رسیدن غبار به حلق از روی فراموشی يا بى اختيار
مسأله ۱۶۱۵ ـ اگر فراموش كند كه روزه است و مواظبت نكند ، يا بى اختيار غبار و مانند آن به حلق او برسد ، روزه اش باطل نمى شود.
قصد قربت در نماز و اينكه لازم نيست از قلب بگذرد يا به زبان جارى شود
مسأله ۹۵۲ ـ انسان بايد نماز را به قصد قربت ـ چنانكه در وضو گذشت و با اخلاص به جا آورد ، و لازم نيست نيّت را از قلب خود بگذراند ، يا بر زبان جارى كند ، مثل آن كه بگويد:(چهار ركعت نماز ظهر مى خوانم براى انجام فرمان خداوند) بلكه در نماز احتياط جايز نيست به زبان بگويد.
تعیین نماز تفصيلاً یا اجمالاً در نیّت
مسأله ۹۵۳ ـ اگر در نماز ظهر يا در نماز عصر نيّت كند كه چهار ركعت نماز مى خوانم و معيّن نكند ظهر است يا عصر ـ نه تفصيلا و نه اجمالا ـ نماز او باطل است ، و مقصود از نيّت اجمالى اين است كه مثلا نسبت به نماز ظهر قصد كند كه آنچه اوّل بر من واجب شده به جا مى آورم.
و نيز كسى كه مثلا قضاى نماز ظهر بر او واجب است ، اگر در وقت نماز ظهر بخواهد آن نماز قضا يا نماز ظهر را بخواند ، بايد نمازى را كه مى خواند در نيّت ـ اگر چه اجمالا ـ معيّن كند ، مثلا نسبت به قضاى نماز ظهر ، نيّت كند آنچه را كه اوّل به ذمّه من آمده به جا مى آورم.
استدامه نیت از اول تا آخر نماز
مسأله ۹۵۴ ـ انسان بايد از اوّل تا آخر نماز به نيّت خود باقى باشد ، پس اگر در بين نماز به طورى غافل شود كه اگر بپرسند چه مى كنى؟ نداند چه بگويد ، نمازش باطل است.
تمام سر را در آب فرو بردن
مسأله ۱۶۱۶ ـ اگر روزه دار عمداً تمام سر را در آب فرو برد ، اگر چه باقى بدن او از آب بيرون باشد ، روزه اش باطل مى شود ، ولى اگر تمام بدن را آب بگيرد و مقدارى از سر بيرون باشد ، روزه اش باطل نمى شود.
فرو بردن نصف سر را يك دفعه و نصف ديگر آن را دفعه ديگر
مسأله ۱۶۱۷ ـ اگر نصف سر را يك دفعه و نصف ديگر آن را دفعه ديگر در آب فرو برد ، روزه اش باطل نمى شود.
ریا در نماز
مسأله ۹۵۵ ـ انسان بايد فقط براى خداوند عالم نماز بخواند ، پس كسى كه ريا كند ، يعنى براى نشان دادن به مردم نماز بخواند ، نمازش باطل است ، خواه فقط براى مردم باشد يا خدا و مردم هر دو را در نظر بگيرد.
شك در اینكه تمام سر زیر آب رفته يا نه
مسأله ۱۶۱۸ ـ اگر شكّ كند كه تمام سر زير آب رفته يا نه ، روزه اش صحيح است ، ولى اگر به قصد اين كه تمام سر را زير آب ببرد در آب فرو رود و شكّ كند تمام سر زير آب رفته يا نه ، روزه اش باطل است ، ولى كفّاره ندارد.
ریا در قسمتى از نماز و همچنين در مكان و وقت و طرز انجام نماز
مسأله ۹۵۶ ـ اگر قسمتى از نماز را هم براى غير خدا به جا آورد نمازش باطل است ، بلكه اگر نماز را براى خدا به جا آورد ولى براى نشان دادن به مردم در جاى مخصوصى مثل مسجد ، يا در وقت مخصوصى مثل اوّل وقت ، يا به طرز مخصوصى مثلا با جماعت نماز بخواند ، نمازش باطل است ، و بنابر احتياط واجب اگر مستحبّاتى را كه ظرف آنها نماز است ـ مثل قنوت ـ براى غير خدا به جا آورد ، نمازش باطل است.
