تطهیر و وضو و غسل با آب مضاف
مسأله ۴۷ ـ آب مضاف كه معناى آن در مسأله «۱۵» گذشت ، چيز نجس را پاك نمى كند و وضو و غسل هم با آن باطل است.
ملاقات آب مضاف با نجس
مسأله ۴۸ ـ آب مضاف چه قليل و چه كثير به ملاقات نجس ، نجس مى شود ، هر چند عموم حكم نسبت به بعضى از مراتب كثرت محلّ اشكال است ، ولى چنانچه با فشار با نجس ملاقات كند مقدارى كه به چيز نجس رسيده نجس است ، و مقدارى كه نرسيده پاك مى باشد ، مثلا اگر گلاب را از گلابدان روى دست نجس بريزند ، آنچه به دست رسيده نجس و آنچه به دست نرسيده پاك است.
چگونگى تطهير آب مضاف نجس
مسأله ۴۹ ـ اگر آب مضاف نجس طورى با آب كرّ يا جارى مخلوط شود كه ديگر آب مضاف به آن نگويند پاك مى شود.
شكّ در مطلق يا مضاف بودن آبى كه حالت سابقه آن معلوم است
مسأله ۵۰ ـ آبى كه مطلق بوده و معلوم نيست به حدّ مضاف شدن رسيده يا نه ، مثل آب مطلق است ، يعنى چيز نجس را پاك مى كند و وضو و غسل هم با آن صحيح است ، و آبى كه مضاف بوده و معلوم نيست مطلق شده يا نه ، مثل آب مضاف است ، يعنى چيز نجس را پاك نمى كند و وضو و غسل هم با آن باطل است.
شكّ در مطلق يا مضاف بودن آبى كه حالت سابقه آن معلوم نيست
مسأله ۵۱ ـ آبى كه معلوم نيست مطلق است يا مضاف و معلوم نيست كه قبلا مطلق بوده يا مضاف ، نجاست را پاك نمى كند و وضو و غسل هم با آن باطل است ، ولى اگر به اندازه كرّ يا بيشتر باشد چنانچه نجاستى به آن برسد محكوم به طهارت است.
تغيير اوصاف آب به واسطه نجاستى كه داخل يا بيرون آب افتاده
مسأله ۵۲ ـ آبى كه عين نجاست مثل خون يا بول به آن برسد و بو يا رنگ يا مزه آن را تغيير دهد ، اگر چه كرّ يا جارى باشد نجس مى شود ، ولى اگر بو يا رنگ يا مزه آب به واسطه نجاستى كه بيرون آن است عوض شود ـ مثل آن كه مُردارى كه پهلوى آب است بوى آن را تغيير دهد ـ نجس نمى شود.
چگونگى تطهير آبى كه اوصاف آن به واسطه نجاست تغيير كرده
مسأله ۵۳ ـ آبى كه عين نجاست مثل خون يا بول در آن ريخته و بو يا رنگ يا مزه آن را تغيير داده ، چنانچه به كرّ يا جارى متّصل شود ، يا باران بر آن ببارد ، يا باد باران را در آن بريزد ، يا آب باران از ناودان هنگام باريدن در آن جارى شود و تغيير آن از بين برود ، پاك مى شود ، و بنابر احتياط مستحبّ آب باران يا كرّ يا جارى با آن مخلوط گردد.
غساله تطهير با آب كرّ يا جارى (بنگرید مسأله ۱۶۰)
مسأله ۵۴ ـ اگر چيز نجسى را در كرّ يا جارى تطهير نمايند ، در شستنى كه با آن پاك مى گردد آبى كه بعد از بيرون آوردن از آن مى ريزد پاك است.
شك در طهارت و نجاست آبى كه حالت سابقه آن معلوم است
مسأله ۵۵ ـ آبى كه پاك بوده و معلوم نيست نجس شده يا نه پاك است ، و آبى كه نجس بوده و معلوم نيست پاك شده يا نه نجس است.
نيم خورده حيوانات و انسان
مسأله ۵۶ ـ نيم خورده سگ و خوك و كافر غير كتابى نجس و خوردن آن حرام است ، و نيم خورده حيوانات حرام گوشت پاك و خوردن آن در غير گربه مكروه است.
