نصاب طلا و مقدار زكات آن و تعريف مثقال شرعى و صيرفى
مسأله ۱۹۱۳ ـ طلا دو نصاب دارد:
نصاب اوّل آن بيست مثقال شرعى است ، كه هر مثقال آن هيجده نخود است ، كه بنابر مشهور سه ربع مثقال صيرفى ـ معمولىـ است ، پس وقتى طلا به بيست مثقال شرعى كه پانزده مثقال صيرفى است برسد ، اگر شرايط ديگر را هم كه گذشت داشته باشد ، انسان بايد يك چهلم آن را كه نُه نخود مى شود از بابت زكات بدهد ، و اگر به اين مقدار نرسد زكات ندارد.
نصاب دوم آن چهار مثقال شرعى است ، كه سه مثقال صيرفى ـ معمولىـ است ، يعنى اگر سه مثقال به پانزده مثقال اضافه شود بايد زكات تمام هيجده مثقال را از قرار چهل يك بدهد ، و اگر كمتر از سه مثقال اضافه شود فقط بايد زكات پانزده مثقال آن را بدهد ، و زيادى آن زكات ندارد ، و همچنين است هر چه بالا رود ، يعنى اگر سه مثقال اضافه شود بايد زكات تمام آنها را بدهد ، و اگر كمتر اضافه شود مقدارى كه اضافه شده زكات ندارد.
نصاب نقره و مقدار زكات آن (وزن درهم در مسئله ۲۶۲۸ آمده)
مسأله ۱۹۱۴ ـ نقره دو نصاب دارد:
نصاب اوّل آن (۱۰۵) مثقال صيرفى ـ معمولىـ است كه اگر نقره به (۱۰۵) مثقال صيرفى برسد و شرايط ديگر را هم كه گذشت داشته باشد ، انسان بايد چهل يك آن را كه دو مثقال و پانزده نخود است از بابت زكات بدهد ، و اگر به اين مقدار نرسد زكات به آن تعلّق نمى گيرد.
و نصاب دوم آن بيست و يك مثقال است ، يعنى اگر بيست و يك مثقال به (۱۰۵) مثقال اضافه شود ، بايد زكات تمام (۱۲۶) مثقال را كه يك چهلم آن است بدهد ، و اگر كمتر از (۲۱) مثقال اضافه شود ، فقط بايد زكات (۱۰۵) مثقال آن را بدهد و زيادى آن زكات ندارد ، و همچنين است هر چه بالا رود ، يعنى اگر (۲۱) مثقال اضافه شود بايد زكات تمام آنها را بدهد ، و اگر كمتر اضافه شود مقدارى كه اضافه شده و كمتر از (۲۱) مثقال است زكات ندارد ، بنابراين اگر انسان يك چهلم هر چه طلا و نقره دارد بدهد ، زكاتى را كه بر او واجب بوده داده است ، و گاهى هم بيشتر از مقدار واجب داده است ، مثلا كسى كه (۱۱۰) مثقال نقره دارد ، اگر يك چهلم آن را بدهد ، زكات (۱۰۵) مثقال آن را كه واجب بوده داده ، و مقدارى هم براى (۵) مثقال آن داده كه واجب نبوده است.
چند سال ماندن نصاب طلا و نقره
مسأله ۱۹۱۵ ـ كسى كه طلا يا نقره او به اندازه نصاب است ، اگر چه زكات آن را داده باشد ، تا وقتى از نصاب اوّل كم نشده همه ساله بايد زكات آن را بدهد.
اعتبار سكه داشتن و رواج معامله با آن
مسأله ۱۹۱۶ ـ زكات طلا و نقره در صورتى واجب مى شود كه آن را سكّه زده باشند و معامله با آن رواج داشته باشد ، و اگر سكّه آن هم از بين رفته باشد ، بايد زكات آن را بدهند.
