رسیدن رطوبت به خونی که كمتر از درهم باشد
مسأله ۸۶۴ ـ اگر خون بدن يا لباس كمتر از درهم باشد و رطوبتى به آن برسد كه اطراف را آلوده كند ، نماز با آن باطل است ، اگر چه خون و رطوبتى كه به آن رسيده به اندازه درهم نباشد ، ولى اگر رطوبت فقط به خون برسد و اطراف را آلوده نكند ، نماز خواندن با آن اشكال ندارد.
بدن يا لباسی که به واسطه رسيدن با رطوبت به خون نجس شود
مسأله ۸۶۵ ـ اگر بدن يا لباس خونى نشود ولى به واسطه رسيدن با رطوبت به خون نجس شود ، اگر چه مقدارى كه نجس شده كمتر از درهم باشد ، نمى شود با آن نماز خواند.
رسیدن صفهاى جماعت تا در مسجد
مسأله ۱۴۲۱ ـ اگر صفهاى جماعت تا در مسجد برسد ، كسى كه مقابل در پشت صف ايستاده نمازش صحيح است ، و همچنين نماز كسانى كه پشت سر او اقتدا مى كنند صحيح مى باشد ، بلكه نماز كسانى كه در دو طرف ايستاده اند و اتصال به جماعت دارند ، نيز صحيح است.
رسیدن نجاست دیگر به خونى كه كمتر از درهم است
مسأله ۸۶۶ ـ اگر خونى كه در بدن يا لباس است كمتر از درهم باشد و نجاست ديگرى به آن برسد ـ مثلا يك قطره بول روى آن بريزد ـ در صورتى كه به بدن يا لباس برسد ، نماز خواندن با آن جايز نيست.
كسى كه پشت ستون ايستاده
مسأله ۱۴۲۲ ـ كسى كه پشت ستون ايستاده ، اگر از طرف راست يا چپ به واسطه مأموم ديگر به امام متّصل نباشد ، نمى تواند اقتدا كند.
نجس بودن لباسهاى كوچك نمازگزار
مسأله ۸۶۷ ـ اگر لباسهاى كوچك نمازگزار ، مثل عرقچين و جوراب كه نمى شود با آنها عورت را پوشانيد نجس باشد ، چنانچه ساير موانع لباس نمازگزار در آن نباشد ـ مثل اين كه از مردار يا نجس العين يا حيوان حرام گوشت باشد ـ نماز با آن صحيح است ، و نيز اگر با انگشترى نجس نماز بخواند اشكال ندارد.
بلندتر بودن جاى ايستادن امام از جاى مأموم
مسأله ۱۴۲۳ ـ جاى ايستادن امام بايد از جاى مأموم بلندتر نباشد ، ولى اگر به مقدار كمى مانند كمتر از يك وجب بلندتر باشد ، اشكال ندارد ، و نيز اگر زمين سراشيب باشد و امام در طرفى كه بلندتر است بايستد ، در صورتى كه سراشيبى آن زياد نباشد و طورى باشد كه به آن زمين مسطّح بگويند ، مانعى ندارد.
همراه بودن چيز نجس مانند دستمال و كليد و چاقو برای نمازگزار
مسأله ۸۶۸ ـ چيز نجس مانند دستمال و كليد و چاقوى نجس جايز است همراه نمازگزار باشد.
کسی که احتمال دهد خونى كه در بدن يا لباس اوست مورد عفو نيست
مسأله ۸۶۹ ـ اگر مى داند خونى كه در بدن يا لباس اوست كمتر از درهم است ، ولى احتمال مى دهد كه از خونهايى باشد كه مورد عفو نيست ، جايز است كه با آن خون نماز بخواند و شستن براى نماز لازم نيست.
بلندتر بودن جاى مأموم از جاى امام
مسأله ۱۴۲۴ ـ اگر جاى مأموم بلندتر از جاى امام باشد اشكال ندارد ، ولى اگر به قدرى بلندتر باشد كه صدق جماعت مشكوك باشد ، نمى تواند قصد جماعت كند.
کسی که نداند این خون از خونهايى است كه مورد عفو نيست
مسأله ۸۷۰ ـ اگر خونى كه در لباس يا بدن است كمتر از درهم باشد ، و نداند كه از خونهايى است كه مورد عفو نيست و نماز بخواند و بعد معلوم شود كه از آنها بوده ، اعاده نماز لازم نيست ، و همچنين است اگر اعتقاد نمايد كه كمتر از درهم است و نماز بخواند و بعد معلوم شود كه به مقدار درهم يا بيشتر بوده ، در اين صورت نيز اعاده لازم نيست.
