آهسته خواندن بسم اللّه در ركعت سوم و چهارم
مسأله ۱۰۱۷ ـ اگر در ركعت سوم و چهارم حمد بخواند ، بنابر احتياط واجب بايد ( بِسْمِ اللّهِ ) آن را هم آهسته بخواند.
كسى كه نمىتواند تسبيحات را ياد بگيرد يا درست بخواند
مسأله ۱۰۱۸ ـ كسى كه نمى تواند تسبيحات را ياد بگيرد يا درست بخواند ولى مى تواند حمد را درست بخواند ، بايد در ركعت سوم و چهارم حمد بخواند.
کسی که در دو ركعت اول نماز اشتباهاً تسبيحات بگويد
مسأله ۱۰۱۹ ـ اگر در دو ركعت اوّل نماز به خيال اين كه دو ركعت آخر است تسبيحات بگويد ، چنانچه پيش از ركوع بفهمد بايد حمد و سوره را بخواند ، و اگر در ركوع يا بعد از آن بفهمد ، نمازش صحيح است.
کسی که در نماز اشتباهاً به گمان صحّت حمد بخواند
مسأله ۱۰۲۰ ـ اگر در دو ركعت آخر نماز به خيال اين كه در دو ركعت اوّل است حمد بخواند ، يا در دو ركعت اوّل نماز با اين كه گمان مى كرده در دو ركعت آخر است حمد بخواند ـ چه پيش از ركوع بفهمد و چه بعد از آن ـ نمازش صحيح است.
حمد خواندن به جای تسبيحات و بالعکس در رکعت سوم یا چهارم
مسأله ۱۰۲۱ ـ اگر در ركعت سوم يا چهارم مى خواست حمد بخواند تسبيحات به زبانش آمد ، يا مى خواست تسبيحات بخواند حمد به زبانش آمد ، بايد آن را رها كند و دوباره حمد يا تسبيحات را بخواند ، ولى اگر عادتش خواندن چيزى بوده كه به زبانش آمده ، مى تواند همان را تمام كند و نمازش صحيح است.
كسى كه عادت دارد در ركعت سوم و چهارم تسبیحات بخواند
مسأله ۱۰۲۲ ـ كسى كه عادت دارد در ركعت سوم و چهارم تسبيحات بخواند ، اگر بدون قصد ـ حتّى قصد انجام آنچه كه بر او واجب است ـ مشغول خواندن حمد شود ، بايد آن را رها كند و دوباره حمد يا تسبيحات را بخواند.
استغفار بعد از تسبيحات و شك در خواندن حمد يا تسبيحات
مسأله ۱۰۲۳ ـ در ركعت سوم و چهارم مستحبّ است بعد از تسبيحات استغفار كند ، مثلا بگويد: (اَسْتَغْفِرُ اللّهَ رَبِّى وَ اَتُوبُ اِلَيْهِ) يا بگويد: «اَللّهُمَ اغْفِرْ لِى».
و اگر نمازگزار پيش از خم شدن براى ركوع ـ اگر چه مشغول گفتن استغفار يا بعد از فراغ از آن باشد ـ شكّ كند كه حمد يا تسبيحات را خوانده يا نه ، بايد حمد يا تسبيحات را بخواند.
شك در خواندن حمد يا تسبيحات رکعت سوم یا چهارم
مسأله ۱۰۲۴ ـ اگر در ركوع ركعت سوم يا چهارم شكّ كند كه حمد يا تسبيحات را خوانده يا نه ، بايد به شكّ خود اعتنا نكند ، و اگر پيش از رسيدن به حدّ ركوع شكّ كند ، لازم است برگردد و حمد يا تسبيحات را بخواند.
شک قبل از فراغ يا بعد از فراغ از آيه يا كلمه و حكم وسواس (بنگرید مساله ۱۱۷۷)
مسأله ۱۰۲۵ ـ هرگاه بعد از فراغ از آيه اى شكّ كند كه آيه يا كلمه اى از آن را درست گفته يا نه ، به شكّ خود اعتنا نكند ، چه داخل در غير آن شده يا نشده باشد ، و اگر قبل از فراغ از آيه شكّ كند كه كلمه اى از آيه را درست گفته يا نه ، بايد به شكّ خود اعتنا كند و دوباره آن كلمه و ما بعد آن را به طور صحيح بگويد ، اگر چه به تكرار ما قبل آن كلمه باشد ، و در هر دو صورت تكرار آن آيه يا كلمه و ما بعد آن براى احراز صحّت اشكال ندارد تا به حدّ وسواس نرسد ، كه در اين صورت دوباره گفتن حرام است ، ولى بطلان نماز محلّ اشكال است ، و احتياط واجب اين است كه نمازش را تمام كرده و دوباره بخواند.
مستحبات در حمد و سوره
مسأله ۱۰۲۶ ـ مستحبّ است در ركعت اوّل پيش از خواندن حمد بگويد: (اَعُوذُ بِاللّهِ مِنَ الشَّيْطانِ الرَّجِيمِ) و در ركعت اوّل و دوم نماز ظهر و عصر (بِسْمِ اللّهِ) را بلند بگويد ، و حمد و سوره را شمرده بخواند ، و در آخر هر آيه وقف كند ، يعنى آن را به آيه بعد نچسباند ، و در حال خواندن حمد و سوره به معناى آيه توجه داشته باشد ، و اگر نماز را به جماعت مى خواند بعد از تمام شدن حمد امام ، و اگر فرادى مى خواند بعد از آن كه حمد خودش تمام شد بگويد: (اَلْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمِينَ) و بعد از خواندن سوره ( قُلْ هُوَ اللّهُ اَحَدٌ ) يك يا دو يا سه مرتبه (كَذلِكَ اللّهُ رَبِّي) يا سه مرتبه (كَذلِكَ اللّهُ رَبُّنا) بگويد ، و بعد از خواندن سوره كمى صبر كند ، بعد تكبير پيش از ركوع را بگويد يا قنوت را بخواند.
سوره مستحب در ركعت اول و دوم نمازها
مسأله ۱۰۲۷ ـ مستحبّ است در تمام نمازها در ركعت اوّل ، سوره (اِنّا اَنْزَلْناهُ) و در ركعت دوم سوره ( قُلْ هُوَ اللّهُ اَحَدٌ ) را بخواند.
ترك سوره توحيد در نمازهاى يك شبانه روز
مسأله ۱۰۲۸ ـ مكروه است انسان در تمام نمازهاى يك شبانه روز ، سوره ( قُلْ هُوَ اللّهُ اَحَدٌ ) را نخواند.
خواندن سوره توحيد به يك نفس
مسأله ۱۰۲۹ ـ خواندن سوره ( قُلْ هُوَ اللّهُ اَحَدٌ ) به يك نفس مكروه است.
تکرار سورهاى را كه در ركعت اول خوانده در ركعت دوم
مسأله ۱۰۳۰ ـ سوره اى را كه در ركعت اوّل خوانده مكروه است در ركعت دوم بخواند ، ولى اگر سوره (قُلْ هُوَ اللّهُ اَحَدٌ) را در هر دو ركعت بخواند مكروه نيست.
