سایت رسمی دفتر حضرت آيت الله العظمى وحيد خراسانى

مکانهای مکروه برای نماز

مسأله ۹۰۷ ـ نماز خواندن در چند جا مكروه است ، و از آن جمله است:
(۱) حمام ، (۲) زمين نمكزار ، (۳) مقابل انسان ، (۴) مقابل درى كه باز است ، (۵) در جادّه و خيابان و كوچه اگر براى كسانى كه عبور مى كنند زحمت نباشد ، وگرنه مزاحمت حرام است ، (۶) مقابل آتش و چراغ ، (۷) در آشپزخانه و هر جا كه كوره آتش باشد ، (۸) مقابل چاه و چاله اى كه محلّ بول باشد ، (۹) روبروى عكس و مجسّمه چيزى كه روح دارد ، مگر آن كه روى آن پرده بكشند ، (۱۰) در اطاقى كه جنب در آن باشد ، (۱۱) در جايى كه صورت جاندار باشد اگر چه روبروى نمازگزار نباشد ، (۱۲) مقابل قبر ، (۱۳) روى قبر ، (۱۴) بين دو قبر ، (۱۵) در قبرستان.

در بين نماز آيات بفهمد كه وقت نماز يوميه تنگ است

مسأله ۱۵۱۳ ـ اگر در بين نماز آيات بفهمد كه وقت نماز يوميّه تنگ است ، بايد نماز آيات را رها كند و مشغول نماز يوميّه شود ، و بعد از آن كه نماز را تمام كرد پيش از انجام كارى كه نماز را باطل مى كند ، بقيّه نماز آيات را از همان جا كه رها كرده بخواند.

كسى كه در محل عبور مردم یا روبروی کسی نماز مى‏خواند

مسأله ۹۰۸ ـ كسى كه در محلّ عبور مردم نماز مى خواند ، يا كسى روبروى اوست ، مستحبّ است جلوى خود چيزى بگذارد، و اگر چوب يا ريسمانى هم باشد كافيست.

آيات در حال حيض يا نفاس زن

مسأله ۱۵۱۴ ـ اگر در حال حيض يا نفاس زن ، خورشيد يا ماه بگيرد ، نماز آيات بر او واجب نيست و قضا هم ندارد ، ولى در غير موقّت مانند زلزله و رعد و برق بنابر احتياط واجب بعد از پاك شدن نماز را بدون نيّت ادا و قضا به جا آورد.

نجس كردن زمين و سقف و طرف بيرون ديوار مسجد

مسأله ۹۰۹ ـ نجس كردن زمين و سقف و بام و طرف داخل ديوار مسجد حرام است ، و هر كس بفهمد كه نجس شده است بايد فوراً آن را تطهير كند ، و احتياط واجب آن است كه طرف بيرون ديوار مسجد را هم نجس نكنند ، و اگر نجس شود نجاستش را بر طرف كنند.

کسی که نتواند مسجد را تطهير نمايد

مسأله ۹۱۰ ـ اگر نتواند مسجد را تطهير نمايد ، يا كمك لازم داشته باشد و پيدا نكند ، تطهير مسجد بر او واجب نيست ، ولى بايد به كسى كه مى تواند تطهير كند و احتمال دهد كه تطهير مى كند اطّلاع دهد.

تطهير جایی از مسجد که بدون كندن يا خراب كردن ممكن نيست

مسأله ۹۱۱ ـ اگر جايى از مسجد نجس شود كه تطهير آن بدون كندن يا خراب كردن ممكن نيست ، بايد آن جا را بكنند يا خراب نمايند ، در صورتى كه خرابى كلى نبوده و مستلزم ضرر وقف نباشد ، و پر كردن جايى كه كنده اند و ساختن جايى كه خراب كرده اند واجب نيست ، ولى اگر چيزى مانند آجر مسجد نجس شود ، در صورتى كه ممكن باشد ، بايد بعد از آب كشيدن به جاى اوّلش بگذارند.

