شرایط در منفعتى كه مال را براى آن اجاره مى دهند
مسأله ۲۲۱۵ ـ استفاده اى كه مال را براى آن اجاره مى دهند چهار شرط دارد:
(اوّل) آن كه حلال باشد ، بنابراين اجاره دادن دكّان ـ مثلا ـ براى شراب فروشى ، و اجاره دادن وسيله حمل و نقل براى حمل شراب باطل است.
(دوم) آن كه پول دادن براى آن استفاده سفهى و غير عقلايى نباشد ، و همچنين آن عمل در شرع به طور مجّان واجب نباشد ، پس اجير شدن ـ مثلا ـ براى تجهيز اموات جايز نيست.
(سوم) آن كه اگر چيزى را كه اجاره مى دهند چند فايده داشته باشد ، استفاده اى كه مستأجر از آن مى كند بايد معيّن نمايند ، مثلا اگر حيوانى را كه سوارى مى دهد و بار مى برد اجاره دهند ، بايد معيّن كنند كه فقط سوارى يا باربرى آن مال مستأجر است ، يا همه استفاده هاى آن.
(چهارم) آن كه مدّت استفاده را معيّن نمايند ، و اگر مدّت معلوم نباشد و به تعيين عمل رفع جهالت بشود كافيست ، مثلا كسى را اجير كنند براى خيّاطى به مدّت ده روز و يا با خيّاط قرار بگذارند كه لباس معيّنى را به طور مخصوصى بدوزد.
ابتداى مدت اجاره را
مسأله ۲۲۱۶ ـ اگر ابتداى مدّت اجاره را معيّن نكنند ، ابتداى آن بعد از تحقّق عقد اجاره است.
ابتداى اجاره را يك ماه بعد از عقد اجاره قرار دادن
مسأله ۲۲۱۷ ـ اگر خانه اى را مثلا يك ساله اجاره دهند و ابتداى آن را يك ماه بعد از عقد اجاره قرار دهند اجاره صحيح است ، اگر چه موقع عقد اجاره خانه در اجاره ديگرى باشد.
معلوم نکردن مدت اجاره
مسأله ۲۲۱۸ ـ اگر مدّت اجاره را معلوم نكند و بگويد: (هر وقت در خانه نشستى اجاره آن ماهى ده تومان است) اجاره صحيح نيست.
اجاره به قرار اینکه (خانه را ماهى ده تومان به تو اجاره دادم)
مسأله ۲۲۱۹ ـ اگر به مستأجر بگويد: (خانه را ماهى ده تومان به تو اجاره دادم) يا بگويد: (خانه را يك ماهه به ده تومان به تو اجاره دادم ، و بعد از آن هم هر قدر بنشينى اجاره آن ماهى ده تومان است) در صورتى كه ابتداى مدّت اجاره را معيّن كنند يا ابتداى آن معلوم باشد ، اجاره ماه اوّل صحيح است.
اجاره دادن خانه اى را كه معلوم نيست چقدر در آن مى مانند
مسأله ۲۲۲۰ ـ خانه اى را كه مثلا مسافر و زوّار در آن منزل مى كنند و معلوم نيست چقدر در آن مى مانند ، اگر به طور اجاره قرار بگذارند كه مثلا شبى يك تومان بدهند ، چون مدّت اجاره را معلوم نكرده اند اجاره نسبت به غير از شب اوّل صحيح نيست ، و صاحب خانه بعد از شب اوّل هر وقت بخواهد مى تواند آنها را بيرون كند ، ولى بعد از شب اوّل با رضايت صاحب خانه استفاده از منزل اشكال ندارد.