(اول) آنكه تهيه آب به قدر وضو يا غسل ممكن نباشد
(اوّل) آن كه تهيّه آب به قدر وضو يا غسل ممكن نباشد.
مقدار جستجوى آب در زمین هموار و پست و بلند
مسأله ۶۵۴ ـ اگر انسان در آبادى باشد ، بايد براى تهيّه آب وضو و غسل به قدرى جستجو كند كه از پيدا شدن آن نااميد شود ، و اگر در بيابان باشد در زمينى كه پست و بلند است به اندازه پرتاب يك تير كه در زمان قديم با كمان پرتاب مى كردند ، و در زمين هموار به اندازه پرتاپ دو تير جستجو كند ، و بنابر احتياط واجب جستجو در تمام دايره اى باشد كه مركزش مبدأ طلب و شعاعش به اندازه پرتاب تير باشد.
اگر بعضى اطراف هموار و بعضى ديگر پست و بلند باشد
مسأله ۶۵۵ ـ اگر بعضى از اطراف هموار و بعضى ديگر پست و بلند باشد در طرف هموار به اندازه پرتاب دو تير و در طرفى كه پست و بلند است به اندازه پرتاب يك تير به نحو مذكور در مسأله قبل جستجو كند.
جستجو در طرفى كه آب نيست
مسأله ۶۵۶ ـ در هر طرفى كه يقين يا حجّت شرعيّه دارد آب نيست ، در آن طرف جستجو لازم نيست.
رفتن به محلى دورتر از مقدارى كه بايد جستجو كند
مسأله ۶۵۷ ـ كسى كه وقت نماز او تنگ نيست و براى تهيّه آب وقت دارد ، اگر يقين يا حجّت شرعيّه دارد در محلّى دورتر از مقدارى كه بايد جستجو كند آب هست ، در صورتى كه حرج و ضرر نيست بايد براى تهيّه آب برود ، و اگر گمان دارد آب هست هر چند گمان او قوى باشد ، تا به حدّ اطمينان نرسيده رفتن لازم نيست ولى احوط است.
نایب گرفتن در جستجوى آب
مسأله ۶۵۸ ـ لازم نيست خود انسان در جستجوى آب برود ، بلكه مى تواند كسى را كه به گفته او اطمينان دارد بفرستد ، و همچنين اگر آن شخص ثقه باشد و ظنّ بر خلاف قول او نباشد ، اگر چه از گفته او اطمينان پيدا نشود ، و در هر دو صورت رفتن يك نفر از طرف چند نفر كفايت مى كند.
احتمال اینكه در منزل يا قافله آب هست
مسأله ۶۵۹ ـ اگر احتمال دهد كه داخل بار سفر خود ، يا در منزل ، يا در قافله آب هست ، بايد به قدرى جستجو نمايد كه به نبودن آب يقين يا اطمينان پيدا كند و يا از پيدا كردن آن نااميد شود.
جستجو پيش از وقت نماز
مسأله ۶۶۰ ـ اگر پيش از وقت نماز جستجو نمايد و آب پيدا نكند ، و تا وقت نماز همان جا بماند ، چنانچه احتمال دهد كه در آن محلّ آبى پيدا شده ، احتياط واجب آن است كه به جستجوى قبل از وقت نماز اكتفا نكند ، مگر اين كه نزد يك دخول وقت باشد كه درك فضيلت اوّل وقت بشود.
اگر بعد از جستجو تا نماز بعدى همانجا بماند
مسأله ۶۶۱ ـ اگر بعد از داخل شدن وقت نماز جستجو كند و آب پيدا نكند و تا وقت نماز ديگر در همانجا بماند ، چنانچه احتمال دهد كه در آن محلّ آبى پيدا شده احتياط واجب آن است كه دوباره در جستجوى آب برود.
جستجو در تنگی وقت يا خوف و حرج
مسأله ۶۶۲ ـ اگر وقت نماز تنگ باشد يا از دزد و درنده بر جان خود يا مالى كه مورد اعتنا بحسب حال اوست بترسد يا جستجوى آب به قدرى سخت باشد كه تحمّل آن حرجى باشد ، جستجو لازم نيست.