رفتن تمام سر زير آب ولى ماندن مقدارى از موها بيرون آب
مسأله ۱۶۱۹ ـ اگر تمام سر زير آب برود ولى مقدارى از موها بيرون بماند ، روزه اش باطل مى شود.
سر فرو بردن در غير آب از مايعات
مسأله ۱۶۲۰ ـ سر فرو بردن در غير آب از مايعات ـ مانند شير و آب مضاف ـ روزه را باطل نمى كند ، و بنابر احتياط واجب از فرو بردن سر در گلاب اجتناب كند.
افتادن بى اختيار در آب يا از روی فراموشی
مسأله ۱۶۲۱ ـ اگر روزه دار بى اختيار در آب بيفتد و تمام سر او را آب بگيرد ، يا فراموش كند كه روزه است و سر در آب فرو برد ، روزه او باطل نمى شود.
اللّه اكبر و نحوه گفتن آن
مسأله ۹۵۷ ـ گفتن «اَللّهُ اَكْبَر» در اوّل هر نماز واجب و ركن است ، و بايد حروف «اَللّهُ» و حروف «اَكْبَر» و دو كلمه «اَللّهُ اَكْبَر» را پشت سر هم بگويد ، و نيز بايد اين دو كلمه به عربى صحيح گفته شود ، و اگر به عربى غلط بگويد ، يا ترجمه آن را بگويد ، باطل است.
انداختن خود در آب به خيال اينكه آب سر او را نمى گيرد
مسأله ۱۶۲۲ ـ اگر به خيال اين كه آب سر او را نمى گيرد ، خود را در آب بيندازد و آب تمام سر او را بگيرد ، روزه اش اشكال ندارد.
چسباندن تكبيرة الاحرام به چيزى كه پيش از آن مىخواند
مسأله ۹۵۸ ـ احتياط واجب آن است كه تكبيرة الاحرام نماز را به چيزى كه پيش از آن مى خواند ، مثلا به اقامه يا به دعايى كه پيش از تكبير مى خواند ، نچسباند.
کسی که به واسطه فراموشى يا زور ديگرى سر در آب فرو برد
مسأله ۱۶۲۳ ـ اگر فراموش كند كه روزه است و سر را در آب فرو برد ، يا ديگرى به زور سر او را در آب فرو برد ، چنانچه در زير آب يادش بيايد كه روزه است يا آن كس دست بردارد ، بايد فوراً سر را بيرون آورد ، و چنانچه بيرون نياورد روزه اش باطل مى شود.
چسباندن تكبيرة الاحرام به چيزى كه بعد از آن مىخواند
مسأله ۹۵۹ ـ احتياط مستحبّ آن است كه «اَللّهُ اَكْبَر» را به چيزى كه بعد آن مى خواند ، مثلا به «بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ» نچسباند ، و اگر خواست وصل كند ، بايد «راء» «اَكْبَرُ» را پيش ـ يعنى ضمّه ـ بدهد.
کسی که از فراموشی و به نیّت غسل ، سر در آب فرو برد
مسأله ۱۶۲۴ ـ اگر فراموش كند كه روزه است و به نيّت غسل سر را در آب فرو برد ، روزه و غسل او هر دو صحيح است.
طمأنینه موقع گفتن تكبيرة الاحرام
مسأله ۹۶۰ ـ موقع گفتن تكبيرة الاحرام بايد بدن آرام باشد ، و اگر عمداً در حالى كه بدنش حركت دارد تكبيرة الاحرام را بگويد ، باطل است.
کسی که بداند كه روزه است و عمداً براى غسل، سر را در آب فرو برد
مسأله ۱۶۲۵ ـ اگر بداند كه روزه است و عمداً براى غسل سر را در آب فرو برد ، چنانچه روزه او روزه ماه رمضان باشد ، روزه و غسل او هر دو باطل است ، و همچنين است حكم روزه قضاى ماه رمضانى كه براى خودش به جا مى آورد بعد از زوال بنابر احتياط ، ولى اگر روزه مستحبّ باشد يا روزه واجب ديگرى باشد ـ چه واجب معيّن باشد ، مانند روزه اى كه نذر كرده باشد در روز معيّن بگيرد ، و يا غير معيّن باشد مانند روزه كفّاره ـ غسل او صحيح است و روزه اش باطل مى شود.
