رعایت کردن امام جماعت نسبت به حال مأموم
مسأله ۱۴۹۳ ـ مستحبّ است امام جماعت حال مأمومى را كه از ديگران ضعيف تر است رعايت كند ، و قنوت و ركوع و سجود را طول ندهد ، مگر بداند همه كسانى كه به او اقتدا كرده اند مايلند.
امام جماعت در حمد و سوره، و ذكرهايى كه بلند مىخواند
مسأله ۱۴۹۴ ـ مستحبّ است امام جماعت در حمد و سوره و ذكرهايى كه بلند مى خواند ، صداى خود را به قدرى بلند كند كه ديگران بشنوند ، ولى بايد بيش از اندازه صدا را بلند نكند.
شرط هفتم : جاى پيشانى از جاى سر انگشتان و جاى زانوها بيش از چهار انگشت بسته، پست تر یا بلندتر نباشد
شرط هفتم: بايد جاى پيشانى نمازگزار از جاى سر انگشتان پاى او و بنابر احتياط واجب از جاى زانوهاى او ، بيش از چهار انگشت بسته پست تر يا بلندتر نباشد ، و تفصيل آن در احكام سجده خواهد آمد.
امام در ركوع بفهمد كسى مىخواهد اقتدا كند
مسأله ۱۴۹۵ ـ اگر امام در ركوع بفهمد كسى تازه رسيده و مى خواهد اقتدا كند ، مستحبّ است ركوع را دو برابر هميشه طول بدهد و بعد برخيزد ، اگر چه بفهمد كس ديگرى هم براى اقتدا وارد شده است.
بودن زن و مرد نامحرم در جايى كه كسى در آنجا نيست
مسأله ۸۹۸ ـ بودن زن و مرد نامحرم در جايى كه كسى در آن جا نيست و كسى هم نمى تواند وارد شود در صورتى كه احتمال وقوع در معصيت را بدهند ، جايز نيست ، و احتياط مستحبّ آن است كه در آن جا نماز نخوانند.
تنها ايستادن در صف جماعت
مسأله ۱۴۹۶ ـ اگر در صفهاى جماعت جا باشد ، مكروه است انسان تنها بايستد.
نماز خواندن در جايى كه تار مىزنند و همچنين بودن در آنجا
مسأله ۸۹۹ ـ نماز خواندن در جايى كه تار مى زنند ، يا مانند آن را استعمال مى كنند باطل نيست ، ولى گوش دادن به آنها حرام است ، و همچنين است بودن در آنجا مگر براى كسى كه بودنش براى جلوگيرى از آن عمل باشد.
مأموم ذكرهاى نماز را طورى بگويد كه امام بشنود
مسأله ۱۴۹۷ ـ مكروه است مأموم ذكرهاى نماز را طورى بگويد كه امام بشنود.
خواندن نماز واجب بر بام خانه كعبه و داخل آن
مسأله ۹۰۰ ـ خواندن نماز واجب در حال اختيار بر بام خانه كعبه جايز نيست ، و احتياط مستحبّ آن است كه در داخل خانه هم نخواند ، ولى در حال ناچارى اشكال ندارد.
اقتدا كردن مسافر به كسى كه مسافر نيست و بالعكس
مسأله ۱۴۹۸ ـ مسافرى كه نماز ظهر و عصر و عشاء را دو ركعت مى خواند ، مكروه است در اين نمازها به كسى كه مسافر نيست اقتدا كند ، و كسى كه مسافر نيست مكروه است در اين نمازها به مسافر اقتدا نمايد.
خواندن نماز مستحب در خانه كعبه
مسأله ۹۰۱ ـ خواندن نماز مستحبّ در خانه كعبه اشكال ندارد ، بلكه مستحبّ است در داخل خانه مقابل هر ركنى دو ركعت نماز بخواند.
موجبات نماز آیات
مسأله ۱۴۹۹ ـ نماز آيات ـ كه دستور آن خواهد آمد ـ به واسطه چهار چيز واجب مى شود :
(اوّل) گرفتن خورشيد.
(دوم) گرفتن ماه ، اگر چه مقدار كمى از آنها گرفته شود و كسى هم از آن نترسد.
(سوم) زلزله ، اگر چه كسى هم نترسد.
(چهارم)رعد و برق و بادهاى سياه و سرخ و مانند اينها از آيات آسمانى ، در صورتى كه بيشتر مردم از آنها بترسند ، و امّا در حوادث زمينى ـ مانند فرو رفتن آب دريا و افتادن كوه كه موجب ترس اكثر مردم شودـ احتياط مستحبّ خواندن نماز آيات است.