ترک جستجو تا تنگ شدن وقت نماز
مسأله ۶۶۳ ـ اگر در جستجوى آب نرود تا وقت نماز تنگ شود ، معصيت كرده ولى نمازش با تيمّم صحيح است ، هر چند بعد بفهمد كه اگر جستجو مى كرد آب پيدا مى شد ، و بنابر احتياط مستحبّ قضاى نماز را هم به جا آورد.
كسى كه يقين دارد آب پيدا نمىكند
مسأله ۶۶۴ ـ كسى كه يقين دارد آب پيدا نمى كند ، چنانچه دنبال آب نرود و با تيمّم نماز بخواند و بعد از نماز بفهمد كه اگر جستجو مى كرد آب پيدا مى شد ، چنانچه وقت باقى باشد بايد وضو گرفته و نماز را دوباره بخواند.
کسی که با تيمم نماز بخواند و سپس بفهمد آب بوده
مسأله ۶۶۵ ـ اگر بعد از جستجو آب پيدا نكند و با تيمّم نماز بخواند و بعد از نماز بفهمد در جايى كه جستجو كرده آب بوده ، در صورتى كه وقت باقى باشد ، بايد وضو گرفته و نماز را دوباره به جا آورد ، و در غير اين صورت نماز او صحيح است.
كسى که با يقين به تنگی وقت بدون جستجو با تيمم نماز بخواند
مسأله ۶۶۶ ـ كسى كه يقين دارد وقت نماز تنگ است ، اگر بدون جستجو با تيمّم نماز بخواند و بعد از نماز و پيش از گذشتن وقت بفهمد كه براى جستجو وقت داشته ، بايد نماز را اعاده نمايد ، و اگر بعد از وقت بفهمد قضا لازم نيست.
باطل کردن وضو بعد از داخل شدن وقت با اینکه متمكّن از وضو نمىشود
مسأله ۶۶۷ ـ اگر بعد از داخل شدن وقت نماز وضو داشته باشد ، و بداند يا حجّت شرعيّه اى ـ مانند اطمينان و غير آن ـ داشته باشد كه اگر وضوى خود را باطل كند تهيّه آب براى او ممكن نيست يا نمى تواند وضو بگيرد ، چنانچه بتواند وضوى خود را نگه دارد و برايش حرج و ضرر نباشد ،نبايد آن را باطل نمايد ، ولى مى تواند با عيال خود نزديكى كند اگر چه بداند كه از غسل متمكّن نخواهد شد.
باطل کردن وضو پيش از وقت با اینکه متمكن از وضو نمىشود
مسأله ۶۶۸ ـ اگر پيش از وقت نماز وضو داشته باشد و بداند يا حجّت شرعيّه اى داشته باشد كه اگر وضوى خود را باطل كند تهيّه آب براى او ممكن نيست يا نمى تواند وضو بگيرد ، چنانچه بتواند بدون ضرر و حرج وضوى خود را نگه دارد احتياط مستحبّ اين است كه آن را باطل نكند.
ريختن آب براى كسى كه متمکن از وضو یا غسل نمیشود
مسأله ۶۶۹ ـ كسى كه فقط به مقدار وضو يا غسل آب دارد و مى داند يا حجّت شرعيّه اى دارد كه اگر آن را بريزد آب پيدا نمى كند ، چنانچه وقت نماز داخل شده باشد ريختن آن جايز نيست ، و احتياط مستحبّ اين است كه پيش از وقت نماز هم آن را نريزد.
نماز با تيمم براى كسى كه وضوى خود را باطل كند يا آب را بريزد
مسأله ۶۷۰ ـ كسى كه مى داند يا حجّت شرعيّه اى دارد كه آب پيدا نمى كند ، بعد از داخل شدن وقت نماز بدون ضرر و حرج جايز نيست وضوى خود را باطل كند يا آبى كه دارد بريزد ، ولى نمازش با تيمّم صحيح است اگر چه احتياط مستحبّ آن است كه قضاى آن نماز را بخواند.