روش اول در انجام نماز آيات

مسأله ۱۵۱۵ ـ نماز آيات دو ركعت است و در هر ركعت پنج ركوع دارد ، و كيفيّت آن اين است كه انسان بعد از نيّت تكبير بگويد و يك حمد و يك سوره تمام بخواند و به ركوع رود و سر از ركوع بردارد ، دوباره يك حمد و يك سوره بخواند باز به ركوع رود تا پنج مرتبه ، و بعد از بلند شدن از ركوع پنجم دو سجده نمايد و برخيزد ، و ركعت دوم را هم مثل ركعت اوّل به جا آورد ، و تشهّد بخواند و سلام دهد.

نجس شدن مسجدى كه غصب يا خراب شده

مسأله ۹۱۲ ـ اگر مسجدى را غصب كنند و به جاى آن خانه و مانند آن بسازند ، نجس كردن آن ـ بنابر احتياط ـ حرام است ، و تطهير آن واجب نيست ، ولى نجس كردن مسجدى كه خراب شده ـ هر چند در آن نماز نخوانند ـ جايز نيست و تطهير آن لازم است.

روش دوم و سوم در انجام نماز آيات

مسأله ۱۵۱۶ ـ در نماز آيات ممكن است انسان بعد از نيّت و تكبير و خواندن حمد ، آيه هاى يك سوره را پنج قسمت كند ، و يك آيه يا بيشتر يا كمتر از آن را بخواند و به ركوع رود و سر بردارد و بدون اين كه حمد بخواند قسمت دوم از همان سوره را بخواند و به ركوع رود ، و همين طور تا پيش از ركوع پنجم سوره را تمام نمايد ، مثلا به قصد سوره ( قُلْ هُوَ اللّهُ اَحَدٌ ) ، ( بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيْمِ ) بگويد و به ركوع رود ، بعد بايستد و بگويد: ( قُلْ هُوَ اللّهُ اَحَدٌ ) دوباره به ركوع رود و بعد از ركوع بايستد و بگويد: ( اَللّهُ الصَّمَدُ ) باز به ركوع رود و بايستد و بگويد: ( لَمْ يَلِدْ وَ لَمْ يُوْلَدْ )و به ركوع برود ، و سر بردارد و بگويد: ( وَ لَمْ يَكُن لَهُ كُفُواً اَحَدٌ ) و بعد از آن به ركوع پنجم رود و بعد از سر برداشتن دو سجده كند ، و ركعت دوم را هم مثل ركعت اوّل به جا آورد و بعد از سجده دوم تشهّد بخواند و نماز را سلام دهد ، و نيز جايز است به كمتر از پنج قسمت تقسيم كند ، ولى هر وقت سوره را تمام كرد لازم است حمد را قبل از ركوع بعدى بخواند ، و بعد از آن يك سوره يا بعض از يك سوره را نيز بخواند.

نجس كردن حرم امامان (عليهم السلام) و تطهير آن

مسأله ۹۱۳ ـ نجس كردن حرم امامان (عليهم السلام) حرام است ، و اگر نجس شود ، چنانچه نجس ماندن آن بى احترامى باشد تطهير آن واجب است ، بلكه احتياط مستحبّ آن است كه اگر بى احترامى هم نباشد آن را تطهير كنند.

يك ركعت از نماز آيات را به روش اول و ركعت ديگر به روش دوم

مسأله ۱۵۱۷ ـ اگر در يك ركعت از نماز آيات پنج مرتبه حمد و سوره بخواند و در ركعت ديگر يك حمد بخواند و سوره را پنج قسمت كند ، مانعى ندارد.

نجس كردن حصير مسجد و تطهير آن بر كسى كه نجس كرده و غير او

مسأله ۹۱۴ ـ نجس كردن حصير مسجد حرام است ، و كسى كه آن را نجس كرده بنابر احتياط بايد تطهير كند ، و بر غير او احتياط مستحبّ آن است كه تطهير نمايد ، مگر اين كه نجاست آن بى احترامى به مسجد باشد ، كه در اين صورت بايد تطهير شود.

واجب و مستحب در نماز آيات

مسأله ۱۵۱۸ ـ چيزهايى كه در نمازهاى يوميّه واجب و مستحبّ است ، در نماز آيات هم واجب و مستحبّ مى باشد ، ولى در نماز آيات ـ در صورتى كه با جماعت باشد ـ به جاى اذان و اقامه رجاءً سه مرتبه بگويند (اَلصَّلاة).

