و علم به حرمت، و به يادداشتن احرام با زن خود، دايمى يا موقت، از جلو يا عقب نزديكى نمايد، واجب است حجّش را تمام كند و آن را در سال بعد دوباره به جا آورد و يك شتر كفّاره دهد، و چنانچه متمكّن از شتر نباشد يك گوسفند كفايت مى كند، و در آنچه ذكر شد فرقى بين حجّ واجب و مستحب نيست.
و همچنين است حكم زن در صورتى كه در حال احرام و با علم به حكم و به يادداشتن احرام و با رضايت تمكين كرده باشد.
ولى اگر شوهرش او را اكراه كرده باشد، چيزى بر او واجب نيست، و بر شوهرش دو كفّاره لازم است.
و لازم است اين زن و شوهر ـ در صورتى كه كسى با آنها نباشد ـ تا پايان اعمال حجّ از يكديگر جدا شوند، و همچنين در حجّ سال بعد، از شروع اعمال تا رسيدن به جايى كه در سال قبل نزديكى در آن واقع شده است، چه نزديكى پيش از رسيدن به عرفات صورت گرفته باشد و چه بعد از آن، و احتياط واجب آن است كه تا پايان اعمال از يكديگر جدا باشند.
نزدیکی با زنان بعد از وقوف در مشعر قبل طواف نساء یا در اثناء آن
مسأله ۲۱۹ ـ هرگاه كسى كه احرام حجّ بسته، بعد از وقوف در مزدلفه و پيش از انجام طواف نساء، از روى عمد و علم به حرمت و به يادداشتن احرام، با زن خود ـ دايمى يا موقت ـ از جلو يا عقب نزديكى نمايد، بايد به همان صورتى كه در مسأله قبل گذشت كفّاره دهد، ولى واجب نيست دوباره حجّ را در سال بعد به جا آورد.
و همچنين است ـ بنا بر احتياط واجب ـ اگر نزديكى پس از تمام شدن شوط سوم و پيش از تمام شدن شوط پنجم طواف نساء صورت گرفته باشد، و امّا اگر پس از تمام شدن شوط پنجم صورت گرفته باشد چيزى بر او واجب نيست.
نزدیکی با زنان در عمرة مفرده بعد از انجام سعی و قبل از آن
مسأله ۲۲۰ ـ كسى كه در عمره مفرده پس از انجام سعى، از روى عمد و علم به حكم و به يادداشتن احرام با زن خود نزديكى نمايد، چنانچه نزديكى بعد از سعى باشد، عمره او صحيح است و بايد يك شتر كفّاره دهد.
و چنانچه نزديكى قبل از سعى باشد، عمره او نيز باطل مى شود، و واجب است تا ماه بعد در مكّه بماند، سپس به يكى از ميقاتها و بنا بر احتياط واجب يكى از ميقاتهاى پنجگانه ـ ذوالحليفه، وادى عقيق، جحفه، يلملم و قرن المنازل ـ برود و از آن جا براى انجام دوباره عمره احرام ببندد، و عمره را دوباره به جا آورد، و اقوى اين است كه تمام نمودن عمره فاسد شده واجب نيست، هر چند كه احوط است.
نزدیکی مردی که از احرام خارج شده یا غیر محرم با همسر محرمه اش
مسأله ۲۲۱ ـ چنانچه مرد از احرام خارج شود، و با زن خود در حال احرامش نزديكى نمايد، بايد زن يك شتر كفّاره دهد، و غرامت آن بر عهده شوهر است.
و اگر مرد از ابتدا غير محرم بوده و با زن خود در حال احرامش نزديكى نمايد، چنانچه زن با رضايت خود تمكين نموده باشد، بايد كفّاره دهد و شوهرش ضامن قيمت آن نيست، و اگر شوهرش او را اكراه كرده باشد، چيزى بر زن واجب نيست.
انجام نزدیکی و محرمات احرام از روی جهل یا فراموشی
مسأله ۲۲۲ ـ هرگاه محرم از روى جهل يا فراموشى با زن خود نزديكى نمايد، عمره و حجّش صحيح است و كفّاره اى بر او واجب نيست.