لزوم پوشاندن عورت در غیر زن و شوهر
مسأله ۵۷ ـ واجب است مكلّف وقت تخلّى و مواقع ديگر عورت خود را از كسانى كه مميّز خوب و بد هستند بپوشاند اگر چه با او محرم باشند ، چه مكلّف باشند و چه غير مكلّف ، ولى زن و شوهر و كسانى كه در حكم آنها هستند ـ مثل كنيز و مالكش ـ لازم نيست عورت خود را از يكديگر بپوشانند.
كفايت پوشاندن عورت با هر چيزى
مسأله ۵۸ ـ لازم نيست با چيز مخصوصى عورت خود را بپوشاند ، و اگر مثلا با دست هم آن را بپوشاند كافيست.
موقعيت بدن هنگام تخلى نسبت به قبله
مسأله ۵۹ ـ موقع تخلّى بايد طرف جلوى بدن يعنى شكم و سينه رو به قبله و پشت به قبله نباشد.
گرداندن عورت از قبله و گرداندن آن به قبله
مسأله ۶۰ ـ اگر موقع تخلّى طرف جلوى بدن كسى رو به قبله يا پشت به قبله باشد و عورت خود را از قبله بگرداند كفايت نمى كند ، و اگر جلوى بدن او رو به قبله يا پشت به قبله نباشد ، احتياط واجب آن است كه عورت را رو به قبله يا پشت به قبله ننمايد.
موقعيت بدن هنگام استبراء و تطهير نسبت به قبله
مسأله ۶۱ ـ احتياط مستحبّ آن است كه طرف جلوى بدن در موقع استبراء ـ كه احكام آن خواهد آمد ـ و موقع تطهير مخرج بول و غائط ، رو به قبله و پشت به قبله نباشد.
دوران امر بين مراعات قبله و نامحرم در هنگام تخلّى
مسأله ۶۲ ـ اگر امر داير شود بين اين كه كسى ـ كه بر عورت نامحرم است ـ عورت او را ببيند يا استقبال و يا استدبار قبله كند ستر عورت واجب است ، و احتياط واجب در اين صورت اين است كه پشت به قبله بنشيند ، و همچنين است اگر از راه ديگر ناچار شود كه رو به قبله يا پشت به قبله بنشيند.
نشاندن بچه هنگام تخلى نسبت به قبله
مسأله ۶۳ ـ احتياط مستحبّ آن است كه بچّه را در وقت تخلّى رو به قبله يا پشت به قبله ننشانند.
مكانهائى كه تخلى در آن حرام است
مسأله ۶۴ ـ در چهار جا تخلّى حرام است:
(اوّل) در كوچه هاى بن بست در صورتى كه صاحبانش اجازه نداده باشند.
(دوم) در ملك كسى كه اجازه تخلّى نداده است.
(سوم) در جايى كه براى عدّه مخصوصى وقف شده است ، مثل بعضى از مدرسه ها.
(چهارم) در جايى كه موجب هتك حرمت مؤمن يا يكى از مقدّسات دين يا مذهب باشد.
مواردى كه مخرج غائط فقط با آب پاك مىشود
مسأله ۶۵ ـ در سه صورت مخرج غائط فقط با آب پاك مى شود:
(اوّل) آن كه با غائط نجاست ديگرى مثل خون بيرون آمده باشد.
(دوم) آن كه نجاستى از خارج به مخرج غائط رسيده باشد.
(سوم) آن كه اطراف مخرج بيشتر از مقدار معمول آلوده شده باشد.
و در غير اين سه صورت مى توان مخرج را با آب شست و يا به دستورى كه خواهد آمد با پارچه و سنگ و مانند اينها پاك كرد ، اگر چه شستن با آب بهتر است.
تطهير مخرج بول با آب كرّ و جارى و با آب قليل و تعدّد در آن
مسأله ۶۶ ـ مخرج بول با غير آب پاك نمى شود ، و در كرّ و جارى يك مرتبه شستن كافيست ، ولى با آب قليل بنابر احتياط واجب بايد دو مرتبه شست ـ و در غير مخرج طبيعى اقوى تعدّد است ـ و بهتر آن است كه سه مرتبه شسته شود.
تطهير مخرج غائط با آب
مسأله ۶۷ ـ اگر مخرج غائط را با آب بشويند ، بايد چيزى از غائط در آن نماند ، ولى باقى ماندن رنگ و بوى آن مانعى ندارد ، و اگر دفعه اوّل طورى شسته شود كه ذرّه اى از غائط در آن نماند ، دوباره شستن لازم نيست.