بردن عين نجس و متنجس در مسجد

مسأله ۹۱۵ ـ بردن عين نجس و متنجس در مسجد ، اگر بى احترامى به مسجد باشد حرام است ، بلكه احتياط مستحبّ آن است كه اگر بى احترامى هم نباشد ، عين نجس را در مسجد نبرند.

«سمع اللّه‏ لمن حمده» بعد از ركوع پنجم و دهم و تكبير ركوع

مسأله ۱۵۱۹ ـ مستحبّ است بعد از سر برداشتن از ركوع پنجم و دهم بگويد: (سَمِعَ اللّهُ لِمَنْ حَمِدَهُ) و نيز پيش از هر ركوع و بعد از آن تكبير بگويد ، ولى بعد از ركوع پنجم و دهم گفتن تكبير مستحبّ نيست.

قنوت در نماز آيات

مسأله ۱۵۲۰ ـ مستحبّ است پيش از ركوع دوم و چهارم و ششم و هشتم و دهم قنوت بخواند ، و اگر فقط پيش از ركوع دهم هم بخواند كافيست.

شک در رکعتهای نماز آيات

مسأله ۱۵۲۱ ـ اگر در نماز آيات شكّ كند كه چند ركعت خوانده و فكرش به جايى نرسد ، نماز باطل است.

شك دراینکه ركوع آخر ركعت اول است يا اول ازدوم و در عدد ركوعها

مسأله ۱۵۲۲ ـ اگر شكّ كند كه در ركوع آخر ركعت اوّل است يا در ركوع اوّل ركعت دوم و فكرش به جايى نرسد ، نمازش باطل است ، و اگر در عدد ركوعها شكّ كند بنا را بر كمتر بگذارد ، مگر در صورتى كه شكّ كند چهار ركوع كرده يا پنج ركوع ، كه در اين صورت چنانچه براى رفتن به سجده خم نشده بايد ركوعى را كه شكّ كرده به جا آورد ، و اگر شكّ او بعد از خم شدن براى سجده و پيش از رسيدن به سجده باشد بنابر احتياط واجب برگردد و ركوع را به جا آورده و نماز را تمام نمايد واعاده كند ، ولى اگر به سجده رسيده باشد ، بايد به شكّ خود اعتنا نكند.

کم یا زیاد شدن ركوع، در نماز آيات

مسأله ۱۵۲۳ ـ هر يك از ركوعهاى نماز آيات ركن است كه اگر عمداً يا سهواً كم يا زياد شود ، نماز باطل است.

روضه خوانی و چادر زدن در مسجد

مسأله ۹۱۶ ـ اگر مسجد را براى روضه خوانى چادر بزنند و فرش كنند و سياهى بكوبند و اسباب چاى در آن ببرند ، در صورتى كه اين كارها به مسجد ضرر نرساند و مانع نماز خواندن نشود ، اشكال ندارد.

نماز عيد فطر و قربان، به جماعت و فرادى

مسأله ۱۵۲۴ ـ نماز عيد فطر و قربان در زمان حضور امام (عليه السلام) واجب است و بايد با جماعت خوانده شود ، و در زمان ما كه امام (عليه السلام) غايب است مستحبّ مى باشد ، و مى شود آن را با جماعت يا فرادى خواند ، و بنابر احتياط واجب در صورت جماعت عدد كمتر از پنج نفر نباشد.

زينت كردن مسجد به طلا و صورت چیزهایی که روح دارد یا روح ندارد

مسأله ۹۱۷ ـ زينت كردن مسجد به طلا و صورت چيزهايى كه مثل انسان و حيوان روح دارد ، بنابر احتياط واجب جايز نيست ، و نقاشى چيزهايى كه روح ندارد ، مثل گل و بوته مكروه است.

وقت نماز عيد فطر و قربان

مسأله ۱۵۲۵ ـ وقت نماز عيد فطر و قربان از اوّل آفتاب روز عيد تا ظهر است.

