ماه، ماهی است که در این ماه واقعه ای اتفاق افتاد که نه قابل درک بشر است و نه قابل وصف و بیان. واقعه ای که خدا، ذات قدوس پروردگار، برای آدم ابوالبشر آن واقعه را بیان کرد، برای نوح، برای ابراهیم، برای موسی بن عمران، برای عیسی بن مریم. تمام انبیاء عظام بر این واقعه گریه کردند، لذا عقل ما قاصر از درک عظمت این مطلب است.
چه کرد؟ کاری کرد که همه ی ائمه معصومین بیانشان یک جمله است و آن جمله این است که لا يومَ كَيومِكَ يَا أَبَا عَبْدِ اللهِ. هر پیغمبری روزی دارد، هر وصی ای روزی دارد، اما روز تو بی مانند است. نه در قاموس انبیا، نه در دفتر اوصیا، روزی مثل روز تو اتفاق نیفتاده، لذا استفاده از این روز اگر(برای کسی) درکی باشد و فهمی، باید وظیفه خود را بداند.
دین خدا، آئین خدا، عزت و عظمتش این اندازه است که عصاره خلقت، نتیجه آفرینش عالم و آدم، خون خودش را داد تا دین خدا زنده بشود. ما وظیفه مان در مقابل این واقعه چیست؟ اگر مثل او، عزیزترین گوهر عالم، همه جواهری که در خزینه داشت، آن روز عرضه کرد برای احیای اسم خدا. بَذْلِ مُهْجَته فِيكَ، او خون قلبش را در تو صرف کرد، برای چه ؟ برای این که انقاذ کند بندگان تو را از حیرت جهالت و از ظلمت ضلالت.
هر کسی باید بفهمد چه می کند ولی درک کار بسیار مهم است. این کاری که شما می خواهید این چند روز انجام بدهید، این کار فهمیدنش بسیار دشوار است تا عمل کردنش. کار شما دنباله کار حبیب بن مظاهر است اگر بفهمید، اگر درک کنید.
روز قیامت که می شود همه در حسرت هستند، کسی نیست که از حسرت برکنار باشد. مدتی که به من و تو در اینجا مهلت دادند اگر صرف افضل اعمال شد، حسرت نداریم و الا گرفتار حسرت هستیم بلا استثناء. چرا؟ چون عزیزترین گوهر، سرمایه عمر انسان است. این عمر ارزشش قابل بیان نیست. از این زندگی، ابراهیم شد خلیل الله؛ از بهره از عمر موسی شد کلیم الله، از استفاده از این زندگی؛ عیسی شد روح الله. ارزش این عمر این است. اگر صرف در افضل شد دیگر حسرت نیست، چون بهتر از آن میوه ای و ثمری نیست، اما اگر صرف در افضل نشد، بلا اشکال مورد حسرت است. بدها حسرت می خورند: چرا کار خوب نکردند؟ خوب ها حسرت می خورند که چرا به جای خوب، خوب تر را انجام ندادند؟ فقط عدّه ای از حسرت برکنار هستند که سرمایه ی عمر را در افضل اعمال صرف کردند.
افضل را از کجا باید فهمید؟ خود افضل باز بسیار مهم است. فاضل، افضل. مقول به تشکیک است . افعل تفضیل است. همه شهید هستند اما شهدای کربلا ممتاز هستند، چرا؟ امتیازشان این است که افضل الشهادات در دفتر آنها ثبت شده.
در این اعمال که در شریعت است، عملی مهم تر، بالاتر از کفالت یتیم نیست که یک یتیمی را کسی تکفل کند. کفالت باز یعنی چه ؟ کفالت انسان به این نیست که مطعم و ملبس و مسکنش آماده بشود، کفالت انسان به این است که هم جسم و هم روح، هم بَصَر و هم بصیرت، هم چشم، هم عقل، هر دو به ثمر برسد. معنی کفالت این است، آن وقت مهم این است که دستی که بر سر یتیمی کشیده می شود، چقدر مو از زیر این دست می گذرد؟! در روایت معتبره آمده: به عدد هر مویی یک حسنه در نامه عمل آن شخص ثبت می شود، دستی اگر به سر یتیمی کشیده بشود. منتهای مطلب این است که خاتم النبیین فرمود: من و کسی که یک یتیم را سرپرستی کند و او را از هر جهت تکفل کند، در بهشت منزل می کنیم كَهَاتَيْنِ. انگشت سبابه و وسطی را به اصحاب نشان داد، گفت: من و کافل یتیم مثل این دو هستیم. این کفالت یک یتیم است. حالا اگر آن یتیم، یتیم شیخ انصاری باشد، خواه ناخواه آن کفالت فرق می کند. چون دست شیخ از سر او رفته، کسی که کفالت کند یتیم شیخ را غیر از کسی است که کفالت کند یتیم زید را.