تطهير مخرج غائط با سنگ و كلوخ و پارچه و مانند آن (بنگرید مسأله ۶۵)
مسأله ۶۸ ـ با سنگ و كلوخ و پارچه و مانند اينها اگر خشك و پاك باشند ، مى شود مخرج غائط را تطهير كرد ، و چنانچه رطوبت كمى داشته باشند كه به مخرج نرسد اشكال ندارد.
مقدار لازم از سنگ و كلوخ و پارچه براى تطهير مخرج غائط
مسأله ۶۹ ـ احتياط مستحبّ آن است كه سنگ يا كلوخ يا پارچه اى كه غائط را با آن بر طرف مى كنند ، سه قطعه باشد ، و به كمتر از آن اگر مخرج كاملا پاكيزه شود مى توان اكتفا كرد ، و اگر با سه قطعه پاكيزه نشود بايد اضافه نمايد تا مخرج كاملا پاكيزه شود ، ولى باقى ماندن اثرى كه عادتاً در مسح به سنگ و مانند آن زايل نمى شود ، اشكال ندارد.
پاك كردن مخرج غائط با چيزی كه احترام آن لازم است و با استخوان
مسأله ۷۰ ـ پاك كردن مخرج غائط با چيزهايى كه احترام آنها لازم است ـ مانند كاغذى كه بر آن اسم خدا و پيغمبران و ائمه معصومين (عليهم السلام) و غير اينها از آنچه كه واجب الاحترام در شريعت است ـ حرام است ، ولى اگر كسى به آنها استنجاء كند طهارت حاصل مى شود.
و حصول طهارت در استنجاء با استخوان و سرگين محلّ اشكال است.
شک در این كه مخرج را تطهير كرده يا نه
مسأله ۷۱ ـ اگر شكّ كند كه مخرج را تطهير كرده يا نه ، واجب است تطهير نمايد ، اگر چه هميشه بعد از بول يا غائط فوراً تطهير مى كرده است.
شک بعد از نماز در تطهیر مخرج قبل از نماز
مسأله ۷۲ ـ اگر بعد از نماز شكّ كند كه قبل از نماز مخرج را تطهير كرده يا نه ، در صورتى كه علم نداشته باشد كه قبل از نماز غفلت از تطهير داشته نمازى كه خوانده صحيح است ، ولى مخرج محكوم به نجاست است.
تعداد نجاسات
مسأله ۸۴ ـ نجاسات ده چيز است: ( اوّل ) بول ، ( دوم ) غائط ، ( سوم ) منى ، ( چهارم ) مردار ، ( پنجم ) خون ، ( ششم ) سگ ، ( هفتم ) خوك ، ( هشتم ) كافر ، ( نهم ) شراب ، ( دهم ) فقّاع.
تعداد مطهّرات
مسأله ۱۴۹ ـ دوازده چيز نجاست را پاك مى كند و آنها را مطهّرات گويند: (اوّل) آب ، (دوم) زمين ، (سوم) آفتاب ، (چهارم) استحاله ، (پنجم) انقلاب ، (ششم) انتقال ، (هفتم) اسلام ، (هشتم) تبعيّت ، (نهم) برطرف شدن عين نجاست ، (دهم) استبراء حيوان نجاست خوار ، (يازدهم) غايب شدن مسلمان ، (دوازدهم) خارج شدن خون متعارف از ذبيحه ، و احكام اينها به طور تفصيل در مسائل آينده خواهد آمد.
ظرف يا چيزى كه از پوست سگ يا خوك يا مردار ساخته شده
مسأله ۲۳۳ ـ ظرفى كه از پوست سگ يا خوك يا مردار ساخته شده است ، آشاميدن و خوردن چيزى از آن در صورتى كه رطوبتى موجب نجاستش شده باشد حرام است ، و نبايد آن ظرف را در وضو و غسل و كارهايى كه بايد با چيز پاك انجام داد استعمال كنند ، و احتياط مستحبّ آن است كه چرم سگ و خوك و مردار را ، اگر چه ظرف هم نباشد استعمال نكنند.
ظرف طلا و نقره
مسأله ۲۳۴ ـ خوردن و آشاميدن از ظرف طلا و نقره حرام است ، و بنابر احتياط واجب مطلق استعمال آنها هر چند زينت نمودن اطاق باشد ، جايز نيست ، ولى نگاه داشتن آنها مانعى ندارد ، و ساختن ظرف طلا و نقره و اجرت گرفتن بر آن و خريد و فروش آنها جايز است ، مگر براى زينت نمودن كه محلّ اشكال است.