و همچنين است اگر چيز ديگرى از محرمات احرام را ـ كه موجب كفّاره است ـ از روى جهل يا فراموشى مرتكب شود، مگر بعضى از موارد كه بيان آنها در موارد مناسب خواهد آمد، ان شاءاللّه تعالى.
بوسیدن همسر از روی شهوت
مسأله ۲۲۳ ـ بوسيدن محرم زن خود را از روى شهوت حرام است، و چنانچه اين كار را انجام دهد ـ منى از او خارج شود يا نشود ـ بايد كفّاره دهد، و كفّاره آن يك شتر است، و اگر متمكّن از آن نبود بايد يك گوسفند كفّاره دهد.
و اگر بوسيدن بدون شهوت باشد، بايد يك گوسفند كفّاره دهد.
بوسیدن مردی که طواف نساء انجام داده، همسر محرم خود را
مسأله ۲۲۴ ـ چنانچه مرد پس از انجام طواف نساء، زن در حال احرام خود را ببوسد، احتياط مستحب اين است كه با ريختن خونى كفّاره دهد.
مس نمودن دست یا بدن محرم با بدن همسر خود از روی شهوت و بدون آن
مسأله ۲۲۵ ـ بر محرم حرام است كه دست يا بدن خود را از روى شهوت به بدن زن خود بمالد، و چنانچه اين كار را انجام دهد ـ چه منى از او خارج شود يا نشود ـ بايد يك گوسفند كفّاره دهد.
و اگر اين كار را بدون شهوت انجام دهد، كفّاره اى بر او واجب نيست، اگر چه منى از او خارج شود، ولى كسى كه عادت به خروج منى هنگام تماس بدون شهوت دارد، احتياط اين است كه از اين كار اجتناب كند.
ملاعبة محرم با زن خود با خروج منی و نگاه او به اجنبیه
مسأله ۲۲۶ ـ ملاعبه محرم با زن خود حرام است، و چنانچه اين كار را بكند و منى از او خارج شود بايد كفّاره نزديكى با زن را بدهد يعنى يك شتر براى متمكّن و يك گوسفند براى كسى كه متمكّن از دادن شتر نباشد.
و اگر محرم به زن اجنبى نگاه كند و منى از او خارج شود، چنانچه وضع مالى او خوب باشد بايد يك شتر، و در صورتى كه متوسط باشد يك گاو، و در صورتى كه فقير باشد يك گوسفند كفّاره بدهد، ولى اگر منى از او خارج نشود كفّاره اى بر او واجب نيست، ولى بايد از خدا بترسد و از نگاه دوباره اجتناب كند.
نگاه محرم به زن خود از روی شهوت و بدون آن
مسأله ۲۲۷ ـ نگاه كردن محرم به زن خود از روى شهوت حرام است، و در صورتى كه از روى شهوت نگاه كند و منى از او خارج شود ـ بنا بر احتياط واجب ـ بايد يك شتر، و چنانچه نتواند يك گوسفند كفّاره بدهد.
ولى اگر منى از او خارج نشود، يا از روى شهوت به او نگاه نكند و منى خارج شود، كفّاره اى بر او واجب نيست و بايد استغفار و طلب آمرزش كند.
لذت بردن محرم از زن خود
مسأله ۲۲۸ ـ لذت بردن محرم از زن خود، در غير آنچه كه ذكر شد جايز است، و احوط ترك هر گونه لذت بردن از او است.
استمناء
مسأله ۲۲۹ ـ استمناء كردن محرم ـ اگرچه با زن خودش ـ حرام است و چنانچه با آلت تناسلى خود بازى كند و موجب خروج منى گردد، حكم آن حكم نزديكى كردن در حال احرام است، بنا بر اين اگر اين عمل در احرام حجّ و قبل از وقوف در مشعر صورت گيرد، بايد حجّ را تمام كند، و آن را در سال آينده دوباره به جا آورد، و يك شتر نيز كفّاره دهد، و در صورتى كه متمكّن از دادن شتر نباشد، بايد يك گوسفند كفّاره دهد.
و اگر در عمره مفرده و پيش از فارغ شدن از سعى صورت گيرد، بايد كفّاره نزديكى را كه گذشت بدهد، و احتياط واجب اين است كه عمره را تمام كند و دوباره آن را در ماه آينده به جا آورد.
