کسی که غير از لباس غصبى و لباسى از اجزاء مردار تا آخر وقت ندارد
مسأله ۸۴۶ ـ اگر غير از لباس غصبى و لباسى كه از اجزاء مردار تهيّه شده ، لباس ديگرى تا آخر وقت ندارد ، و ناچار نيست لباس بپوشد ، بايد به دستورى كه براى برهنگان در مسأله «۸۰۳» ذكر شد ، نماز بخواند.
کسی که غير از لباسى كه از اجزاء حرام گوشت است تا آخر وقت ندارد
مسأله ۸۴۷ ـ اگر غير از لباسى كه از اجزاء حيوان حرام گوشت تهيّه شده لباس ديگرى تا آخر وقت ندارد ، چنانچه در پوشيدن لباس ناچار باشد ، مى تواند با همان لباس نماز بخواند ، و اگر ناچار نباشد بايد به دستورى كه براى برهنگان ذكر شد نماز را به جا آورد.
مردی که غير از لباس ابريشمى خالص يا طلا باف تا آخر وقت ندارد
مسأله ۸۴۸ ـ اگر مرد غير از لباس ابريشمى خالص يا طلا باف لباس ديگرى تا آخر وقت نداشته باشد ، چنانچه در پوشيدن لباس ناچار نباشد ، بايد به دستورى كه براى برهنگان ذكر شد ، نماز بخواند.
کرایه یا خرید ساتر عورت
مسأله ۸۴۹ ـ اگر چيزى ندارد كه در نماز عورت خود را با آن بپوشاند ، واجب است اگر چه به كرايه يا خريدارى باشد تهيّه نمايد ، ولى اگر تهيّه آن به قدرى پول لازم دارد كه نسبت به دارايى او زياد است ، يا طورى است كه اگر پول را به مصرف لباس برساند به حال او ضرر دارد ، تهيّه آن لازم نيست ، و مى تواند به دستورى كه براى برهنگان ذكر شد نماز بخواند ، يا تحمّل ضرر كند و با ساتر نماز بخواند.
واجبات تيمم
مسأله ۷۰۷ ـ در تيمّم بدل از وضو يا غسل چهار چيز واجب است:
(اوّل) نيّت.
(دوم) زدن كف دو دست بر چيزى كه تيمّم بر آن صحيح است ، و بنابر احتياط واجب كف دو دست را با هم بزند.
(سوم) كشيدن كف هر دو دست به تمام پيشانى و دو طرف آن از جايى كه موى سر مى رويد تا ابروها و بالاى بينى ، و احتياط واجب آن است كه دست ها روى ابروها هم كشيده شود.
(چهارم) كشيدن كف دست چپ به تمام پشت دست راست ، و بعد از آن كشيدن كف دست راست به تمام پشت دست چپ.
قبول یا طلب بخشش يا عاريه براى كسى كه لباس ندارد
مسأله ۸۵۰ ـ كسى كه لباس ندارد ، اگر ديگرى لباس به او ببخشد يا عاريه دهد ، چنانچه قبول كردن آن براى او حرجى نباشد بايد قبول كند ، بلكه اگر عاريه كردن يا طلب بخشش براى او حرجى نيست ، بايد از كسى كه لباس دارد طلب بخشش يا عاريه نمايد.
دو بار زدن دستها در تیمم
مسأله ۷۰۸ ـ احتياط مستحبّ آن است كه تيمّم را چه بدل از وضو باشد و چه بدل از غسل به اين ترتيب به جا آورد: يك مرتبه دست ها را به زمين بزند و به پيشانى و پشت دستها بكشد ، و يك مرتبه ديگر به زمين بزند و پشت دستها را مسح نمايد.
لباسى كه موجب هتك حرمت يا موجب شهرت شود و نماز با آن
مسأله ۸۵۱ ـ پوشيدن لباسى كه پارچه يا رنگ يا دوخت آن براى كسى كه مى خواهد آن را بپوشد معمول نيست ، در صورتى كه موجب هتك حرمت او ، يا موجب شهرت و انگشت نما شدنش بشود حرام است ، و اگر با آن در نماز ستر عورت كند بعيد نيست كه حكمش حكم لباس غصبى باشد كه در مسأله «۸۲۱» گذشت.
مسح نکردن مختصرى از پيشانى و پشت دستها
مسأله ۷۰۹ ـ اگر مختصرى هم از پيشانى و پشت دستها را مسح نكند ، تيمّم باطل است ، چه عمداً مسح نكند يا مسأله را نداند ، يا فراموش كرده باشد ، ولى دقّت زياد هم لازم نيست ، و همين قدر كه بگويند تمام پيشانى و پشت دستها مسح شده كافيست.