به همین نسبت حساب کن تا برسد به اینجا که أَشَدُّ مِنْ يُتْمِ الْيَتِيمِ، يُتْمُ يَتِيمٍ انْقَطَعَ عَنْ إِمَامِه زَمَانِه. هر چه هست در کلمات اهل بیت است. سخت ترین یتم، یتم یتیمی است که محروم باشد از امام زمانش. کسی که کفالت کند این یتیم را، مقامش چیست؟ مقام در این بیان امام هشتم است.
علی بن موسی بیانی دارد؛ خوب گوش کنید و فکر کنید بعد. نه تنها اینجا بشنوید، فکر کنید ، وقت نیست ما در فقه حدیث صحبت کنیم. فرمود امام هشتم.... اولاً امام هشتم کیست؟ کسی است که رأس و رئیس مذهب، امام ششم به امام هفتم فرمود: در صلب تو عالم آل محمد است لَيْتَنِي أَدْرَكْتَهُ. هر وقت من خودم یادم از این جمله می آید متحیرم. امام جعفر بن محمد، کسی که مذهب حق که عصاره تمام انبیا و اوصیاست به وسیله او احیا شده، همچو کسی تعبیرش این است: ای کاش من زنده بودم و چهره آن پسر تو را می دیدم. امام هشتم این است. کسی که رأس و رئیس مذهب تعبیرش این است لَيْتَنِي أَدْرَكْتَهُ. بیان حضرت این است؛ اَفضَلُ...- آن کلمه که عصاره بحث است، این است- أَفْضَلَ مَا يَتَحَصَّلُ لِعَالِمِ مِنْ عُلَمَاءِ شِيعَتِنَا لِيَوْمِ فَقْرِهِ وَ فَاقَتِهِ، وَ ذُلِّهِ وَ مَسْكَنَتِهِ... واقعاً دریایی است از معارف. افضل چیزی که یک عالمی که از علم ما بهره مند شده در این زندگی برایش فراهم شود، آن هم برای روز فقرش، روز فاقه اش، روز ذلش، روز مسکنتش، اَفضَلُ...، دیگر بالاتر از این گوهری نیست، اگر این کار را انجام دادی دیگر حسرت نخواهی داشت، چون سند داری از امام هشتم، که افضل انجام شد، آن افضل چیست؟ آن افضل این است که یکی یکنفر از شیعیان ما را در روزگار یتیمی او که از دیدن امام زمانش محروم است، تربیت کند به عقائد حقه و دفع کند از او شبهات نواصب را. این روایات معجزه است. خبر داشتند همچو روزی پیش می آید. شبهات از اهل نصب، نواصب القا می شود؛ بعد امام هشتم فرمود: افضل از جمیع اعمال برای یک عالم این است که یکی از این یتیمان را از این شبهات نجات بدهد، به حق هدایت کند، قلب او را در محبت ما محکم کند.
سفر شما همچو سفری است. اولاً امشب که رفتید از اینجا، سجده شکر کنید که یک همچو نعمتی نصیب شما شده که بروید در آن مناطق محروم که آن یتیمان امام زمان محروم هستند از عالم و معلم دین، توفیق افضل نصیب تو شده، اما اگر قدر بدانی.
یکی از بزرگان، اعلام امت، خودش برای من نقل کرد، گفت: کسی مرده بود، جنازه ی او را برداشتند، یک کسی که چشم برزخی داشت- البته خود او بوده، منتها نگفت، چون ما خبر داشتیم او همچو مقامی دارد- گفت :کسی که چشم برزخی داشت نگاه کرد و دید آن روح بالای تابوت می رود و این شعر را می خواند:
سالها جام جم به دست تو بود چون تو نشناختی کسی چه کند
برده بودی و نقشت آمده بود چون که کج باختی کسی چه کند
گفت روح بالای جنازه این شعر را می خواند. این شعر تفسیر این جمله است؛ وَ أَنْذِرْهُمْ يَوْمَ الْحَسْرَةِ إِذْ قُضِيَ الْأَمْرُ. گذشت کار؛ می توانستیم از این عمر چه بهره ها ببریم! به هر جا که رفتید، شب و روز را غنیمت بشمارید، اکتفا به منابر در مجالس نکنید، به مدارس بروید، بذر معارف این مذهب را در مغز آن جوان ها بپاشید.
