سرفه و آروغ و ناله در نماز
مسأله ۱۱۴۲ ـ سرفه كردن و آروغ زدن در نماز اشكال ندارد ، و ناله كردن عمدى ، نماز را باطل مى كند ، مگر اين كه جاهل قاصر باشد.
صدا را بلند كند تا چيزى را به ديگرى بفهماند
مسأله ۱۱۴۳ ـ اگر كلمه اى را به قصد ذكر بگويد ـ مثلا به قصد ذكر بگويد: «اَللّهُ اَكْبَرُ» ـ و در موقع گفتن آن صدا را بلند كند كه چيزى را به ديگرى بفهماند ، اشكال ندارد ، ولى چنانچه به قصد اين كه چيزى به كسى بفهماند بگويد ، يا به قصد ذكر و فهماندن با هم بگويد ، نماز باطل مى شود ، مگر اين كه جاهل قاصر و در غير تكبيرة الاحرام باشد ، و اگر به قصد ذكر بگويد ، امّا آنچه او را بر اين قصد وادار كرده فهماندن چيزى به غير باشد ، نماز باطل نمى شود.
قرآن خواندن و دعا به عربى و غير عربى
مسأله ۱۱۴۴ ـ خواندن قرآن به قصد قرآنيّت ـ نه قصد جزئيّت ـ در نماز ، به غير از چهار آيه اى كه سجده واجب دارد و نيز دعا كردن در نماز اشكال ندارد ، ولى احتياط مستحبّ آن است كه به غير عربى دعا نكند.
تکرار چيزى از حمد و سوره و ذكرهاى نماز و حكم وسواس
مسأله ۱۱۴۵ ـ اگر چيزى از حمد و سوره و ذكرهاى نماز را عمداً بدون قصد جزئيّت يا به جهت احتياط چند مرتبه بگويد ، اشكال ندارد ، ولى اگر از روى وسواس چند مرتبه بگويد حرام است ، امّا بطلان نماز محلّ اشكال است.
سلام و جواب سلام در حال نماز
مسأله ۱۱۴۶ ـ در حال نماز ، انسان نبايد به ديگرى سلام كند ، و اگر ديگرى به او سلام كند ، بايد همان طور كه او سلام كرده جواب دهد ، مثلا اگر گفته (سَلامٌ عَلَيْكُمْ) در جواب بگويد: (سَلامٌ عَلَيْكُمْ) ، مگر در جواب (عَلَيْكُمْ السَلامْ) ، كه بنابر احتياط واجب بايد بگويد (سَلامٌ عَلَيْكُمْ).
عمداً يا از روى فراموشى جواب سلام را تأخير اندازد
مسأله ۱۱۴۷ ـ انسان بايد جواب سلام را ـ در نماز يا غير آنـ فوراً طورى بگويد كه عرفاً جواب آن سلام باشد ، و اگر عمداً يا از روى فراموشى جواب سلام را به قدرى طول دهد كه جواب آن سلام حساب نشود ، چنانچه در نماز باشد نبايد جواب بدهد ، و اگر در غير نماز باشد جواب دادن واجب نيست.
شنواندن جواب سلام به سلام كننده
مسأله ۱۱۴۸ ـ بايد جواب سلام را طورى بگويد كه سلام كننده بشنود ، ولى اگر سلام كننده كر باشد ، يا سلام داده و تند رد شود ، چنانچه انسان به طور معمول جواب او را بدهد كافيست.
جواب سلام نمازگزار به قصد تحيت يا دعا
مسأله ۱۱۴۹ ـ بايد نمازگزار جواب سلام را به قصد تحيّت بگويد ، هر چند در نظر گرفتن دعا هم مانعى ندارد.
جواب سلام زن يا مرد نامحرم يا بچه مميز در نماز
مسأله ۱۱۵۰ ـ اگر زن يا مرد نامحرم يا بچّه مميّز ـ يعنى بچّه اى كه خوب و بد را مى فهمد ـ به نمازگزار سلام كند ، بايد جواب او را بدهد ، ولى اگر زن در سلام بگويد: (سَلامٌ عَلَيْك) ، بنابر احتياط واجب بايد نمازگزار بگويد: (سَلامٌ عَلَيْك) ، و كاف را زير و زبر ندهد.
