ترجمه اذان و اقامه
«اَللّهُ اَكْبَرُ» يعنى اللّه بزرگتر از آن است كه وصف شود «اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ اِلاَّ اللّهُ» يعنى شهادت مى دهم كه نيست خدايى ـ معبودى ـ به غير از اللّه «اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللّهِ» يعنى شهادت مى دهم كه حضرت محمّد بن عبد الله (صلى الله عليه وآله وسلم) فرستاده خداست «حَيَّ عَلَى الصَّلاةِ» يعنى بشتاب براى نماز «حَيَّ عَلَى الْفَلاحِ» يعنى بشتاب براى رستگارى «حَيَّ عَلَى خَيْرِ العَمَلِ» يعنى بشتاب براى بهترين كارها «قَدْ قامَتِ الصَّلاةُ» يعنى به تحقيق كه نماز بر پا شد (لا اِلهَ اِلاَّ اللّهُ) يعنى نيست معبودى مگر الله.
جويدن غذا براى بچه يا پرنده و چشيدن غذا
مسأله ۱۵۹۰ ـ جويدن غذا براى بچّه يا پرنده ، و چشيدن غذا و مانند اينها كه معمولا به حلق نمى رسد ، اگر چه اتّفاقاً به حلق برسد روزه را باطل نمى كند ، ولى اگر انسان از اوّل بداند يا اطمينان داشته باشد كه به حلق مى رسد ، روزه اش باطل مى شود و بايد قضاى آن را بگيرد ، و در صورت رسيدن به حلق كفّاره بر او واجب است.
خوردن روزه براى ضعف
مسأله ۱۵۹۱ ـ انسان نمى تواند براى ضعف روزه را بخورد ، ولى اگر ضعف به قدرى باشد كه براى روزه دار عرفاً قابل تحمّل نباشد ، خوردن روزه اشكال ندارد.
فاصله بين جمله هاى اذان و اقامه
مسأله ۹۲۹ ـ بين جمله هاى اذان و اقامه بايد خيلى فاصله نشود ، و اگر بين آنها بيشتر از معمول فاصله بيندازد بايد دوباره آن را از سر بگيرد.
صدا در گلو انداختن در اذان و اقامه
مسأله ۹۳۰ ـ اگر در اذان و اقامه صدا در گلو بيندازد ، چنانچه غنا شود ـ يعنى به طور آوازخوانى كه در مجلس لهو معمول است اذان و اقامه را بگويد ـ حرام است ، و اگر غنا نشود مكروه است.
جماع با زن و با غير زن
مسأله ۱۵۹۲ ـ جماع روزه را باطل مى كند ، اگر چه فقط به مقدار ختنه گاه داخل شود و منى هم بيرون نيايد ، و اين حكم در جماع با غير زن در صورت عدم انزال مبنى بر احتياط است.
عدم مشروعیت اذان
مسأله ۹۳۱ ـ در دو نماز اذان مشروع نيست:
(اوّل) نماز عصر روز عرفه ـ كه روز نهم ذى حجّه است ـ در عرفات.
(دوم) نماز عشاء شب عيد قربان براى كسى كه در مشعر الحرام باشد ، و در اين دو نماز در صورتى اذان مشروع نيست كه با نماز قبلى هيچ فاصله نشود ، يا بين آنها كمى فاصله شود كه عرفاً بگويند دو نماز را با هم خوانده است.
جماع در كمتر از مقدار ختنه گاه
مسأله ۱۵۹۳ ـ اگر كمتر از مقدار ختنه گاه داخل شود و منى هم بيرون نيايد ، روزه باطل نمى شود.
نماز با جماعتی که اذان و اقامه بر آن گفته باشند
مسأله ۹۳۲ ـ اگر براى نماز جماعتى اذان و اقامه گفته باشند ، كسى كه با آن جماعت نماز مى خواند ، نبايد براى نماز خود اذان و اقامه بگويد.
جماع عمداً و شك در دخول به اندازه ختنه گاه
مسأله ۱۵۹۴ ـ اگر عمداً جماع كند و قصد ادخال به مقدار ختنه گاه داشته باشد و شكّ كند كه به آن اندازه داخل شده يا نه ، روزه او باطل و بايد قضا نمايد ، و بنابر احتياط واجب بقيّه روز را امساك كند ، ولى كفّاره واجب نيست.
اذان و اقامه کسی که به مسجد رود و ببيند جماعت تمام شده
مسأله ۹۳۳ ـ اگر براى خواندن نماز جماعت به مسجد رود و ببيند جماعت تمام شده ، تا وقتى كه صفها به هم نخورده و جمعيّت متفرّق نشده با شرايطى كه در مسأله بعد مى آيد ، نمى تواند براى نماز خود اذان و اقامه بگويد.