فاصله شدن يك نفر يا بچه مميز در صف جماعت
مسأله ۱۴۲۵ ـ اگر بين كسانى كه در يك صف ايستاده اند ، يك نفر كه نمازش باطل است يا بچّه مميّزى كه ندانند نماز او صحيح است فاصله شود ، در صورتى كه از جهت مأموم ديگر اتّصال به جماعت نباشد ـ بنابر احتياط واجب ـ نمى شود اقتدا كرد.
هنگامی که صف جلو آماده نماز و تكبير گفتن باشد
مسأله ۱۴۲۶ ـ بعد از تكبير امام ، اگر صف جلو آماده نماز و تكبير گفتن باشد ، كسى كه در صف بعد ايستاده مى تواند تكبير بگويد ، ولى احتياط مستحبّ آن است كه صبر كند تا كسى يا كسانى كه از صف جلو واسطه اتّصال او هستند تكبير بگويند.
باطل بودن نماز يك صف از صفهاى جلو
مسأله ۱۴۲۷ ـ اگر بداند نماز يك صف از صفهاى جلو باطل است در صفهاى بعد نمى تواند اقتدا كند ، ولى اگر نداند نماز آنان صحيح است يا نه ، مى تواند اقتدا نمايد.
مستحبات در لباس نمازگزار
مسأله ۸۷۱ ـ چند چيز در لباس نمازگزار مستحبّ است ، و از آن جمله است: عمامه با تحت الحنك ، پوشيدن عبا و لباس سفيد و پاكيزه ترين لباسها ، و استعمال بوى خوش ، و دست كردن انگشتر عقيق.
هرگاه بداند نماز امام باطل است
مسأله ۱۴۲۸ ـ هرگاه بداند نماز امام باطل است ، مثلا بداند امام وضو ندارد ، اگر چه خود امام ملتفت نباشد ، نمى تواند به او اقتدا كند.
علم اینكه امام عادل نبوده يا به جهتى نمازش باطل بوده
مسأله ۱۴۲۹ ـ اگر مأموم بعد از نماز بفهمد كه امام عادل نبوده ، و يا كافر بوده ، و يا به جهتى نمازش باطل بوده ـ مثلا بىوضو نماز خوانده ـ نمازش صحيح است در صورتى كه كارى كه نماز فرادى را اگر چه سهواً باطل مى كند ـ مثل زياد كردن ركوع ـ انجام نداده باشد.
كسى كه در بين نماز شك كند كه اقتداء كرده يا نه
مسأله ۱۴۳۰ ـ اگر در بين نماز شكّ كند كه اقتدا كرده يا نه بايد نماز را فرادى تمام نمايد ، مگر اين كه از جهت قراينى اطمينان كند كه نيّت جماعت كرده است.
مكروهات در لباس نمازگزار و احتیاط واجب در نقش صورت
مسأله ۸۷۲ ـ چند چيز در لباس نمازگزار مكروه است ، و از آن جمله است: پوشيدن لباس سياه و چرك و تنگ و لباس شرابخوار و لباس كسى كه از نجاست پرهيز نمى كند ، و نيز باز بودن تكمه هاى لباس ، و احتياط واجب آن است كه در لباس و انگشترى كه نقش صورت دارد نماز نخواند.
عدول از جماعت به فرادى
مسأله ۱۴۳۱ ـ عدول از جماعت به فرادى در حال تشهّد قبل از سلام امام در صورتى كه از اوّل قصد عدول نداشته اشكال ندارد ، و همچنين است قبل از تشهّد در صورتى كه معذور باشد ، و در غير اين دو صورت محلّ اشكال است ، چه از اوّل نيت عدول داشته باشد يا در اثناء قصد عدول كند ، ولى اگر به وظيفه منفرد عمل كرده نمازش صحيح است ، و همچنين اگر بعد از گذشتن محلّ قرائت عدول كرده و از اوّل قصد انفراد نداشته نمازش از جهت ترك قرائت صحيح است.
نيت فرادى پيش از تمام شدن حمد و سوره یا رکوع امام
مسأله ۱۴۳۲ ـ اگر مأموم پيش از تمام شدن حمد و سوره امام نيّت فرادى نمايد ، واجب است حمد و سوره را بخواند ، هر چند مقدارى از آن را امام خوانده باشد ، و همچنين ـ بنابر احتياط واجب ـ اگر بعد از حمد و سوره امام ـ پيش از ركوع ـ نيّت فرادى كند.