کیفیت خواندن تكبير و حمد و سوره و ذكر و دعا
مسأله ۹۶۱ ـ تكبير و حمد و سوره و ذكر و دعا را بايد طورى بخواند كه خودش بشنود ، و اگر به واسطه سنگينى يا كرى گوش يا سر و صداى زياد نمى شنود ، بايد طورى بگويد كه اگر مانعى نباشد بشنود.
سر در آب فرو بردن براى نجات كسى را از غرق شدن
مسأله ۱۶۲۶ ـ اگر براى آن كه كسى را از غرق شدن نجات دهد ، سر در آب فرو برد ، اگر چه نجات دادن او واجب باشد ، روزه اش باطل مى شود.
كسى كه لال است يا زبان او مرضى دارد
مسأله ۹۶۲ ـ كسى كه لال است ، يا زبان او مرضى دارد كه نمى تواند «اللّهُ اَكْبَر» را درست بگويد ، بايد به هر طورى كه مى تواند بگويد ، و اگر هيچ نمى تواند بگويد ، بايد در قلب خود بگذراند و براى تكبير زبانش را حركت دهد ، و به انگشت هم به آن اشاره كند.
دعای قبل از تكبيرة الاحرام
مسأله ۹۶۳ ـ مستحبّ است قبل از تكبيرة الاحرام بگويد: «يا مُحْسِنُ قَدْ اَتاكَ الْمُسِييُ وَ قَدْ اَمَرْتَ الْمُحْسِنَ اَنْ يَتَجاوَزَ عَنِ الْمُسِيي ، اَنْتَ الْمُحْسِنُ وَ اَنَا الْمُسِييُ فَبِحَقِّ مُحَمَّد وَ الِ مُحَمَّد صَلِّ عَلى مُحَمَّد وَ الِ مُحَمَّد وَ تَجَاوَزْ عَنْ قَبِيحِ ما تَعْلَمُ مِنِّي» يعنى اى خدايى كه احسان كننده اى ، بنده بدكردار به درگاه تو آمده و تو امر كرده اى به نيكوكار كه از بدكردار بگذرد ، تو نيكوكارى و من بدكردار ، پس به حقّ محمّد و آل محمّد رحمت خود را برمحمّد وآل محمّد بفرست ،واز زشتيهايى كه مى دانى از من سرزده بگذر.
بالا بردن دستها را تا مقابل گوشها موقع گفتن تکبیرها
مسأله ۹۶۴ ـ مستحبّ است موقع گفتن تكبير اوّل نماز و تكبيرهاى بين نماز دستها را تا مقابل گوشها بالا ببرد.
باقی ماندن جنب در ماه رمضان تا اذان صبح
مسأله ۱۶۲۷ ـ اگر جنب عمداً در ماه رمضان تا اذان صبح غسل نكند ، يا اگر وظيفه او تيمّم است عمداً تيمّم ننمايد ، روزه اش باطل است ، و حكم قضاى ماه رمضان خواهد آمد.
شك در این كه تكبيرة الاحرام را گفته يا نه
مسأله ۹۶۵ ـ اگر شكّ كند كه تكبيرة الاحرام را گفته يا نه ، چنانچه مشغول خواندن چيزى از قرائت شده ، به شكّ خود اعتنا نكند ، و اگر مشغول نشده بايد تكبير را بگويد.
شك در صحیح گفتن تكبيرة الاحرام
مسأله ۹۶۶ ـ اگر بعد از گفتن تكبيرة الاحرام شكّ كند كه آن را صحيح گفته يا نه ، به شكّ خود اعتنا نكند ، چه مشغول خواندن چيزى شده باشد يا نه ، و احتياط مستحبّ آن است كه نماز را تمام كند و بعد اعاده نمايد.
باقی ماندن جنب در روزه غير ماه رمضان و قضاى آن تا اذان صبح
مسأله ۱۶۲۸ ـ اگر در روزه غير ماه رمضان و قضاى آن از روزه هاى مستحبّى و روزه هاى واجبى كه وقت آن معيّن است ، جنب عمداً تا اذان صبح غسل نكند ، روزه اش صحيح است ، و احتياط مستحبّ در روزه واجب آن است كه عمداً بر جنابت باقى نماند.
كسى كه در شب ماه رمضان عمداً غسل نكند تا وقت تنگ شود
مسأله ۱۶۲۹ ـ كسى كه در شب ماه رمضان جنب است ، چنانچه عمداً غسل نكند تا وقت تنگ شود ، بنابر احتياط واجب تيمّم كند و روزه بگيرد و قضاى آن را هم به جا آورد.