اتفاق افتادن بيشتر از يك آیه از آیات
مسأله ۱۵۰۰ ـ اگر از چيزهايى كه نماز آيات براى آنها واجب است بيشتر از يكى اتّفاق بيفتد ، انسان بايد براى هر يك از آنها يك نماز آيات بخواند ، مثلا اگر خورشيد بگيرد و زلزله هم بشود ، بايد يك نماز آيات براى گرفتن خورشيد ، و نماز ديگر هم براى زلزله بخواند.
معین کردن قضاى نماز آيات در نیت
مسأله ۱۵۰۱ ـ كسى كه قضاى چند نماز آيات بر او واجب است ، چه همه آنها براى يك چيز واجب شده باشد ـ مثل آن كه سه مرتبه خورشيد گرفته و نماز آنها را نخوانده است ـ چه براى چند چيز باشد ـ مثل خورشيد گرفتن و ماه گرفتن ـ موقعى كه قضاى آنها را مى خواند ، لازم نيست معيّن كند كه براى كدام يك از آنهاست ، هر چند احتياط مستحبّ آن است كه معيّن نمايد اگر چه به تعيين اجمالى ، مثل آن كه نيّت كند اوّل نمازِ آيات يا دوم نمازِ آياتى كه بر من واجب شده قضاى آن را به جا مى آورم.
محدود بودن آيات به همان جايى اتفاق ميافتد
مسأله ۱۵۰۲ ـ چيزهايى كه نماز آيات براى آنها واجب است ، در هر جايى اتّفاق بيفتد ، فقط مردم همان جا بايد نماز آيات بخوانند ، و بر مردم جاهاى ديگر واجب نيست.
وقت نماز آيات در كسوف و خسوف
مسأله ۱۵۰۳ ـ وقت نماز آيات در كسوف و خسوف ، از زمانى است كه خورشيد يا ماه شروع به گرفتن مى كند تا زمانى كه تمام قرص باز نشده ، و احتياط مستحبّ آن است كه به قدرى تأخير نيندازد كه شروع به باز شدن كند ، بلكه مستحبّ است هنگام شروع به گرفتن نماز را بخواند.
نماز آيات هنگام باز شدن يا بعد از باز شدن خورشيد يا ماه
مسأله ۱۵۰۴ ـ اگر خواندن نماز آيات را به قدرى تأخير بيندازد كه آفتاب يا ماه شروع به باز شدن كند ادا است ، ولى اگر بعد از باز شدن تمام آن نماز بخواند قضا است.
سفارش به نماز در مسجد
مسأله ۹۰۲ ـ در شرع مقدس اسلام بسيار سفارش شده است كه نماز را در مسجد بخوانند ، و بهتر از همه مسجدها مسجد الحرام است ، و بعد از آن مسجد پيغمبر (صلى الله عليه وآله وسلم) ، و بعد از آن مسجد كوفه ، و بعد از آن مسجد بيت المقدّس ، و بعد از آن مسجد جامع هر شهر ، و بعد از آن مسجد محلّه ، و بعد از آن مسجد بازار است.
گرفتن خورشيد يا ماه ، به اندازه يك ركعت یا تأخیر نماز تا این وقت
مسأله ۱۵۰۵ ـ اگر مدّت گرفتن خورشيد يا ماه به اندازه خواندن يك ركعت نماز يا كمتر باشد ، نماز آيات واجب و ادا است ، و همچنين است اگر مدّت گرفتن آنها بيشتر باشد ولى انسان نماز را نخواند تا به اندازه خواندن يك ركعت يا كمتر از آن به آخر وقت مانده باشد.
سفارش براى نماز خواندن زنها در خانه
مسأله ۹۰۳ ـ براى زنها نماز خواندن در خانه ، بلكه در پستوى خانه و اتاق عقب بهتر است.
وقت نماز آيات در زلزله و رعد و برق
مسأله ۱۵۰۶ ـ موقعى كه زلزله و رعد و برق و مانند اينها اتّفاق مى افتد ـ چنانچه گذشت ـ بايد نماز آيات بخواند ، و بايد به اندازه اى كه عرفاً تأخير گفته مى شود نماز را عقب نيندازد ، و در صورت تأخير نماز را به جا آورد و بنابر احتياط واجب نيّت ادا و قضا نكند.