نيت فرادى یا تردید در آن در بين جماعت
مسأله ۱۴۳۳ ـ اگر در بين نماز جماعت نيّت فرادى نمايد ، نمى تواند دوباره نيّت جماعت كند ، ولى اگر مردّد شود كه نيّت فرادى كند يا نه ، هر چند بعد تصميم بگيرد كه نماز را با جماعت تمام كند ، جماعت او محلّ اشكال است.
شك در نيّت فرادى كردن
مسأله ۱۴۳۴ ـ اگر شكّ كند كه در بين نماز نيّت فرادى كرده يا نه ، بايد بنا بگذارد كه نيّت فرادى نكرده است.
كسى كه در ركوع اقتداء كند
مسأله ۱۴۳۵ ـ اگر موقعى كه امام در ركوع است اقتدا كند و به ركوع امام برسد ، اگر چه ذكر امام تمام شده باشد نماز و جماعتش صحيح است ، و يك ركعت حساب مى شود ، امّا اگر به مقدار ركوع خم شود و به ركوع امام نرسد ، نمازش باطل است.
اقتداء در ركوع و شك در اینکه به ركوع امام رسيده يا نه
مسأله ۱۴۳۶ ـ اگر موقعى كه امام در ركوع است اقتدا كند و به مقدار ركوع خم شود و شكّ كند كه به ركوع امام رسيده يا نه ، نمازش باطل است.
اقتداء در ركوع ولى پيش از آنكه ركوع كند امام سر از ركوع بردارد
مسأله ۱۴۳۷ ـ اگر موقعى كه امام در ركوع است اقتدا كند ، و پيش از آن كه به اندازه ركوع خم شود امام سر از ركوع بردارد ، بايد با امام به سجده برود و ركعت بعد امام را ركعت اوّل خود قرار دهد ، و بنابر احتياط واجب بعد از متابعت امام بايستد ، و تكبير را به قصد قربت مطلقه ـ اعمّ از تكبيرة الاحرام و ذكر ـ بگويد.
اگر اقتدا در اول نماز يا اثناى حمد و سوره ولی به ركوع امام نرسد
مسأله ۱۴۳۸ ـ اگر اوّل نماز يا اثناى حمد و سوره اقتدا كند و پيش از آن كه به ركوع رود امام سر از ركوع بردارد ، در صورتى كه در تأخير معذور باشد ، نماز و جماعت او صحيح است.
اقتدا در موقعى كه امام مشغول خواندن تشهد آخر نماز است
مسأله ۱۴۳۹ ـ اگر موقعى برسد كه امام مشغول خواندن تشهّد آخر نماز است ، چنانچه بخواهد به ثواب جماعت برسد ، بايد بعد از نيّت اقتدا و گفتن تكبيرة الاحرام بنشيند و تشهّد را بنابر احتياط واجب به نيّت قربت مطلقه ـ اعمّ از وجوب و شهادت مستحبّ ـ با امام بخواند ، ولى سلام را نگويد و صبر كند تا امام سلام نماز را بدهد ، بعد بايستد و بدون آن كه دوباره نيّت كند و تكبير بگويد حمد و سوره را بخواند ، و آن را ركعت اوّل نماز خود حساب كند.
ایستادن مأموم جلوتر از امام و اینكه مأموم يك مرد باشد
مسأله ۱۴۴۰ ـ مأموم نبايد جلوتر از امام بايستد ، و بنابر احتياط واجب اگر مأموم يك مرد باشد در طرف راست امام بايستد ، و لازم نيست عقب تر از امام باشد ، مگر در صورتى كه قد او بلندتر از امام باشد ، كه بنابر احتياط واجب بايد طورى بايستد كه در ركوع و سجود جلوتر از امام نباشد ، و اگر مأموم متعدد باشد ، حكم آن در مسأله «۱۴۸۸» بيان شده است.
فاصله شدن پرده بين مأموم زن و امام يا بين آن زن و مأموم ديگر
مسأله ۱۴۴۱ ـ اگر امام مرد و مأموم زن باشد ، چنانچه بين آن زن و امام ، يا بين آن زن و مأموم ديگرى كه مرد است و زن به واسطه او به امام متّصل شده است پرده و مانند آن فاصله باشد ، اشكال ندارد.