روز قیامت که می شود، دفتر عمل کسی را به دستش می دهند، بعد می بیند مثل جبال راسخات، مثل سحاب متراکم در این دفتر، اعمال خیر ثبت است. عرض می کند: پروردگارا! من همچو کارهایی انجام ندادم، خطاب می رسد؛ تو یکنفر را هدایت کردی، او که هدایت شد، فرزندان او هم به تبع آن پدر بار آمدند. آن فرزندان باز اولادی پیدا کردند، در اثر هدایت آن جد و پدر، آنها هم به راه ما رفتند، هم در نامه عمل آنها نوشتیم، هم همه را در نامه عمل تو.
وقتتان را بیهوده صرف نکنید، برنامه این است: آيَةٌ مُحْكَمَةٌ، فَرِيضَةٌ عَادِلَةٌ، سُنَّةٌ قَائِمَةٌ، کاری که باید بکنید در آن منطقه، یکی تحکیم عقائد است. دفع کنید شبهات اصحاب شبهه را، محکم کنید اعتقادات را به خدا، پیغمبر، ائمه معصومین، این کلمه اولی. کلمه دوم سُنَّةٌ قَائِمَةٌ ، تهذیب کنید اخلاق آن مردم را. روایات مواعظ بحار را برای آنها بخوانید، کلمات اهل بیت مثل اکسیر است، منقلب می کند قلوب را. در هر مجلسی امر سوم که نباید ترک شود، تعلیم احکام است. مسائل نماز، روزه، حلال، حرام به مردم باید تعلیم شود. هر منطقه ای که رفتید سعی کنید افراد با استعداد را شناسایی کنید، آنها را به احکام و مسائل آشنا کنید که بعد از رفتن شما هم، آن خلاء وجود شما را در آن منطقه پر کند.
آن وقت اجرت چقدر است؟ عقل مبهوت است! سیدالشهداء بیانش این است: اگر یکنفر را هدایت کنی، به هدایت آن یکنفر هر حرفی که از دهانت درآمده، خدا دو هزار قصر در نامه عمل تو ثبت می کند با تمام نعم.
ختم کلام این بیان امام هشتم است. فرمود: اگر کسی یکنفر از ایتام ما را در زمان غیبت ولی عصر از شر نواصب حفظ کند، او را به راه ما هدایت کند، هنگام حشرش از کنار قبرش تا قصرش در بهشت ملائکه صف می بندند. بعد که سر از قبر درآورد، روی دوش همین ملائک از قبرش تا قصرش به بهشت، دست به دست منتقل می شود، بعد آن ملائکه به او می گویند: طُوبَاكَ، طُوبَاكَ. دو مرتبه: طوبی برای تو. طوبی برای تو، در مقابل خدمتی که به ایتام آل محمد کردی بی حساب باید وارد بهشت بشوی.
این کار شما در آن مناطق، این هم مزد شما.
اما مطلب دیگر این است که چند روز آنجا هستید؟ در این مدت که هستید برنامه را این جور تنظیم کنید که هر شبی یکی از معصومین را آنچنان که باید طبق روایات به مردم بشناسانید. یک شب در احوال خاتم النبیین، یک شب در فضائل امیرالمؤمنین. یک شب در فضائل صدیقه کبری؛ که بعد از آمدن شما، نتیجه این باشد که آن جمع، چهارده معصوم را شناخته باشند.
افسوس که عمر گذشت، ما از این زندگی آن استفاده ای که باید بکنیم، نکردیم. وقتی تو رفتی به آن ده، به آن قصبه، یک شب در معجزات، در کرامات، در فضائل، در مناقب امام دهم بحث کردی، آیا شب اول قبر امام دهم تو را ول می کند؟ خوشا به حال کسی که بفهمد، برود به این سفر و برگردد، دم جان دادن چهارده معصوم دور بسترش باشند.