جماع در حال فراموشی یا بدون اختیار
مسأله ۱۵۹۵ ـ اگر فراموش كند كه روزه است و جماع نمايد ، يا در جماع بى اختيار باشد روزه او باطل نمى شود ، ولى چنانچه در بين جماع يادش بيايد يا اختيار برايش پيدا شود ، بايد فوراً از حال جماع خارج شود ، و اگر خارج نشود روزه او باطل است.
استمناء روزه دار
مسأله ۱۵۹۶ ـ اگر روزه دار استمناء كند ـ يعنى به غير از جماع كارى كند كه منى از او بيرون آيد ـ روزه اش باطل مى شود.
بى اختيار منى از انسان بيرون آيد
مسأله ۱۵۹۷ ـ اگر بى اختيار منى از انسان بيرون آيد ، روزه اش باطل نيست.
هرگاه روزه دار بداند كه در روز بخوابد محتلم مىشود
مسأله ۱۵۹۸ ـ هرگاه روزه دار بداند كه اگر در روز بخوابد محتلم مى شود ـ يعنى در خواب منى از او بيرون مى آيد ـ جايز است بخوابد ، و اگر محتلم شود روزه اش باطل نمى شود ، و احتياط مستحبّ آن است كه از خوابيدن خوددارى كند ، مخصوصاً در صورتى كه به سبب نخوابيدن به زحمت نمى افتد.
روزه دار در حال بيرون آمدن منى از خواب بيدار شود
مسأله ۱۵۹۹ ـ اگر روزه دار در حال بيرون آمدن منى از خواب بيدار شود ، واجب نيست از بيرون آمدن آن جلوگيرى كند.
شرایط سقوط اذان و اقامه در جائى كه فرادى يا جماعت ديگر به پا كند
مسأله ۹۳۴ ـ در جايى كه عدّه اى مشغول نماز جماعتند ، يا نماز آنها تازه تمام شده و صفها به هم نخورده است ، اگر انسان بخواهد فُرادى يا با جماعت ديگرى كه بر پا مى شود نماز بخواند ، با شش شرط اذان و اقامه از او ساقط مى شود. (و اين سقوط به نحو عزيمت است يعنى نبايد اذان و اقامه بگويد.)
(اوّل) آن كه نماز جماعت در مسجد باشد ، پس اگر در مسجد نباشد اذان و اقامه ساقط نيست.
(دوم) آن كه براى آن نماز ، اذان و اقامه گفته باشند.
(سوم) آن كه نماز جماعت باطل نباشد.
(چهارم) آن كه نماز او و نماز جماعت در يك مكان باشد ، پس اگر مثلاً نماز جماعت داخل مسجد باشد و او بخواهد بر بام مسجد نماز بخواند ، اذان و اقامه ساقط نيست.
(پنجم) آن كه نماز او و نماز جماعت هر دو ادا باشند.
(ششم) آن كه وقت نماز او و نماز جماعت مشترك باشد ، مثلا هر دو نماز ظهر يا هر دو نماز عصر بخوانند ، يا نماز جماعت نماز ظهر باشد و او نماز عصر بخواند ، يا او نماز ظهر بخواند و نماز جماعت نماز عصر باشد.
شک در تحقق شرایط سقوط اذان و اقامه
مسأله ۹۳۵ ـ اگر در شرط سوم از شرطهايى كه در مسأله پيش ذكر شد شكّ كند ، يعنى شكّ كند كه نماز جماعت صحيح بوده يا نه ، اذان و اقامه از او ساقط است ، ولى اگر در به هم خوردن صفها يا تحقّق بقيّه شرايط شكّ كند ، چنانچه حالت سابقه معلوم باشد ، بايد بر طبق حالت سابقه عمل كند ، مثلا اگر در اثر تاريكى شب ، شكّ كند كه آيا صفوف متفرّق شده يا نه ، بنا بگذارد بر اين كه متفرّق نشده و اذان و اقامه را نگويد ، و اگر شكّ كند كه آيا براى آن جماعت اذان و اقامه گفته شده يا نه ، بنا بگذارد بر اين كه گفته نشده ، و اذان و اقامه را استحباباً بگويد ، و در صورتى كه حالت سابقه معلوم نيست اذان و اقامه را رجاءً بگويد.