سكه های كه زنها براى زينت به كار مىبرند و معناى رواج معامله
مسأله ۱۹۱۷ ـ طلا و نقره سكّه دارى كه زنها براى زينت به كار مى برند ، در صورتى كه رواج معامله با آن باقى باشد ، يعنى معامله پول طلا و نقره با آن شود ، بنابر احتياط زكات آن واجب است ، ولى اگر رواج معامله با آن باقى نباشد ، زكات واجب نيست.
طلا و نقره ای به اندازه نصاب اول نباشد
مسأله ۱۹۱۸ ـ كسى كه طلا و نقره دارد ، اگر هيچكدام آنها به اندازه نصاب اوّل نباشد ، مثلا (۱۰۴) مثقال نقره و (۱۴) مثقال طلا داشته باشد ، زكات بر او واجب نيست.
حساب سال در زكات طلا و نقره
مسأله ۱۹۱۹ ـ چنانكه در سابق گذشت ، زكات طلا و نقره در صورتى واجب مى شود كه انسان يازده ماه مالك مقدار نصاب باشد ، و اگر در بين يازده ماه طلا و نقره او از نصاب اوّل كمتر شود ، زكات بر او واجب نيست.
عوض کردن طلا و نقره يا آب كردن آن در بین یازده ماه
مسأله ۱۹۲۰ ـ اگر در بين يازده ماه ، طلا و نقره اى را كه دارد با طلا يا نقره يا چيز ديگر عوض نمايد ، يا آنها را آب كند ، زكات بر او واجب نيست ، ولى اگر براى فرار از دادن زكات اين كارها را بكند ، احتياط مستحبّ آن است كه زكات را بدهد.
آب کردن پول طلا و نقره در ماه دوازدهم
مسأله ۱۹۲۱ ـ اگر در ماه دوازدهم پول طلا و نقره را آب كند ، بايد زكات آنها را بدهد ، و چنانچه به واسطه آب كردن وزن يا قيمت آنها كم شود ، بايد زكاتى را كه پيش از آب كردن بر او واجب بوده بدهد.
زکات طلا و نقره اى كه خوب و بد دارد
مسأله ۱۹۲۲ ـ اگر طلا و نقره اى كه دارد خوب و بد داشته باشد ، مى تواند زكات هر كدام از خوب و بد را از خود آن بدهد ، ولى بهتر است زكات همه آنها را از طلا و نقره خوب بدهد ، و احتياط واجب آن است كه زكات همه آنها را از قسمت بد ندهد.
مخلوط کردن پول طلا و نقره با بيشتر از اندازه معمول از فلز ديگر
مسأله ۱۹۲۳ ـ پول طلا و نقره اى كه بيشتر از اندازه معمول فلز ديگر دارد ، اگر به آن پول طلا و نقره بگويند و خالصش هم به حدّ نصاب برسد ، زكات به آن تعلّق مى گيرد ، و همچنين بنابر احتياط واجب در صورتى كه خودش به حدّ نصاب برسد و خالصش به حدّ نصاب نرسد ، ولى اگر به آن پول طلا و نقره نگويند ، هر چند خالصش به حدّ نصاب برسد ، اقوى آن است كه زكات به آن تعلّق نمى گيرد.
مخلوط کردن طلا و نقره با مقدار معمول، فلز ديگر
مسأله ۱۹۲۴ ـ اگر طلا و نقره اى كه دارد به مقدار معمول فلز ديگر با آن مخلوط باشد ، نمى تواند زكات آن را از طلا و نقره اى كه بيشتر از معمول فلز ديگر دارد بدهد ، ولى اگر به قدرى بدهد كه يقين كند كه طلا و نقره خالصى كه در آن است به اندازه زكاتى مى باشد كه بر او واجب است اشكال ندارد ، و همچنين در صورتى كه قيمت آن به اندازه زكاتى باشد كه بر او واجب است و از بابت قيمت زكات واجب بدهد.
