کسی که عمداً نماز را تأخير بيندازد تا وقت تنگ شود
مسأله ۶۸۶ ـ اگر عمداً نماز را به قدرى تأخير بيندازد كه وقت وضو يا غسل نداشته باشد معصيت كرده ، ولى نماز او با تيمّم صحيح است ، و احتياط مستحبّ آن است كه قضاى آن نماز را هم با وضو يا غسل بخواند.
شك در اینکه با انجام وضو يا غسل، وقت براى نماز مىماند يا نه
مسأله ۶۸۷ ـ كسى كه شكّ دارد كه اگر وضو بگيرد يا غسل كند ، وقت براى نماز او مى ماند يا نه بايد تيمّم نمايد.
كسى كه در تنگى وقت تيمم كرده و براى نماز بعدى آب از دستش برود
مسأله ۶۸۸ ـ كسى كه به واسطه تنگى وقت تيمّم كرده و بعد از نماز با اين كه مى توانسته وضو بگيرد ولى تا از دست دادن آب وضو نگرفته ، در صورتى كه وظيفه اش تيمّم باشد ، بايد براى نمازهاى بعدى دوباره تيمّم نمايد.
كسى كه در تنگى وقت تيمم كند و در بين نماز آب از دستش برود
مسأله ۶۸۹ ـ كسى كه آب دارد اگر به واسطه تنگى وقت با تيمّم مشغول نماز شود و در بين نماز آبى كه داشته از دستش برود ، چنانچه وظيفه اش تيمّم باشد ، احتياط مستحبّ آن است كه براى نمازهاى بعدى دوباره تيمّم كند.
مقداری که وقت نماز با آن تنگ محسوب نمىشود
مسأله ۶۹۰ ـ اگر انسان به قدرى وقت دارد كه مى تواند وضو بگيرد يا غسل كند ، و نماز را بدون كارهاى مستحبّى آن مثل اقامه و قنوت بخواند ، بايد غسل كند يا وضو بگيرد و نماز را بدون كارهاى مستحبّى آن به جا آورد ، بلكه اگر به اندازه سوره هم وقت ندارد بايد غسل كند يا وضو بگيرد و نماز را بدون سوره بخواند.
خاك و ريگ و كلوخ و سنگ
مسأله ۶۹۱ ـ تيمّم به خاك و ريگ و كلوخ و سنگ و هر چه در عرف او را از اجزاى زمين مى دانند صحيح است ، ولى احتياط مستحبّ آن است كه اگر خاك ممكن باشد به چيز ديگر تيمّم نكند ، و اگر خاك نباشد با ريگ يا كلوخ و چنانچه ريگ و كلوخ هم نباشد با سنگ تيمّم نمايد.
سنگ گچ و سنگ آهك و گچ و آهك پخته و آجر و حکم فيروزه و عقيق
مسأله ۶۹۲ ـ تيمّم بر سنگ گچ و سنگ آهك صحيح است ، و بنابر احتياط مستحبّ در حال اختيار به گچ و آهك پخته و آجر پخته تيمّم ننمايد ، و امّا بر مثل سنگ فيروزه و عقيق و مانند اينها تيمّم جايز نيست.
حکم گرد و غبار لباس و فرش و گل
مسأله ۶۹۳ ـ اگر خاك و ريگ و كلوخ و سنگ حتّى سنگ گچ و سنگ آهك پيدا نشود ، بايد به گرد و غبارى كه در فرش و لباس و مانند اينها است تيمّم نمايد ، و چنانچه گرد هم پيدا نشود بايد به گل تيمّم كند ، و اگر گل هم پيدا نشود احتياط مستحبّ آن است كه نماز را بدون تيمّم بخواند ولى واجب است بعد قضاى آن را به جا آورد.
شرط سوم: لباس نمازگزار از اجزاء مردار نباشد
مسأله ۸۲۷ ـ لباس نمازگزار بايد از اجزاء حيوان مرده اى كه خون جهنده دارد ـ يعنى اگر رگش را ببُرند خون از آن جستن مى كند ـ نباشد ، بلكه اگر از حيوان مرده اى كه مانند ماهى و مار خون جهنده ندارد لباس تهيّه كند ، بنابر احتياط واجب با آن نماز نخواند.
