روزه گرفتن در صورتى كه دكتر نهى كند
اگر دكتر به شخصى بگويد روزه براى او ضرر دارد و او را از روزه منع نمايد در صورتى كه از گفته دكتر گمان به ضرر يا خوف ضرر براى بيمار حاصل شود واجب است كه روزه نگيرد ، و همچنين اگر دكتر حاذق بود و مورد اطمينان و وثوق او باشد و اين شخص اطمينان به خطاى دكتر نداشته باشد باز هم نبايد روزه بگيرد و در غير اين دو صورت روزه بر او واجب است .
خوف ضرر در موردى كه دكتر بگويد ضرر ندارد
اگر دكتر بگويد روزه گرفتن براى بيمار ضرر ندارد ولى او ترس از ضرر داشته باشد ، در صورتىكه ترس منشأ عقلايى داشته باشد روزه گرفتن جايز نيست .
روزه زن حامله
زنى كه زاييدن او نزديك است و روزه براى حمل او يا براى خودش ضرر دارد ، روزه او صحيح نيست و بعداً بايد روزه خود را قضا بنمايد و در موردى كه روزه براى حمل او ضرر داشته باشد علاوه بر قضاء بايد براى هر روز يك مدّ طعام به فقير بدهد ، و احتياط مستحب* اين است كه در صورتى هم كه روزه براى خودش ضرر دارد ، يك مدّ طعام به فقير بدهد .
روزه زنى كه بچه شير مىدهد
زنى كه بچه شير مىدهد اگر شير او كم باشد و روزه براى بچه يا براى خودش ضرر داشته باشد جايز نيست روزه بگيرد بلكه بايد بعداً قضاى آن را بجا آورد ، و اين حكم در صورتى است كه شير خوردن اين بچه از راه ديگرى ميسر نباشد ، و اگر ميسر باشد واجب است آن زن روزه بگيرد ، و در صورتى كه روزه براى بچهاش ضرر داشته باشد علاوه بر قضاء بايد فديه هم بپردازد ، يعنى براى هر روز يك مدّ طعام به فقير بدهد ، و احتياط مستحب اين است كه در صورتى هم كه روزه براى خودش ضرر داشته باشد ، براى هر روز يك مدّ طعام به فقير بدهد .
روزه گرفتن در صورت بيمارى معده
سؤال ۱ . اينجانب ناراحتى شديد معده دارم و به گفته دكتر متخصّص حق گرفتن روزه ندارم ، آيا در اين صورت هم روزه بر من واجب است و ترك آن گناه مىباشد ؟
جواب ) روزه بر شما در صورتى كه از گفته دكتر اطمينان پيدا مىكنيد و يا ترس ضرر مهم داشته باشيد كه منشاء اين ترس عقلائى باشد ، واجب نيست و گناهى بر شما نمىباشد و نزد خداوند متعال معذوريد .
روزه مريض كليوى
سؤال ۲ . شخصى در اثربيمارى كليوى بايد درطول روز آب بخورد والّا بيمارى اش شديدتر شده ، و ممكن است كليه خود را از دست بدهد ، حكم روزه او چيست ؟
جواب) در فرض مذكور كه از روى ضرورت لازم است آب بياشامد ، بايد بنابر احتياط واجب از آشاميدن آب بيش از حدّ ضرورت و از ساير مفطرات اجتناب كند ولى روزه او صحيح نيست و اگر خوب شد بايد روزههاى خود را قضا كند .
تزريق آمپول و سرم براى روزه دار
سؤال ۳ . آيا شخص روزه دارى كه بيمار است مىتواند آمپول يا سرم تزريق كند ؟
جواب ) تزريق آمپولى كه به جاى دوا به كار مىرود يا عضو را بى حس مىكند ، اشكال ندارد و همچنين آمپول كه به جاى آب وغذا به كار مىرود نيز مانعى ندارد ولى احتياط مستحب آن است كه از استعمال آمپولى كه به جاى آب و غذا به كار مىرود خوددارى كند ، ولى در سرم احتياط واجب اين است كه از آن اجتناب نمايد و در صورتى كه ضرورتى براى استعمال آن باشد ، بايد بنابر احتياط واجب روزه را گرفته و بعداً آن را قضا نمايد .
استفاده از اسپرى براى روزه دار
سؤال ۴ . شخص روزهدارى كه به جهت تنگى نفس مجبور است از اسپرى استفاده نمايد، آيا استفاده از اسپرى موجب بطلان روزه او مىشود يا روزه او صحيح است؟
جواب ) استفاده از اسپرى در صورتى كه هنگام استعمال به صورت مايع در آمده و به حلق برسد، موجب بطلان روزه است ولى در صورتى كه به صورت مايع در نيايد، موجب بطلان روزه نيست و روزه او صحيح است.