نمازگزاری که جواب سلام را ندهد
مسأله ۱۱۵۱ ـ اگر نمازگزار جواب سلام را ندهد ، اگر چه معصيت كرده ، ولى نمازش صحيح است.
كسى به نمازگزار غلط سلام كند
مسأله ۱۱۵۲ ـ اگر كسى به نمازگزار غلط سلام كند به طورى كه سلام حساب شود ، جواب او واجب و بنابر احتياط بايد به طور صحيح باشد ، ولى اگر به طورى باشد كه سلام حساب نشود جواب او جايز نيست.
سلام از روى مسخره يا شوخى و سلام غير مسلمان
مسأله ۱۱۵۳ ـ جواب سلام كسى كه از روى مسخره يا شوخى سلام مى كند واجب نيست ، و جواب سلام مرد و زن غير مسلمان بنابر احتياط واجب است ، و در جواب اكتفا كند به كلمه (سَلام) يا كلمه (عَلَيْك) هر چند احوط آن است كه به كلمه (عَلَيْك) جواب بگويد.
جواب كسى که به عدهاى سلام كند
مسأله ۱۱۵۴ ـ اگر كسى به عدّه اى سلام كند ، جواب سلام او بر همه آنان واجب است ، ولى اگر يكى از آنها جواب دهد كافيست.
كسى که به عدهاى سلام كند ولی غیر آنها جواب او را بدهد
مسأله ۱۱۵۵ ـ اگر كسى به عدّه اى سلام كند و كسى كه سلام كننده قصد سلام دادن به او را نداشته ، جواب دهد ، جواب سلام او از ديگران ساقط نمى شود.
شک نمازگزار در اینکه سلام كننده قصد او را هم داشته یا نه
مسأله ۱۱۵۶ ـ اگر به عدّه اى سلام كند ، و كسى كه بين آنها مشغول نماز است شكّ كند كه سلام كننده قصد سلام كردن به او را هم داشته يا نه ، نبايد جواب بدهد ، و همچنين است اگر بداند قصد او را هم داشته ، ولى ديگرى جواب سلام را بدهد ، امّا اگر بداند قصد او را هم داشته و ديگرى جواب ندهد ، بايد جواب او را بگويد.
مواردى كه سفارش به سلام شده
مسأله ۱۱۵۷ ـ سلام كردن مستحبّ است ، و در اخبار سفارش شده است كه سواره به پياده ، و ايستاده به نشسته ، و كوچكتر به بزرگتر سلام كند.
دو نفری که با هم به يكديگر سلام كنند
مسأله ۱۱۵۸ ـ اگر دو نفر با هم به يكديگر سلام كنند ، بنا بر احتياط بايد هر يك جواب سلام ديگرى را بدهد.
جواب سلام را بهتر از سلام گفتن
مسأله ۱۱۵۹ ـ در غير نماز ، مستحبّ است جواب سلام را بهتر از سلام بگويد ، مثلا اگر كسى گفت (سَلامٌ عَلَيْكُمْ) در جواب بگويد (سَلامٌ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَةُ اللّه).
(هفتم) خنده ی با صدا کردن
(هفتم) (از مبطلات نماز) خنده با صدا و عمدى است ، مگر اين كه جاهل قاصر باشد ، و چنانچه عمداً بى صدا يا سهواً با صدا بخندد ، نمازش اشكال ندارد.
کسی که براى جلوگيرى از صداى خنده حالتش تغيير كند
مسأله ۱۱۶۰ ـ اگر براى جلوگيرى از صداى خنده حالتش تغيير كند مثلا رنگش سرخ شود لازم نيست نمازش را دوباره بخواند ، مگر آن كه مانع ديگرى پيدا شود ، مثل آن كه از صورت نمازگزار خارج شود.
(هشتم) براي كار دنيا عمداً گريه كردن
(هشتم) ( از مبطلات نماز ) بنابر احتياط واجب آن است كه براى كار دنيا عمداً گريه كند ، مگر اين كه جاهل قاصر باشد، و اگر از ترس خدا يا براى آخرت گريه كند از بهترين اعمال است.