اگر بتواند خاك تهيه كند يا گل را خشك كند
مسأله ۶۹۴ ـ اگر بتواند با تكاندن فرش و مانند آن ، خاك تهيّه كند ، تيمّم به گرد باطل است ، و اگر بتواند گل را خشك كند و از آن خاك تهيّه نمايد ، تيمّم به گل باطل است.
اگر بتواند برف يا يخ را آب كند
مسأله ۶۹۵ ـ كسى كه آب ندارد ، اگر برف يا يخ داشته باشد ، چنانچه ممكن است بايد آن را آب كند و با آن وضو بگيرد يا غسل نمايد ، و اگر ممكن نيست و چيزى هم كه تيمّم با آن صحيح است ندارد ، احتياط مستحبّ آن است كه با برف يا يخ ، اعضاى وضو يا غسل را نمناك كند و نماز را بخواند ، ولى بايد نمازى را كه خوانده قضا كند.
هرگاه چيزى از مردار كه روح داشته همراه نمازگزار باشد
مسأله ۸۲۸ ـ هرگاه چيزى از مردار ـ مانند گوشت و پوست آن كه روح داشته ـ همراه نمازگزار باشد ، اگر چه لباس او نباشد ، بنابر احتياط نمازش باطل است.
مخلوط شدن خاك و ريگ با چيزى كه تيمم به آن باطل است
مسأله ۶۹۶ ـ اگر با خاك و ريگ چيزى مانند كاه كه تيمّم به آن باطل اسـت مخلوط شود ، نمى تواند به آن تيمّم كند ، ولى اگر آن چيز به قدرى كم باشد كه در خاك يا ريگ از بين رفته حساب شود ، تيمّم به آن خاك و ريگ صحيح است.
اگر چيزى از مردار حلال گوشت كه روح نداشته همراه نمازگزار باشد
مسأله ۸۲۹ ـ اگر چيزى از مردار حلال گوشت ـ مانند مو و پشم كه روح ندارد ـ همراه نمازگزار باشد ، يا با لباسى كه از آنها تهيّه كرده اند نماز بخواند ، نمازش صحيح است.
خريدن چيزى كه با آن تيمم كند
مسأله ۶۹۷ ـ اگر چيزى ندارد كه بر آن تيمّم كند ، چنانچه ممكن است و حرجى نيست ، بايد به خريدن و مانند آن تهيّه نمايد.
تيمم به ديوار گلى و خاک نمناک
مسأله ۶۹۸ ـ تيمّم به ديوار گلى صحيح است ، و احتياط مستحبّ آن است كه با بودن زمين يا خاك خشك به زمين يا خاك نمناك تيمّم نكند.
شرط چهارم: لباس نمازگزار از اجزاء حرام گوشت نباشد
مسأله ۸۳۰ ـ لباس نمازگزار بايد از اجزاء حيوان حرام گوشت نباشد ، و اگر مويى از آن هم بر بدن يا لباس نمازگزار باشد ، نماز او باطل است.
آب دهان يا رطوبت ديگر از حيوان حرام گوشت بر بدن يا لباس نمازگزار
مسأله ۸۳۱ ـ اگر آب دهان يا بينى يا رطوبت ديگرى از حيوان حرام گوشت ـ مانند گربه ـ بر بدن يا لباس نمازگزار باشد ، چنانچه تر باشد نماز باطل است ، و اگر خشك شده و عين آن بر طرف شده باشد ، نماز صحيح است.
مو و عرق و آب دهان انسان يا مروارید و موم و عسل همراه نمازگزار
مسأله ۸۳۲ ـ اگر مو و عرق و آب دهان يا بينى كسى بر بدن يا لباس نمازگزار باشد ، اشكال ندارد ، و همچنين است اگر مرواريد و موم و عسل همراه او باشد.