و چنانچه استمناء ـ در احرام حجّ يا عمره ـ به غير از بازى كردن با آلت خود باشد، مثل نگاه كردن و تخيّل و مانند اين دو، و موجب خروج منى گردد، بايد همان كفّاره اى كه بيان شد بدهد، ولى دوباره به جا آوردن حجّ و يا عمره واجب نيست.
و چنانچه ـ در احرام حجّ يا عمره ـ به نزديكى كردن شخصى با همسر خود گوش دهد، و منى از او خارج شود، كفّاره اى بر او نيست.
عقد ازدواج بستن (دائم یا موقت) بر محرم برای خود یا دیگری
مسأله ۲۳۰ ـ عقدِ ازدواج ـ چه دائم و چه موقّت ـ بر محرم براى خود و يا ديگرى ـ چه او محرم باشد يا نباشد ـ حرام و فاسد است.
عقد بستن غیر محرم برای محرم در صورت نزدیکی نمودن محرم با آن زن و کفارة عاقد و مرد محرم و زن
مسأله ۲۳۱ ـ اگر محرمى ـ براى خود يا ديگرى ـ عقد ازدواج بست، يا غير محرمى براى محرم زنى را عقد نمود و در هر صورت محرم با آن زن نزديكى كرد، بر هر يك از آنان ـ عقد كننده و مرد و زن ـ كه علم به احرام و حرمت عقد در حال احرام داشته باشد، واجب است يك شتر كفّاره بدهد، و بر هر كدام از آنان كه به هر دو ـ احرام و حرمت عقد ـ يا يكى از آن دو جاهل باشد چيزى نيست.
حاضر شدن محرم در مجلس عقد و شاهد شدن او
مسأله ۲۳۲ ـ احتياط واجب آن است كه محرم در مجلس عقد حاضر نشود، و بر اجراى عقد شاهد نشود، و ظاهر جواز گواهى دادن بر عقدى است كه در قبل واقع شده است.
رجوع محرم در طلاق رجعی و خرید کنیز یا تحلیل و قبول آن و خواستگاری
مسأله ۲۳۳ ـ رجوع محرم به زنى كه او را طلاق رجعى داده است مـانعى ندارد، همچنان كه خريدن كنيزان براى او مانعى نـدارد، و همچنين محرم مى تواند كنيز خود را براى ديگرى تحليل نمايد، و نيز مى تواند تحليل ديگرى را براى او قبول نمايد، و احتياط مستحب اين است كه خواستگارى ننمايد.
استعمال بوی خوش
مسأله ۲۳۴ ـ بر محرم هرگونه استعمال اقسام بوى خوش ـ به بوييدن، ماليدن، خوردن و پوشيدن لباسى كه بر آن اثرى از بوى خوش باقى است، و غير آن از استعمالات ـ حرام است.
خوردن میوه های خوش بو و بوئیدن آنها
مسأله ۲۳۵ ـ خوردن ميوه هاى خوشبو، مانند سيب و بِهْ براى محرم مانعى ندارد، ولى احتياط مستحب اين است كه از بوييدن آنها هنگام خوردن خوددارى نمايد.
بوی خوش و گرفتن بینی و بوییدن خلوق کعبه
مسأله ۲۳۶ ـ بر محرم واجب نيست هنگام سعى بين صفا و مروه در صورتى كه عطر فروشى آن جا باشد، بينى خود را از بوى خوش ببندد، ولى در غير حال سعى واجب است بينى خود را از بوى خوش ببندد، بجز بوييدن خلوق كعبه ـ عطر خاصى كه كعبه را با آن معطّر مى كردند ـ كه مانعى ندارد.
خوردن یا پوشیدن چیزی که در آن بوی خوش است و یا استعمال آن
مسأله ۲۳۷ ـ هرگاه محرم چيزى را كه در آن بوى خوش است بخورد يا بپوشد و عالم به حكم شرعى و موضوع آن ـ يعنى خوشبو بودن چيز خورده يا پوشيده شده ـ باشد، بايد يك گوسفند كفّاره دهد، و اگر از روى جهل يا فراموشى انجام دهد كفّاره اى بر او نيست.
ولى استعمال چيزى كه بوى خوش دارد به غير خوردن و پوشيدن كفّاره ندارد، اگرچه احوط دادن كفّاره است.
