سایت رسمی دفتر حضرت آيت الله العظمى وحيد خراسانى
اهميت نماز
«رَبِّ اجْعَلْنِى مُقِيمَ الصَّلوةِ وَمِنْ ذُرِيَّتى»؛
( پروردگارا مرا اقامه كننده نماز قرار بده و ذريّه مرا ) .
۲ - در عظمت نماز همين اندازه كفايت مىكند كه جامعتر از نماز بين عبادات ، عبادتى يافت نمىشود ، زيرا اين عبادتى است مشتمل بر عبادت فعلى و بر عبادت قولى ، و عبادت فعلى آن شامل افعال عبادى از ركوع و سجود و قيام و قعود است ، و عبادت قولى آن شامل قرائت و ذكر و جامع جميع معارف الهيّه از تسبيح و تكبير و تحميد و تهليل كه اركان اربعه معارف حضرت حقّ سبحانه و تعالى است ، و مشتمل است بر تمام عبادات ملائكه مقرّبين ، كه عدّهاى از آنها عبادتشان در قيام است و عدّهاى در قعود و جمعى در ركوع و جمعى در سجود .
از حضرت صادق عليه السلام روايت شده كه فرمودند : بعد از معرفت خدا چيزى را افضل از اين صلوات پنجگانه نمىدانم .
آداب نماز
و نيز بايد نمازگزار توبه و استغفار نمايد و گناهانى را كه مانع قبول شدن نماز است مانند حسد ، كبر ، غيبت ، خوردن حرام ، آشاميدن مسكرات ، ندادن خمس و زكاة و بلكه هر معصيتى را ترك كند .
و همچنين سزاوار است كارهايى را كه ثواب نماز را كم مىكند به جا نياورد ، مثلا در حال خواب آلودگى و خوددارى از بول به نماز نايستد و در موقع نماز به آسمان نگاه نكند ، و كارهايى را كه ثواب نماز را زياد مىكند به جا آورد ، مثلا انگشتر عقيق به دست كند و لباس پاكيزه بپوشد و شانه و مسواك كند و خود را خوشبو نمايد .
و اما اشاره به بعضى احكام نماز كه در بيمارستانها بيشتر مورد نياز است :
بيمارى گاهى مانع از انجام قيام ( ايستادن ) يا نشستن يا ركوع يا سجده يا قرائت در نماز مى شود . در مسائل زير شما را با احكام مسائل فوق آشنا مىنماييم .
كسى كه نمىتواند بايستد
كسى كه فقط در بعضى ركعات يا قسمتهاى نماز بتواند بايستد
تكيه كردن بر عصا يا ديوار در حال ايستادن
نماز با قيام بدون ركوع و سجود اختيارى يا نماز نشسته با ركوع و سجود
۱ - اگر متمكن از قيام است ولى متمكن از ركوع ايستاده نيست ، بايد نماز را ايستاده بخواند و براى ركوع اشاره نمايد ، و بنابر احتياط واجب نماز را با ركوع نشسته اعاده نمايد .
۲ - اگر متمكن از ركوع و سجود هر دو نباشد، بايد ايستاده نماز بخواند و براى ركوع و سجود اشاره نمايد .
ركوع در نماز نشسته
در ضمن گذاشتن كف دست روى زانو در ركوع استحباب داشته و واجب نيست . لذا مىتواند كف دست خود را روى تخت يا روى زمين بگذارد .
كسى كه قدرت بر ايستادن و نشستن ندارد
بايد دراز كشيده و در حال نماز به پهلوى راست طورى بخوابد كه جلوى بدن او (و صورت او) رو به قبله باشد و در صورتى كه نتواند به پهلوى راستش بخوابد ، به پهلوى چپ بخوابد و باز صورتش رو به قبله باشد و اگر نتوانست بر دو طرف بخوابد بر پشت خوابيده و كف پاهايش را رو به طرف قبله نمايد و بنابر احتياط واجب بايد با سرش در حدّ امكان براى ركوع و سجود اشاره كند ( سرش را پائين آورد ) و احتياط واجب اين است كه براى سجده سرش را براى اشاره پائينتر از اشاره براى ركوع بياورد و در صورتى كه نتواند با سرش اشاره كند بايد با چشمانش اشاره كند .
كسى كه قدرت بر ركوع ندارد
ركوع شرعى آن است كه در هر ركعت بعد از قرائت بايد به اندازهاى خم شود كه سر انگشتها به زانو برسد و احوط آن است كه بتواند دست را به زانو بگذارد .
ركوع عرفى آن است كه مقدارى خم شود تا در عرف بگويند ركوع نموده ولو به اندازه ركوع شرعى خم نشده است .
هرگاه نمازگذار نتواند به اندازه ركوع شرعى خم شود بايد به چيزى تكيه دهد و ركوع شرعى را به جا آورد ، و اگر موقعى هم كه تكيه داده نتواند ركوع شرعى را به جا آورد، در صورتى كه متمكّن از ركوع عرفى است ، بنابر احتياط واجب بايد ركوع عرفى را به جا آورد ، و با سر خود هم در حال قيام اشاره به ركوع بنمايد .
كسى كه قدرت بر سجده كامل ندارد
و اگر چيز بلندى نباشد كه مهر يا چيز ديگرى كه سجده بر آن صحيح است روى آن بگذارد ، لازم است كه مهر يا چيز ديگر را با دست بلند كرده و بر آن سجده نمايد ، و در صورتى كه خودش نتواند ، ديگرى بلند كند و او بر آن سجده نمايد .
نماز روى صندلى
ولى چنانچه قدرت ندارد بر ميزى كه سطح آن به اين مقدار پايين است سجده نمايد بلكه فقط مىتواند بر روى ميزى سجده نمايد كه سطح آن مثلاً روبروى سينه اوست به علت مريضى يا درد كمر و ... در اين صورت بنابر احتياط واجب يك بار نماز را به همين كيفيت بخواند و يك بار نماز را با سجده به اشاره سر بخواند ، و چنانچه براى سجده حتى در اين حد سطحى كه مثلاً روبروى سينه قرار دهد و بر آن سجده كند هم قدرت ندارد و فقط مىتواند نماز با سجده با اشاره به جا آورد بايد نمازش را با سجده به اشاره به جا آورد .
كسى كه قدرت بر قرائت و حرف زدن ندارد
اكتفاء به يك سبحان اللَّه براى مريض