مقدمة علمیه براى مسح تمام پشت دست
مسأله ۷۱۰ ـ براى آن كه يقين كند تمام پشت دست را مسح كرده بايد مقدارى بالاتر از مچ را هم مسح نمايد ، ولى مسح بين ا نگشتان لازم نيست.
مسح از بالا به پائين و پی در پی
مسأله ۷۱۱ ـ پيشانى و پشت دستها را بايد از بالا به پايين مسح نمايد و كارهاى آن را بايد پشت سر هم به جا آورد ، و اگر بين آنها به قدرى فاصله دهد كه نگويند تيمّم مى كند باطل است.
معین کردن نيّت تيمم بدل از غسل يا وضو
مسأله ۷۱۲ ـ در موقع نيّت بايد معيّن كند كه تيمّم او بدل از غسل است يا بدل از وضو ، و اگر بدل از غسل باشد ، بايد آن غسل را معيّن نمايد ، و تعيين به نحو اجمال هم ـ مثل اين كه نيّت كند اين تيمّم بدل از آن چيزى است كه اوّل بر او واجب شده يا دوم ـ كفايت مى كند.
و چنانچه يك تيمّم بر او واجب باشد و قصد نمايد كه وظيفه فعلى خود را انجام دهد ، اگر چه در تشخيص اشتباه كند تيمّمش صحيح است.
حکم پاك بودن اعضای تیمم
مسأله ۷۱۳ ـ در تيمّم در صورت تمكّن ـ بنابر احتياط مستحبّ ـ بايد پيشانى و كف دستها و پشت دستها پاك باشد.
برطرف کردن موانع از اعضای تیمم
مسأله ۷۱۴ ـ انسان بايد براى تيمّم انگشتر را از دست بيرون آورد ، و اگر در پيشانى يا پشت دستها يا كف دستها مانعى باشد ـ مثل آن كه چيزى به آنها چسبيده باشد ـ بايد بر طرف نمايد.
تیمم جبیره ای
مسأله ۷۱۵ ـ اگر پيشانى يا پشت دستها زخم است و پارچه يا چيز ديگرى را كه بر آن بسته نمى تواند باز كند ، بايد دست را روى آن بكشد ، و نيز اگر كف دست زخم باشد و پارچه يا چيز ديگرى را كه بر آن بسته نتواند باز كند ، بنابر احتياط واجب دست را با همان پارچه به چيزى كه تيمّم به آن صحيح است بزند و به پيشانى و پشت دستها بكشد ، و به پشت دستها هم تيمّم كند.
موى سر و پشت دستها
مسأله ۷۱۶ ـ اگر پيشانى و پشت دستها مو داشته باشد اشكال ندارد ، ولى اگر موى سر روى پيشانى آمده باشد ، بايد آن را عقب بزند.
احتمال مانع در اعضاى تيمم
مسأله ۷۱۷ ـ اگر احتمال دهد كه در پيشانى يا كف دستها يا پشت دستها مانعى هست ، چنانچه احتمال او در نظر مردم به جا باشد ، بايد جستجو نمايد تا يقين يا اطمينان كند كه مانعى نيست ، بلكه اگر ثقه اى هم خبر دهد به عدم آن ، كفايت مى كند در صورتى كه ظنّ بر خلاف گفته او نباشد.
كمك گرفتن و نايب گرفتن براى كسى كه نمى تواند تيمم كند
مسأله ۷۱۸ ـ اگر وظيفه او تيمّم است و نمى تواند تيمّم كند ـ حتّى به گذاشتن دست بر خاك ـ بايد كمك بگيرد ، و اگر با كمك هم نمى تواند تيمّم كند ، بايد نايب بگيرد ، و كسى كه نايب مى شود بايد او را با دست خود او تيمّم دهد ، و اگر ممكن نباشد بايد نايب دست خود را به چيزى كه تيمّم به آن صحيح است بزند و به پيشانى و پشت دستهاى او بكشد ، و بايد خود او نيّت تيمم كند ، و بنابر احتياط واجب نايب هم نيّت كند .
شك در این كه قسمتى از تیمم را فراموش كرده يا نه
مسأله ۷۱۹ ـ اگر در بين تيمّم شكّ كند كه قسمتى از آن را فراموش كرده يا نه ، چنانچه از محلّ آن گذشته به شكّ خود اعتنا نكند ، و اگر نگذشته بايد آن قسمت را به جا آورد.
شك در این كه درست تيمم كرده يا نه و شك در مسح دست چپ
مسأله ۷۲۰ ـ اگر بعد از مسح دست چپ شكّ كند كه درست تيمّم كرده يا نه ، در صورتى كه احتمال بدهد كه حال عمل ملتفت بوده ، تيمّم او صحيح است ، و چنانچه شكّ او در مسح دست چپ باشد ، لازم است او را مسح كند ، مگر آن كه در عملى كه مشروط به طهارت است داخل شده و يا موالات فوت شده باشد ، و اگر شكّ در صحّت مسح دست چپ باشد ، تيمّم او صحيح است.