نماز خواندن در حرم امامان (عليهم السلام)
مسأله ۹۰۴ ـ نماز خواندن در حرم امامان (عليهم السلام) مستحبّ است ، بلكه از بعضى روايات استفاده مى شود كه نماز در حرم مطهّر حضرت امير المؤمنين (عليه السلام)و سيّدالشّهداء (عليه السلام)افضل از مسجد است.
گرفتن خورشيد يا ماه را بعد از باز شدن بفهمد
مسأله ۱۵۰۷ ـ اگر گرفتن خورشيد يا ماه را نداند و بعد از باز شدن خورشيد يا ماه بفهمد كه تمام آن گرفته بوده ، بايد قضاى نماز آيات را بخواند ، ولى اگر بفهمد مقدارى از آن گرفته بوده ، قضا بر او واجب نيست.
رفتن به مسجد و مسجدى كه نمازگزار ندارد و نماز همسایه مسجد
مسأله ۹۰۵ ـ زياد رفتن به مسجد و رفتن در مسجدى كه نمازگزار ندارد مستحبّ است ، و همسايه مسجد اگر عذرى نداشته باشد ، مكروه است در غير مسجد نماز بخواند.
کسی که از گفته دیگران اطمینان به گرفتن خورشيد يا ماه پيدا نكند
مسأله ۱۵۰۸ ـ اگر عدّه اى بگويند خورشيد يا ماه گرفته است ، چنانچه انسان از گفته آنان يقين يا اطمينان پيدا نكند ، و در آن اشخاص شخصى كه گفته او شرعاً معتبر است نباشد ، و نماز آيات نخواند و بعد معلوم شود راست گفته اند ، در صورتى كه تمام خورشيد يا ماه گرفته باشد ، نماز آيات را بخواند ، ولى اگر مقدارى از آن گرفته باشد خواندن نماز آيات بر او واجب نيست ، و همچنين است اگر دو نفر كه عادل بودن آنان معلوم نيست ، يا شخصى كه ثقه بودن او معلوم نيست بگويند خورشيد يا ماه گرفته ، بعد معلوم شود كه آن دو عادل بوده اند و يا آن شخص ثقه اى بوده كه ظنّ بر خلاف قول او نبوده است.
گفته کسانی که از روى قاعده علمى خبر از گرفتن خورشيد و ماه دهند
مسأله ۱۵۰۹ ـ اگر انسان از گفته كسانى كه از روى قاعده علمى از گرفتن خورشيد و ماه خبر مى دهند ، اطمينان پيدا كند كه خورشيد يا ماه گرفته ، بايد نماز آيات را بخواند ، و نيز اگر بگويند فلان وقت خورشيد يا ماه مى گيرد و فلان مقدار طول مى كشد ، و انسان از گفته آنان اطمينان پيدا كند ، بايد به اطمينان خودش عمل نمايد.
معاشرت با كسى كه در مسجد حاضر نمىشود
مسأله ۹۰۶ ـ مستحبّ است انسان با كسى كه در مسجد حاضر نمى شود غذا نخورد ، و در كارها با او مشورت نكند ، و همسايه او نشود ، و از او زن نگيرد ، و به او زن ندهد.
نماز آياتى كه باطل خوانده شده
مسأله ۱۵۱۰ ـ اگر بفهمد نماز آياتى كه خوانده باطل بوده ، واجب است دوباره بخواند ، و اگر وقت گذشته قضا نمايد.
نماز آيات در وقت نماز يوميه
مسأله ۱۵۱۱ ـ اگر در وقت نماز يوميّه نماز آيات هم بر انسان واجب شود ، چنانچه براى هر دو نماز وقت دارد هر كدام را اوّل بخواند اشكال ندارد ، و اگر وقت يكى از آن دو تنگ باشد ، اوّل آن را بخواند ، و اگر وقت هر دو تنگ باشد بايد اوّل نماز يوميّه را بخواند.
در بين نماز يوميه ، بفهمد كه وقت نماز آيات تنگ است
مسأله ۱۵۱۲ ـ اگر در بين نماز يوميّه بفهمد كه وقت نماز آيات تنگ است ، چنانچه وقت نماز يوميّه هم تنگ باشد ، بايد آن را تمام كند ، بعد نماز آيات را بخواند ، و اگر وقت نماز يوميّه تنگ نباشد آن را قطع كند ، و اوّل نماز آيات و بعد نماز يوميّه را به جا آورد.
