در اين روز در سال دهم هجرت واقعه غدير در بازگشت از حجة الوداع به وقوع پيوست، و طى سه روز - كه كاروان صد و بيست هزار نفرى حجاج در غدير خم توقفداشتند - پيامبرصلى الله عليه وآله در بلندترين خطبه خود كه مشتمل بر معارف توحيدي و مباحث ولايت و امامت مي باشد ، على بن ابىطالب و يازده امامعليهم السلام بعد از او رابه عنوان امامان مردم تا روز قيامت معرفى كردند.
اين روز بزرگترين عيد آل محمدعليهم السلام به شمار مىآيد،و طى آن به دستور الهى اعلان عمومى بهوصايت بلافصل اميرالمؤمنين على بن ابىطالبعليه السلام شده است. (بحارالانوار ج ۳۵ ص ۱۵۰)
اين روز عيد مبارك آسمانى است.
مشهورترين جمله اين خطبه كه شيعه و سني به تواتر آن را نقل كرده اند و راويان آن به قدري زيادند كه كوچكترين ترديدي در صحت آن وجود ندارد اين است كه رسول خدا صلي الله عليه و آله وسلم فرمودند:
من كنت مولاه فعلي مولاه
لفظ مولا گرچه ممكن است در معاني مختلفي استعمال شده باشد ،اما مسلما در اين حديث شريف به معناي داشتن سرپرستي و ولايت امر برامت است.
چرا كه قرائني بر اين مطلب وجود دارد از جمله:
۱.قبل از اينكه پيامبر ولايت علي عليه السلام را اعلام كنند به مردم خبر دادند كه وفاتشان نزديك شده و آنان را به كتاب و عترت سفارش نمودند و تاكيد كردند كه اين دو از هم جدا نمي شوند سپس اعلام كردند كه هركس من مولاي اويم پس علي مولاي اوست.
بنابراين مقصود آن حضرت معرفي كسي است كه بر امت واجب است در كنار قرآن به او تمسك كنند تا از گمراهي مصون بمانند.
۲.مناسب حكمت رسول خدا صلي الله عليه و اله وسلم نيست كه هزاران تن از حجاج را در بياباني گرم نگه دارند و فرمان دهند كه برايشان منبري از سنگها و بار شتران بسازندو...فقط به خاطر اينكه به مسلمين اعلام كنند كه علي دوست وياور آنهاست! بلكه مسلما موضوع بسيار مهمي در كار بوده است وآن ،چيزي نبود مگر اعلام ولايت امر پس از پيامبر.
۳.خطيب بغدادي از ابو هريره چنين نقل كرده كه گفت: هر كس روز ۱۸ ذي الحجه را روزه بگيرد براي او ثواب روزه ۶۰ماه نوشته مي شود و آن روز روز غديرخم است،آن هنگام كه پيامبر دست علي ابن ابيطالب را گرفتند و فرمودند:آيا من ولي مومنين نيستم؟
مردم گفتند:بلي اي رسول خدا
پيامبر فرمودند:من كنت مولاه فعلي مولاه
پس عمربن الخطاب گفت: مبارك باشد برتو اي پسرابيطالب مولاي من ومولاي هرمسلماني شدي.
پس خداوند نازل فرمود: اليوم اكملت لكم دينكم
امروز دينتان را برايتان كامل كردم
بنابراين اكمال دين بر مسلمين متصور نيست مگر با تعيين شخصي كه اسلام را پس از پيامبر تبيين و تنفيذ كند. (برگرفته از مقدمه منهاج الصالحين تاليف حضرت آيت الله العظمي وحيد خراساني صفحه ۱۷۱)