پاک بودن چيزى كه بر آن تيمم مىكند
مسأله ۶۹۹ ـ چيزى كه بر آن تيمّم مى كند بايد پاك باشد ، و اگر چيز پاكى كه تيمّم به آن صحيح است ندارد ، بنابر احتياط مستحبّ به همان چيز نجس تيمّم نمايد و نماز بخواند ، و بايد بعد قضاى آن را به جا آورد.
شك در اینكه لباس از حيوان حلال گوشت است يا حرام گوشت
مسأله ۸۳۳ ـ اگر شكّ داشته باشد كه لباس از حيوان حلال گوشت است يا حرام گوشت ـ چه در مملكت اسلامى تهيّه شده باشد ، چه در غير آن ـ نماز خواندن با آن جايز است.
تيمم با چیزی كه بعد بفهمد تيمم با آن باطل بوده
مسأله ۷۰۰ ـ اگر يقين داشته باشد كه تيمّم به چيزى صحيح است و به آن تيمّم نمايد ، بعد بفهمد تيمّم با آن باطل بوده ، نمازهايى را كه با آن تيمّم خوانده بايد دوباره بخواند.
غصبی نبودن خاک تيمم و مكان آن
مسأله ۷۰۱ ـ چيزى كه بر آن تيمّم مى كند و مكان آن چيز بايد غصبى نباشد ، پس اگر بر خاك غصبى تيمّم كند ، يا خاكى را كه مال خود اوست بى اجازه در ملك ديگرى بگذارد و بر آن تيمّم كند ، تيمّم او باطل است ، و امّا غصب نبودن مكان تيمّم كننده در صحّت تيمّم معتبر نمى باشد.
نماز خواندن با صدف و آنچه از آن ساخته مىشود
مسأله ۸۳۴ ـ نماز خواندن با صدف و آنچه از آن ساخته مى شود ، مانند تكمه صدفى جايز است.
تيمم در فضاى غصبى
مسأله ۷۰۲ ـ تيمّم در فضاى غصبى ـ مثل اين كه در ملك خود دست ها را به زمين بزند و بى اجازه داخل ملك ديگرى شود و دست ها را به پيشانى بكشد ـ بنابر احتياط باطل است.
پوشيدن خز خالص و پوست سنجاب در نماز
مسأله ۸۳۵ ـ پوشيدن خز خالص در نماز اشكال ندارد ، و احتياط واجب آن است كه با پوست سنجاب نماز نخواند.
نماز با لباسى كه نمىداند يا فراموش كرده از حيوان حرام گوشت است
مسأله ۸۳۶ ـ اگر با لباسى كه نمى داند يا فراموش كرده كه از حيوان حرام گوشت است نماز بخواند ، اعاده بر او لازم نيست ، هر چند احتياط مستحبّ آن است كه اعاده نمايد ، و همچنين در صورتى كه جاهل قاصر به حكم باشد.
شرط پنجم: لباس مرد طلا باف نباشد
مسأله ۸۳۷ ـ پوشيدن لباس طلا باف براى مرد حرام ، و نماز با آن باطل است ، ولى براى زن در نماز و غير نماز اشكال ندارد.
صورت ندانستن و فراموشى يا غفلت از غصب
مسأله ۷۰۳ ـ تيمّم به چيز غصبى يا بر چيزى كه در ملك غصبى است هر چند نداند غصب است ، باطل است و همچنين در فضاى غصبى بنابر احتياط واجب.
و در صورت فراموشى يا غفلت از غصب صحيح است ، مگر آن كه خودش غاصب بوده و از غصب توبه نكرده باشد كه تيمّمش بر چيز غصبى يا بر چيزى كه در ملك غصبى است باطل ، و اگر توبه كرده باشد بنابر احتياط باطل است.
تیمم محبوس در جاى غصبى
مسأله ۷۰۴ ـ كسى كه در جاى غصبى حبس است ، اگر آب و خاك آن هر دو غصبى است ، بايد با تيمّم نماز بخواند.
