سر فرو بردن در غير آب از مايعات
مسأله ۱۶۲۰ ـ سر فرو بردن در غير آب از مايعات ـ مانند شير و آب مضاف ـ روزه را باطل نمى كند ، و بنابر احتياط واجب از فرو بردن سر در گلاب اجتناب كند.
افتادن بى اختيار در آب يا از روی فراموشی
مسأله ۱۶۲۱ ـ اگر روزه دار بى اختيار در آب بيفتد و تمام سر او را آب بگيرد ، يا فراموش كند كه روزه است و سر در آب فرو برد ، روزه او باطل نمى شود.
اللّه اكبر و نحوه گفتن آن
مسأله ۹۵۷ ـ گفتن «اَللّهُ اَكْبَر» در اوّل هر نماز واجب و ركن است ، و بايد حروف «اَللّهُ» و حروف «اَكْبَر» و دو كلمه «اَللّهُ اَكْبَر» را پشت سر هم بگويد ، و نيز بايد اين دو كلمه به عربى صحيح گفته شود ، و اگر به عربى غلط بگويد ، يا ترجمه آن را بگويد ، باطل است.
انداختن خود در آب به خيال اينكه آب سر او را نمى گيرد
مسأله ۱۶۲۲ ـ اگر به خيال اين كه آب سر او را نمى گيرد ، خود را در آب بيندازد و آب تمام سر او را بگيرد ، روزه اش اشكال ندارد.
چسباندن تكبيرة الاحرام به چيزى كه پيش از آن مىخواند
مسأله ۹۵۸ ـ احتياط واجب آن است كه تكبيرة الاحرام نماز را به چيزى كه پيش از آن مى خواند ، مثلا به اقامه يا به دعايى كه پيش از تكبير مى خواند ، نچسباند.
کسی که به واسطه فراموشى يا زور ديگرى سر در آب فرو برد
مسأله ۱۶۲۳ ـ اگر فراموش كند كه روزه است و سر را در آب فرو برد ، يا ديگرى به زور سر او را در آب فرو برد ، چنانچه در زير آب يادش بيايد كه روزه است يا آن كس دست بردارد ، بايد فوراً سر را بيرون آورد ، و چنانچه بيرون نياورد روزه اش باطل مى شود.
چسباندن تكبيرة الاحرام به چيزى كه بعد از آن مىخواند
مسأله ۹۵۹ ـ احتياط مستحبّ آن است كه «اَللّهُ اَكْبَر» را به چيزى كه بعد آن مى خواند ، مثلا به «بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ» نچسباند ، و اگر خواست وصل كند ، بايد «راء» «اَكْبَرُ» را پيش ـ يعنى ضمّه ـ بدهد.
کسی که از فراموشی و به نیّت غسل ، سر در آب فرو برد
مسأله ۱۶۲۴ ـ اگر فراموش كند كه روزه است و به نيّت غسل سر را در آب فرو برد ، روزه و غسل او هر دو صحيح است.
طمأنینه موقع گفتن تكبيرة الاحرام
مسأله ۹۶۰ ـ موقع گفتن تكبيرة الاحرام بايد بدن آرام باشد ، و اگر عمداً در حالى كه بدنش حركت دارد تكبيرة الاحرام را بگويد ، باطل است.
کسی که بداند كه روزه است و عمداً براى غسل، سر را در آب فرو برد
مسأله ۱۶۲۵ ـ اگر بداند كه روزه است و عمداً براى غسل سر را در آب فرو برد ، چنانچه روزه او روزه ماه رمضان باشد ، روزه و غسل او هر دو باطل است ، و همچنين است حكم روزه قضاى ماه رمضانى كه براى خودش به جا مى آورد بعد از زوال بنابر احتياط ، ولى اگر روزه مستحبّ باشد يا روزه واجب ديگرى باشد ـ چه واجب معيّن باشد ، مانند روزه اى كه نذر كرده باشد در روز معيّن بگيرد ، و يا غير معيّن باشد مانند روزه كفّاره ـ غسل او صحيح است و روزه اش باطل مى شود.
کیفیت خواندن تكبير و حمد و سوره و ذكر و دعا
مسأله ۹۶۱ ـ تكبير و حمد و سوره و ذكر و دعا را بايد طورى بخواند كه خودش بشنود ، و اگر به واسطه سنگينى يا كرى گوش يا سر و صداى زياد نمى شنود ، بايد طورى بگويد كه اگر مانعى نباشد بشنود.