تکرار اذان يا اقامه ديگرى
مسأله ۹۳۶ ـ كسى كه اذان ديگرى را مى شنود مستحبّ است هر قسمتى را كه مى شنود بگويد ، و امّا نسبت به اقامه ، از «حَيَّ عَلَى الصَّلاةِ» تا «قَدْ قامَتِ الصَّلاةُ» را رجاءً بگويد ، و مستحبّ است بقيّه را به قصد ذكر بگويد.
اكتفا به اذان و اقامهاى كه از ديگرى شنيده
مسأله ۹۳۷ ـ كسى كه اذان و اقامه ديگرى را شنيده باشد ـ چه با او گفته باشد يا نه ـ در صورتى كه بين آن اذان و اقامه و نمازى كه مى خواهد بخواند زياد فاصله نشده باشد ، مى تواند براى نماز خود اذان و اقامه نگويد.
اكتفا به اذانى كه مرد از زن شنيده
مسأله ۹۳۸ ـ اگر مرد اذان زن را بشنود ، اذان از او ساقط نمى شود ، چه شنيدن با قصد لذّت باشد و چه بدون قصد لذّت.
خروج منی با بول و استبراء روزه دارى كه محتلم شده
مسأله ۱۶۰۰ ـ روزه دارى كه محتلم شده مى تواند بول كند و استبراء نمايد ، اگر چه بداند به واسطه بول يا استبراء كردن باقى مانده منى از مجرى بيرون مى آيد.
اذان و اقامهای که مرد یا زن برای جماعت گفته
مسأله ۹۳۹ ـ اذان و اقامه نماز جماعت را بايد مرد بگويد ، ولى در نماز جماعت زنان اگر زن اذان و اقامه بگويد كافيست.
شرایط اقامه
مسأله ۹۴۰ ـ اقامه بايد بعد از اذان گفته شود ، و اگر قبل از اذان گفته شود صحيح نيست ، و نيز در اقامه معتبر است كه در حال ايستادن و طهارت از حدث (با وضو يا غسل يا تيمّم) باشد.
روزه دارى كه محتلم شده و بداند منى در مجرى مانده
مسأله ۱۶۰۱ ـ روزه دارى كه محتلم شده ، اگر بداند منى در مجرى مانده و در صورتى كه پيش از غسل بول نكند بعد از غسل منى از او بيرون مى آيد ، بنابر احتياط واجب بايد پيش از غسل بول كند.
جابجایی در جملههاى اذان و اقامه
مسأله ۹۴۱ ـ اگر جمله هاى اذان و اقامه را بدون ترتيب بگويد ، مثلا «حَيَّ عَلَى الفَلاحِ» را پيش از «حَيَّ عَلَى الصَّلاةِ» بگويد ، بايد از جايى كه ترتيب به هم خورده دوباره بگويد.
به قصد بيرون آمدن منى كارى كند اگرچه منى از او بيرون نيايد
مسأله ۱۶۰۲ ـ كسى كه مى داند اگر عمداً منى از خود بيرون آورد روزه اش باطل مى شود ، در صورتى كه به قصد بيرون آمدن منى مثلا با همسر خود بازى و شوخى كند ، اگر چه منى از او بيرون نيايد روزه اش باطل و بايد قضا نمايد و بنابر احتياط واجب بايد بقيّه روز را امساك كند.
فاصله بين اذان و اقامه و بین آن دو و نماز (بنگرید مساله ۹۴۹)
مسأله ۹۴۲ ـ بايد بين اذان و اقامه فاصله ندهد، و اگر بين آنها به قدرى فاصله دهد كه اذانى را كه گفته اذان اين اقامه حساب نشود، مستحبّ است دوباره اذان و اقامه را بگويد ، و نيز اگر بين اذان و اقامه و بين نماز به قدرى فاصله دهد كه اذان و اقامه آن نماز حساب نشود، مستحبّ است دوباره براى آن نماز اذان و اقامه بگويد.
بدون قصد بيرون آمدن منى كاری كند اگرچه اتفاقاً منى بيرون آيد
مسأله ۱۶۰۳ ـ اگر روزه دار بدون قصد بيرون آمدن منى ، مثلا با همسر خود بازى و شوخى كند ، چنانچه اطمينان دارد كه منى از او خارج نمى شود ، اگر چه اتّفاقاً منى بيرون آيد روزه او صحيح است ، ولى اگر اطمينان ندارد ، در صورتى كه منى از او بيرون آيد روزه اش باطل است.
عربی گفتن اذان و اقامه
مسأله ۹۴۳ ـ اذان و اقامه بايد به عربى صحيح گفته شود ، پس اگر به عربى غلط بگويد ، يا به جاى حرفى حرف ديگر بگويد ، يا مثلا ترجمه آنها را به فارسى بگويد ، صحيح نيست.