تيمم پيش از وقت نماز
مسأله ۷۲۱ ـ كسى كه وظيفه اش تيمّم است نمى تواند پيش از وقت نماز براى آن نماز تيمّم كند ، ولى اگر براى كار واجب ديگر يا مستحبّى تيمّم كند و تا وقت نماز عذر او باقى باشد ، در صورتى كه از زوال عذر تا آخر وقت مأيوس باشد ، مى تواند با همان تيمّم نماز بخواند ، و در غير اين صورت محلّ اشكال است.
اقدام به تیمم در وسعت وقت
مسأله ۷۲۲ ـ كسى كه وظيفه اش تيمّم است ، اگر مأيوس باشد از زوال عذر تا آخر وقت ، در وسعت وقت مى تواند با تيمّم نماز بخواند ، ولى اگر مأيوس نباشد بايد صبر كند ، اگر عذر بر طرف شد با وضو يا غسل نماز بخواند ، وگرنه در تنگى وقت با تيمّم نماز را به جا آورد.
تیمم برای نمازهاى قضا
مسأله ۷۲۳ ـ كسى كه نمى تواند وضو بگيرد يا غسل كند ، اگر يقين يا اطمينان دارد كه عذرش بر طرف مى شود ، نمى تواند نمازهاى قضاى خود را با تيمّم بخواند ، وگرنه مى تواند ، ولى اگر بعد عذرش بر طرف شد بايد دوباره آنها را با وضو يا غسل به جا آورد.
تیمم برای نافله هايى كه وقت معين دارد
مسأله ۷۲۴ ـ كسى كه نمى تواند وضو بگيرد يا غسل كند ، نافله هايى را كه وقت معيّن دارد در صورتى كه مأيوس باشد از زوال عذر تا آخر وقت ، مى تواند با تيمّم بخواند ، و اگر مأيوس نباشد ، احتياط واجب آن است كه آنها را در آخر وقتشان به جا آورد.
حدیث اصغر از كسى كه وظيفه اش جمع بين غسل جبيره اى و تيمم است
مسأله ۷۲۵ ـ كسى كه وظيفه اش ـ بنابر احتياط واجب ـ جمع بين غسل جبيره اى و تيمّم است ، اگر بعد از غسل و تيمّم نماز بخواند و بعد از نماز حدث اصغرى از او سر بزند ـ مثل آن كه بول كند ـ براى نمازهاى بعد بدل از غسل ـ احتياطاً ـ تيمّم كند و وضو هم بگيرد ، و چنانچه حدث پيش از نماز باشد ، براى آن نماز نيز وضو گرفته و تيمّم نمايد.
برطرف شدن عذر تیمم
مسأله ۷۲۶ ـ اگر به واسطه نداشتن آب يا عذر ديگرى تيمّم كند ، بعد از بر طرف شدن عذر تيمّم او باطل مى شود.
پوشیدن مرد لباس زنانه و زن لباس مردانه و نماز با آن
مسأله ۸۵۲ ـ اگر مرد لباس زنانه و زن لباس مردانه بپوشد ، در صورتى كه زىّ ـ پوشش ـ خود قرار دهد ، بنابر احتياط حرام است ، و ستر عورت با آن در نماز بنابر احتياط موجب بطلان است.
چيزهايى كه تيمم بدل از وضو و غسل را باطل مى كند (بنگرید مسأله ۳۲۹ و ۳۵۱)
مسأله ۷۲۷ ـ چيزهايى كه وضو را باطل مى كند تيمّم بدل از وضو را هم باطل مى كند ، و چيزهايى كه غسل را باطل مى نمايد ، تيمّم بدل از غسل را هم باطل مى نمايد.
لحاف و تشك كسى كه بايد خوابيده نماز بخواند
مسأله ۸۵۳ ـ كسى كه بايد خوابيده نماز بخواند ، اگر لحافش از اجزاء حيوان حرام گوشت باشد ، نماز در آن جايز نيست ، و همچنين اگر تشكش از اجزاء حيوان حرام گوشت باشد و به خود بپيچد ، و اگر نجس باشد يا ابريشم يا طلاباف و نمازگزار مرد باشد ، بنابر احتياط واجب در آن نماز نخواند.
تیمم بدل از غسل کسی چند غسل بر او واجب است
مسأله ۷۲۸ ـ كسى كه نمى تواند غسل كند ، اگر چند غسل بر او واجب باشد ، در صورتى كه يكى از آنها غسل جنابت باشد يك تيمّم بدل از غسل جنابت براى همه كفايت مى كند ، و اگر غير از غسل جنابت باشد ، بايد بدل هر يك از آنها يك تيمّم بنمايد.