سر در آب فرو بردن براى نجات كسى را از غرق شدن
مسأله ۱۶۲۶ ـ اگر براى آن كه كسى را از غرق شدن نجات دهد ، سر در آب فرو برد ، اگر چه نجات دادن او واجب باشد ، روزه اش باطل مى شود.
كسى كه لال است يا زبان او مرضى دارد
مسأله ۹۶۲ ـ كسى كه لال است ، يا زبان او مرضى دارد كه نمى تواند «اللّهُ اَكْبَر» را درست بگويد ، بايد به هر طورى كه مى تواند بگويد ، و اگر هيچ نمى تواند بگويد ، بايد در قلب خود بگذراند و براى تكبير زبانش را حركت دهد ، و به انگشت هم به آن اشاره كند.
دعای قبل از تكبيرة الاحرام
مسأله ۹۶۳ ـ مستحبّ است قبل از تكبيرة الاحرام بگويد: «يا مُحْسِنُ قَدْ اَتاكَ الْمُسِييُ وَ قَدْ اَمَرْتَ الْمُحْسِنَ اَنْ يَتَجاوَزَ عَنِ الْمُسِيي ، اَنْتَ الْمُحْسِنُ وَ اَنَا الْمُسِييُ فَبِحَقِّ مُحَمَّد وَ الِ مُحَمَّد صَلِّ عَلى مُحَمَّد وَ الِ مُحَمَّد وَ تَجَاوَزْ عَنْ قَبِيحِ ما تَعْلَمُ مِنِّي» يعنى اى خدايى كه احسان كننده اى ، بنده بدكردار به درگاه تو آمده و تو امر كرده اى به نيكوكار كه از بدكردار بگذرد ، تو نيكوكارى و من بدكردار ، پس به حقّ محمّد و آل محمّد رحمت خود را برمحمّد وآل محمّد بفرست ،واز زشتيهايى كه مى دانى از من سرزده بگذر.
بالا بردن دستها را تا مقابل گوشها موقع گفتن تکبیرها
مسأله ۹۶۴ ـ مستحبّ است موقع گفتن تكبير اوّل نماز و تكبيرهاى بين نماز دستها را تا مقابل گوشها بالا ببرد.
باقی ماندن جنب در ماه رمضان تا اذان صبح
مسأله ۱۶۲۷ ـ اگر جنب عمداً در ماه رمضان تا اذان صبح غسل نكند ، يا اگر وظيفه او تيمّم است عمداً تيمّم ننمايد ، روزه اش باطل است ، و حكم قضاى ماه رمضان خواهد آمد.
شك در این كه تكبيرة الاحرام را گفته يا نه
مسأله ۹۶۵ ـ اگر شكّ كند كه تكبيرة الاحرام را گفته يا نه ، چنانچه مشغول خواندن چيزى از قرائت شده ، به شكّ خود اعتنا نكند ، و اگر مشغول نشده بايد تكبير را بگويد.
شك در صحیح گفتن تكبيرة الاحرام
مسأله ۹۶۶ ـ اگر بعد از گفتن تكبيرة الاحرام شكّ كند كه آن را صحيح گفته يا نه ، به شكّ خود اعتنا نكند ، چه مشغول خواندن چيزى شده باشد يا نه ، و احتياط مستحبّ آن است كه نماز را تمام كند و بعد اعاده نمايد.
باقی ماندن جنب در روزه غير ماه رمضان و قضاى آن تا اذان صبح
مسأله ۱۶۲۸ ـ اگر در روزه غير ماه رمضان و قضاى آن از روزه هاى مستحبّى و روزه هاى واجبى كه وقت آن معيّن است ، جنب عمداً تا اذان صبح غسل نكند ، روزه اش صحيح است ، و احتياط مستحبّ در روزه واجب آن است كه عمداً بر جنابت باقى نماند.
كسى كه در شب ماه رمضان عمداً غسل نكند تا وقت تنگ شود
مسأله ۱۶۲۹ ـ كسى كه در شب ماه رمضان جنب است ، چنانچه عمداً غسل نكند تا وقت تنگ شود ، بنابر احتياط واجب تيمّم كند و روزه بگيرد و قضاى آن را هم به جا آورد.
جنب در ماه رمضان غسل را فراموش كند
مسأله ۱۶۳۰ ـ اگر جنب در ماه رمضان غسل را فراموش كند و بعد از يك روز يادش بيايد ، بايد روزه آن روز را قضا نمايد ، و اگر بعد از چند روز يادش بيايد ، بايد روزه هر چند روزى را كه يقين دارد جنب بوده قضا نمايد ، مثلا اگر نمى داند سه روز جنب بوده يا چهار روز ، بايد روزه سه روز را قضا كند.