وقت فضيلت نماز عيد قربان و عيد فطر، و وقت پرداخت زكات فطره

مسأله ۱۵۲۶ ـ مستحبّ است نماز عيد قربان را بعد از بلند شدن آفتاب بخوانند ، و در عيد فطر مستحبّ است بعد از بلند شدن آفتاب افطار كنند ، و بنابر احتياط واجب زكات فطره را بدهند ، بعد نماز عيد را بخوانند.

فروش مسجد يا داخل ملك و جاده نمودن آن

مسأله ۹۱۸ ـ اگر مسجد خراب هم شود نمى توانند آن را بفروشند ، يا داخل ملك و جادّه نمايند.

كيفيت نماز عيد فطر و قربان

مسأله ۱۵۲۷ ـ نماز عيد فطر و قربان دو ركعت است ، كه در ركعت اوّل بعد از خواندن حمد و سوره بايد پنج تكبير بگويد ، و بعد از هر تكبير ـ بنابر احتياط واجب ـ يك قنوت بخواند و بعد از قنوت پنجم تكبير ديگرى بگويد و به ركوع رود و دو سجده به جا آورد و برخيزد ، و در ركعت دوم چهار تكبير بگويد ، و بعد از هر تكبير قنوت بخواند و تكبير پنجم را بگويد و به ركوع رود و بعد از ركوع دو سجده كند و تشهّد بخواند و نماز را سلام دهد.