(نهم) كارى كه صورت نماز را به هم بزند
(نهم) (از مبطلات نماز) كارى است كه صورت نماز را به هم بزند به طورى كه عرفاً نگويند نماز مى خواند ـ مثل به هوا پريدن و مانند آن ـ عمداً باشد يا از روى فراموشى ، ولى كارى كه صورت نماز را به هم نزند ، مثل اشاره كردن به دست اشكال ندارد.
test
سكوت طولانى در نماز
مسأله ۱۱۶۱ ـ اگر در بين نماز به قدرى ساكت بماند كه نگويند نماز مى خواند ، نمازش باطل مى شود.
شك در اینکه صورت نماز به هم خورده يا نه
مسأله ۱۱۶۲ ـ اگر در بين نماز كارى انجام دهد ، يا مدّتى ساكت شود ، و در اثر آن شكّ كند كه صورت نماز به هم خورده يا نه ، بايد نمازش را اعاده كند ، هر چند احتياط مستحبّ اين است كه نماز را تمام كرده و دوباره بخواند.
(دهم) خوردن و آشاميدن و آب خوردن در نماز وتر
(دهم) (از مبطلات نماز) خوردن و آشاميدن است ، كه اگر در نماز طورى بخورد يا بياشامد كه نگويند نماز مى خواند ـ عمداً باشد يا از روى فراموشى ـ نمازش باطل مى شود ، امّا اگر طورى باشد كه بگويند نماز مى خواند ، چنانچه عمداً باشد ، نماز بنابر احتياط باطل مى شود ، ولى اگر جاهل قاصر يا از روى فراموشى باشد ، نمازش اشكال ندارد.
و كسى كه مى خواهد روزه بگيرد ، اگر پيش از اذان صبح ، نماز وتر بخواند ، و تشنه باشد ، چنانچه بترسد كه اگر نماز را تمام كند صبح شود ، در صورتى كه آب رو به روى او در دو يا سه قدمى باشد مى تواند در بين نماز آب بياشامد ، امّا بايد كارى كه نماز را باطل مى كند ، مثل روگرداندن از قبله انجام ندهد.
فرو بردن غذاى باقيمانده در دهان يا لاى دندانها
مسأله ۱۱۶۳ ـ اگر در بين نماز ، غذايى را كه در دهان يا لاى دندانها مانده فرو ببرد ، نمازش باطل نمى شود ، و نيز اگر قند يا شكر و مانند اينها در دهان مانده باشد و در حال نماز كم كم آب شود و فرو رود اشكال ندارد.
(يازدهم) شك در نماز دو ركعتى و سه ركعتى، و دو ركعت اول چهار ركعتى
(يازدهم) (از مبطلات نماز) شكّ در ركعتهاى نماز دو ركعتى ـ مانند نماز صبح و نماز مسافر ـ يا سه ركعتى ، يا در دو ركعت اوّل نمازهاى چهار ركعتى است ، در صورتى كه نماز گزار در حال شكّ باقى بماند.
(دوازدهم) كم و زياد كردن عمدى در نماز
(دوازدهم) (از مبطلات نماز) آن است كه ركن نماز را عمداً يا سهواً كم كند ، يا چيزى را كه ركن نيست عمداً كم يا زياد نمايد ، مگر اين كه جاهل قاصر باشد ، و اگر ركوع يا دو سجده از يك ركعت را عمداً يا سهواً زياد كند ، نمازش باطل مى شود ، ولى زياد كردن تكبيرة الاحرام سهواً مبطل نماز نيست ، و بطلان نماز به زيادى عمدى آن از جاهل قاصر محلّ اشكال است.
شك در انجام كارى كه نماز را باطل مىكند بعد از نماز
مسأله ۱۱۶۴ ـ اگر بعد از نماز شكّ كند كه در بين نماز كارى كه نماز را باطل مى كند انجام داده يا نه ، نمازش صحيح است.
تعريف آب مضاف و مطلق و اقسام آن
مسأله ۱۵ ـ آب يا مطلق است يا مضاف ، آب مضاف آبى است كه آن را از چيزى بگيرند مثل آب هندوانه و گلاب ، يا با چيزى مخلوط باشد مثل آبى كه به قدرى با گل يا مانند آن مخلوط شود كه ديگر به آن آب نگويند ، و غير اينها آب مطلق است ، و آن بر پنج قسم است : (اوّل) آب كرّ ، (دوم) آب قليل ، (سوم) آب جارى ، (چهارم) آب باران ، (پنجم) آب چاه.