در شب ماه رمضان براى غسل و تيمم وقت ندارد و خودش را جنب كند
مسأله ۱۶۳۱ ـ كسى كه در شب ماه رمضان براى هيچ كدام از غسل و تيمّم وقت ندارد ، اگر خود را جنب كند روزه اش باطل است ، و قضا و كفّاره بر او واجب مى شود ، ولى كسى كه وظيفه اش غسل است ، اگر براى تيمّم وقت دارد ، چنانچه خود را جنب كند بنابر احتياط واجب تيمّم كند و روزه بگيرد و قضاى آن را هم به جا آورد.
قیام رکنی و قیام غیر رکنی
مسأله ۹۶۷ ـ قيام در موقع گفتن تكبيرة الاحرام ، و قيام پيش از ركوع كه آن را قيام متّصل به ركوع مى گويند ركن است ، ولى قيام در غير اين دو مانند قيام موقع خواندن حمد و سوره ، و قيام بعد از ركوع ركن نيست ، و اگر كسى آن را از روى فراموشى ترك كند ، نمازش صحيح است.
خود را جنب كند و بعد بفهمد وقت تنگ بوده
مسأله ۱۶۳۲ ـ اگر براى آن كه بفهمد وقت دارد يا نه ، جستجو نمايد و گمان كند كه به اندازه غسل وقت دارد ، و خود را جنب كند و بعد بفهمد وقت تنگ بوده و تيمّم كند ، روزه اش صحيح است ، و اگر بدون جستجو گمان كند كه وقت دارد و خود را جنب نمايد و بعد بفهمد وقت تنگ بوده و با تيمّم روزه بگيرد ، بنابر احتياط واجب روزه آن روز را قضا نمايد.
ايستادن پيش از گفتن تكبيرة الاحرام و بعد از آن
مسأله ۹۶۸ ـ واجب است پيش از گفتن تكبيرة الاحرام و بعد از آن مقدارى بايستد تا يقين كند كه تكبير را در حال ايستادن گفته است.
برگشتن به ركوع بدون قيام متصل به ركوع
مسأله ۹۶۹ ـ اگر ركوع را فراموش كند و بعد از حمد و سوره بنشيند و يادش بيايد كه ركوع نكرده ، بايد بايستد و به ركوع رود ، و اگر بدون اين كه بايستد به حال خميدگى به ركوع برگردد ، چون قيام متّصل به ركوع را به جا نياورده ، نماز او باطل است.
جنب مى داند اگر بخوابد تا صبح براى غسل بيدار نمى شود
مسأله ۱۶۳۳ ـ كسى كه در شب ماه رمضان جنب است و مى داند كه اگر بخوابد تا صبح بيدار نمى شود ، نبايد غسل نكرده بخوابد ، و چنانچه پيش از غسل بخوابد و تا صبح بيدار نشود ، روزه اش باطل است ، و قضا و كفّاره بر او واجب مى شود.
آرامش بدن در حال قيام تكبيره الاحرام و قرائت و تكيه نكردن
مسأله ۹۷۰ ـ موقعى كه براى تكبيرة الاحرام يا قرائت ايستاده است ، بايد بدن را حركت ندهد و به طرفى خم نشود ، و بنابر احتياط واجب در حال اختيار به جايى تكيه نكند ، ولى اگر از روى ناچارى باشد ، يا در حال خم شدن براى ركوع پاها را حركت دهد ، اشكال ندارد.
جنب بيدار شود و اطمينان به بيدارى براى غسل قبل از اذان ندارد
مسأله ۱۶۳۴ ـ هرگاه جنب در شب ماه رمضان بيدار شود ، در صورتى كه اطمينان به بيدارى براى غسل قبل از اذان صبح نداشته باشد ، احتياط مستحبّ آن است كه پيش از غسل نخوابد.
جنب با يقين يا اطمينان به بيدار شدن براى غسل بخوابد
مسأله ۱۶۳۵ ـ كسى كه در شب ماه رمضان جنب است و يقين يا اطمينان دارد كه اگر بخوابد پيش از اذان صبح بيدار مى شود ، چنانچه تصميم داشته باشد كه بعد از بيدار شدن غسل كند و با اين تصميم بخوابد و تا اذان خواب بماند ، روزه اش صحيح است.