دعا و ذكر قنوت در نماز عيد فطر و قربان

مسأله ۱۵۲۸ ـ در قنوت نماز عيد فطر و قربان هر دعا و ذكرى بخوانند كافيست ، ولى بهتر است دعايى را كه شيخ طوسى (رحمه الله) در مصباح المتهجّد نقل فرموده بخوانند:
«اَللّهُمَّ اَهْلَ الْكِبْرِياءِ وَ الْعَظَمَةِ وَ اَهْلَ الْجُودِ وَ الْجَبَرُوتِ وَ اَهْلَ الْعَفْوِ وَ الرَّحْمَةِ وَ اَهْلَ التَّقْوى وَ الْمَغْفِرَةِ اَسْأَلُكَ بِحَقِّ هذَا الْيَوْمِ الَّذِي جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمِينَ عِيْداً وَ لِمُحَمَّد (صلى الله عليه وآله وسلم) ذُخْراً وَ مَزِيداً اَنْ تُصَلِّيَ عَلى مُحَمَّد وَ الِ مُحَمَّد وَ اَنْ تُدْخِلَنِي فِي كُلِّ خَيْر اَدْخَلْتَ فِيهِ مُحَمَّداً وَ الَ مُحَمَّد وَ اَنْ تُخْرِجَنِي مِنْ كُلِّ سُوء اَخْرَجْتَ مِنْهُ مُحَمَّداً وَ الَ مُحَمَّد صَلَواتُكَ عَلَيْهِ وَ عَلَيْهِمْ ، اَللّهُمَّ اِنِّي اَسْأَلُكَ خَيْرَ ما سَأَلَكَ بِهِ عِبادُكَ الصّالِحُونَ وَ اَعُوذُ بِكَ مِمَّا اسْتَعاذَ مِنْهُ عِبادُكَ الصّالِحُونَ (اَلْمُخْلَصُونَ ، الْمُخْلِصُونَ)».
و بهتر از آن اين است كه دعايى را كه در تهذيب به سند معتبر ذكر فرموده بخوانند: «اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ اِلاَّ اللّهُ وَحْدَهُ لا شَرِيكَ لَهُ وَ اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ ، اَللّهُمَّ اَنْتَ اَهْلُ الْكِبْرِياءِ وَ الْعَظَمَةِ وَ اَهْلُ الْجُودِ وَ الْجَبَرُوتِ وَ الْقُدْرَةِ وَ الْسُّلْطانِ وَ الْعِزَّةِ ، اَسْأَلُكَ فِي هذَا الْيَوْمِ الَّذِي جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمِينَ عِيْداً وَ لُِمحَمَّد (صلى الله عليه وآله وسلم) ذُخْراً وَ مَزِيداً ، اَسْأَلُكَ اَنْ تُصَلِّيَ عَلى مُحَمَّد وَ الِ مُحَمَّد وَ اَنْ تُصَلِّيَ عَلى مَلائِكَتِكَ الْمُقَرَّبِينَ وَ اَنْبِيائِكَ الْمُرْسَلِينَ وَ اَنْ تَغْفِرَ لَنا وَ لِجَمِيعِ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِناتِ وَ الْمُسْلِمِينَ وَ الْمُسْلِماتِ اَلاَْحْياءِ مِنْهُمْ وَ الاَْمْواتِ ، اَللّهُمَّ اِنِّي اَسْأَلُكَ مِنْ خَيْرِ ما سَأَلَكَ عِبادُكَ الْمُرْسَلُونَ وَ اَعُوذُ بِكَ مِنْ شَرِّ ما عاذَ بِهِ عِبادُكَ الْمُخْلَصُونَ ، اَللّهُ اَكْبَرُ اَوَّلُ كُلِّ شَيْئ وَ اخِرُهُ وَ بَدِيعُ كُلِّ شَيْئ وَ مُنْتَهاهُ وَ عالِمُ كُلِّ شَيْئ وَ مَعادُهُ وَ مَصِيرُ كُلِّ شَيْئ اِلَيْهِ وَ مَرَدُّهُ وَ مُدَبِّرُ الاُْمُورِ وَ باعِثُ مَنْ فِي الْقُبُورِ ، قابِلُ الاَْعْمالِ مُبْدِى الْخَفِيّاتِ مُعْلِنُ السَّرائِرِ ، اَللّهُ اَكْبَرُ عَظِيمُ الْمَلَكُوتِ شَدِيدُ الْجَبَرُوتِ حَيٌّ لا يَمُوتُ دائِمٌ لا يَزُولُ اِذا قَضى اَمْراً فَاِنَّما يَقُولُ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ ، اَللّهُ اَكْبَرُ خَشَعَتْ لَكَ الاَْصْواتُ وَ عَنَتْ لَكَ الْوُجُوهُ وَ حارَتْ دُونَكَ الاَْبْصارُ وَكَلَّتِ الاَْلْسُنُ عَنْ عَظَمَتِكَ وَ النَّواصِي كُلُّها بِيَدِكَ وَ مَقادِيْرُ الاُْمُورِ كُلُّها اِلَيْكَ ، لا يَقْضِي فِيها غَيْرُكَ وَ لا يَتِمُّ مِنْها شَيْئٌ دُونَكَ ، اَللّهُ اَكْبَرُ اَحاطَ بِكُلِّ شَيْئ حِفْظُكَ وَ قَهَرَ كُلَّ شَيْئ عِزُّكَ وَ نَفَذَ كُلَّ شَيْئ اَمْرُكَ وَ قامَ كُلُّ شَيْئ بِكَ وَ تَواضَعَ كُلُّ شَيْئ لِعَظَمَتِكَ وَ ذَلَّ كُلُّ شَيْئ لِعِزَّتِكَ وَ اسْتَسْلَمَ كُلُّ شَيْئ لِقُدْرَتِكَ وَ خَضَعَ كُلُّ شَيْئ لِمُلْكِكَ ، اَللّهُ اَكْبَرُ».

دو خطبه بعد از نماز عيد فطر و قربان

مسأله ۱۵۲۹ ـ در زمان غايب بودن امام (عليه السلام) ـ بنابر احتياط مستحبّ ـ بعد از نماز عيد فطر و قربان ، در جماعت دو خطبه بخوانند ، و بهتر است كه در خطبه عيد فطر احكام زكات فطره ، و در خطبه عيد قربان احكام قربانى را بگويند.

سوره‏هاى مستحب در نماز عيد

مسأله ۱۵۳۰ ـ نماز عيد سوره مخصوصى ندارد ، ولى بهتر است كه در ركعت اوّل آن سوره ( سَبِّحِ اسْمَ رَبِّكَ الأَعْلى ) «سوره ۸۷» و در ركعت دوم سوره شمس «سوره ۹۱» را بخوانند ، و افضل از همه آن است كه در ركعت اوّل سوره شمس ، و در ركعت دوم سوره غاشيه «سوره ۸۸» را بخوانند.