تو بندگی چو گدایان به شرط مزد نکن که خواجه خود روش بنده پروری داند
مطلب آخر: به مردم عظمت عاشورا را بیان کنید، چه بود؟ چه شد؟ چه کرد؟ یک عدّه نافهم، بیسواد در این مردم پیدا شدند: به سینه نزنید، زنجیر به کمر نزنید که مبادا سرخ شود بدنت. به این بیسواد ها گوش ندهید، برو، ببین، استاد الكلّ في الكلّ عند الكلّ نائینی چه می گوید؟ کسی است نائینی که مراجع آزمایششان این است که کلمات او و مبانی او را در معاملات، لباس مشکوک بتوانند از عمق درک کنند و بیان کنند. همچو کسی فتوایش را ببین، سؤال می کنند از او که ما در عزای سیدالشهداء عزاداری می کنیم، خون ریخته می شود؟ جواب این است: آنچه خون ریخته بشود، مانعی ندارد، مگر خوف بر نفس بشود. میرزای نائینی، عالم دین و مذهب است، چرا این کلمه را می گوید؟ متن کلام امام هشتم الان این است؛ بحار را نگاه کن: إِنَّ يَوْمَ الْحُسَيْنِ... إِنَّ يَوْمَ الْحُسَيْنِ أَقْرَحَ جُفُونَنَا، این بیان امام هشتم است. از شیخ طوسی تا شیخ انصاری همه شان باید فدای یک نفس امام هشتم بشوند. آن وقت همچو کسی بیانش این است که روز عاشورا کاری کرده که پلک های چشم ما مجروح شده، اگر پلک چشم او مجروح بشود، سینه تو چیست؟
شیخ صدوق در من لا یحضر در اصح احادیث نقل می کند از حجت خدا که روز عاشورا: بَكَتْ عَلَيْهِ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَ الْأَرَضُونَ السَّبْعُ وَ مَا فِيهِنَّ وَ مَا بَيْنَهُنَّ، بَكَتْ عَلَيْهِ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَالْأَرَضُونَ السَّبْعُ، هفت آسمان، هفت طبقه زمین وَ مَا فِيهِنَّ وَ مَا بَيْنَهُنَّ، أنچه در آنها بود، آنچه بین آنها بود، همه برای سر بریده او گریه کردند. روز عاشورا همچو روزی است.
چه روزی است؟ چه شده؟ چه واقعه ای اتفاق افتاد؟ یک کلمه بس است، آن کلمه این است؛ مردم مدینه همه بی خبر، یک وقت عصر روز دهم محرم صدای شیون از حرم پیغمبر شنید. همه مردم مدینه ریختند در خانه ام سلمه، چه حادثه ای اتفاق افتاده؟ نص قرآن این است وَ أَزْواجُهُ أُمَّهاتُهُمْ، او ام المؤمنین است. مردم ریختند چه خبر است؟ کسی حق آمدن در آن خانه ندارد. رفتند پسر عموی پیغمبر را آوردند. رفت پرسید چه خبر است؟ چه حادثه ای رخ داده؟ گفت: الان خوابیده بودم، در عالم رؤیا دیدم پیغمبر سر برهنه، پا برهنه، غبار آلوده ،یک شیشه خون در دست گرفته، گفتم: یا رسول الله! هرگز تو را به این حال ندیده ام! گفت: ام سلمه! الان از کنار مقتل حسینم آمدم. با این شیشه خدا مرا فرستاد که خون گلوی او را بگیرم، پرسیدم: یا رسول الله کجا می بری؟ فرمود: به عرش. امام ششم فرمود: آن قائمه ای که آن شیشه خون را پیغمبر گذاشته، تا قیامت می لرزد.
یک مطلب دیگر را هم غفلت نکنید، هم خودتان و هم هر جا که رفتید به مردم سفارش کنید که: باسوادها قرآن را هر روز بخوانندلإ به قدری که می توانند، به خود امام زمان هدیه کنند، بی سواد ها سوره قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَد را بخوانند. کسانی که جمع کنند بین هر دو، نور علی نور است. کسی که این عمل را بکند با خود آن حضرت است، کسی هم که با امام زمان بود با تمام انبیاء و ائمه معصومین است.
اَللّهُمَّ کُنْ لِوَلِیِّکَ الْحُجَّةِ بْنِ الْحَسَنِ صَلَواتُکَ عَلَیْهِ وَعَلى آبائِهِ فی هذِهِ السّاعَةِ وَفی کُلِّ ساعَةٍ وَلِیّاً وَحافِظاً وَقائِداً وَناصِراً وَدَلیلاً وَعَیْناً حَتّى تُسْکِنَهُ أَرْضَکَ طَوْعاً وَتُمَتِّعَهُ فیها طَویلاً
اللَّهُمَّ أَصْلِحْ كُلَ فَاسِدٍ مِنْ أُمُورِ الْمُسْلِمِينَ.
