مسح كردن از روى جوراب و كفش
مسأله ۲۶۵ ـ مسح كردن از روى جوراب و كفش باطل است ، ولى اگر به واسطه سرماى شديد يا ترس از دزد و درنده و مانند اينها نتواند كفش يا جوراب را بيرون آورد ، بنابر احتياط واجب بر كفش و جوراب مسح نمايد و تيمّم هم بنمايد.
نجس بودن محل مسح پا
مسأله ۲۶۶ ـ اگر روى پا نجس باشد و نتواند براى مسح آن را آب بكشد ، بايد تيمّم كند.
تعداد غسلهاى واجب هفت است
غسلهاى واجب هفت است: (اوّل) غسل جنابت ، (دوم) غسل حيض ، (سوم) غسل نفاس، (چهارم) غسل استحاضه، (پنجم) غسل مسّ ميّت ، (ششم) غسل ميّت ، (هفتم) غسلى كه به واسطه نذر و قسم و مانند اينها واجب مى شود.
سبب جنابت
مسأله ۳۵۱ ـ به دو چيز انسان جنب مى شود:
(اوّل) جماع.
(دوم) بيرون آمدن منى ، در خواب باشد يا بيدارى ، كم باشد يا زياد ، با شهوت باشد يا بى شهوت ، با اختيار باشد يا بى اختيار.
رطوبتى كه نداند منى است يا غير آن
مسأله ۳۵۲ ـ اگر رطوبتى از مرد خارج شود كه نداند منى است يا بول يا غير اينها ، چنانچه با شهوت و جستن بيرون آمده و بعد از بيرون آمدن آن بدن سست شده ، آن رطوبت حكم منى را دارد ، و اگر هيچ يك از اين سه نشانه يا بعضى از اينها را نداشته باشد حكم منى را ندارد ، ولى در مريض اگر با شهوت بيرون آيد ، هر چند با جستن و سستى بدن بيرون نيامده باشد ، حكم منى را دارد ، و امّا زن اگر از شهوت انزال كند غسل جنابت بر او واجب است.
وضوی کسی که يكى از سه نشانه منى را داشته باشد
مسأله ۳۵۳ ـ اگر از مردى كه مريض نيست آبى بيرون آيد كه يكى از سه نشانه اى را كه در مسأله پيش گذشت داشته باشد و نداند نشانه هاى ديگر را داشته يا نه ، چنانچه پيش از بيرون آمدن آن ، وضو داشته به همان وضو اكتفا كند و اگر وضو نداشته كافى است فقط وضو بگيرد.
بول كردن بعد از بيرون آمدن منى
مسأله ۳۵۴ ـ مستحبّ است انسان بعد از بيرون آمدن منى بول كند ، و اگر بول نكند و بعد از غسل رطوبتى از او بيرون آيد كه نداند منى است يا رطوبت ديگر ، حكم منى را دارد.
جماع به اندازه ختنه گاه يا بيشتر
مسأله ۳۵۵ ـ اگر انسان با زنى جماع كند و به اندازه ختنه گاه يا بيشتر داخل شود چه در قُبُل باشد و چه در دُبُر هر دو جنب مى شوند ، اگر چه منى بيرون نيايد ، و بنابر احتياط واجب در جماع با مرد جمع كند بين غسل و وضو در صورتى كه قبلا وضو نداشته باشد وگرنه غسل كفايت مى كند ، و در حكم مذكور فرقى نيست بين بالغ و نابالغ و عاقل و مجنون و قاصد و غير قاصد.
شك در دخول به اندازه ختنه گاه
مسأله ۳۵۶ ـ اگر شكّ كند كه به مقدار ختنه گاه داخل شده يا نه ، غسل بر او واجب نيست.
وطى حيوان
مسأله ۳۵۷ ـ اگر حيوانى را وطى كند ـ يعنى با او نزديكى نمايد ـ و منى از او بيرون آيد غسل تنها كافى است ، و اگر منى بيرون نيايد ، چنانچه پيش از وطى وضو داشته باز هم غسل تنها كافى است ، و اگر وضو نداشته احتياط واجب آن است كه غسل كند و وضو هم بگيرد.
شك در خروج منی
مسأله ۳۵۸ ـ اگر منى از جاى خود حركت كند و بيرون نيايد ، يا انسان شكّ كند كه منى از او بيرون آمده يا نه غسل بر او واجب نيست.
نزديكى كردن براى كسى كه نمىتواند غسل كند
مسأله ۳۵۹ ـ كسى كه نمى تواند غسل كند ولى تيمّم برايش ممكن است ، بعد از داخل شدن وقت نماز هم مى تواند با زن خود نزديكى كند.
نماز كسى كه غسل جنابت نكرده
مسأله ۳۶۰ ـ اگر در لباس خود منى ببيند و بداند كه از خود اوست و براى آن غسل نكرده ، بايد غسل كند ، ونمازهايى را كه يقين دارد بعد از بيرون آمدن منى خوانده ، اگر در وقت است اعاده كند ، و اگر بعد از وقت است قضا نمايد ، و امّا نمازهايى را كه احتمال مى دهد پيش از بيرون آمدن آن منى خوانده ، اعاده و قضاء ندارد.
روش انجام غسل ترتيبى
مسأله ۳۶۷ ـ در غسل ترتيبى بايد به نيّت غسل ، اوّل سر و گردن ، بعد بدن را بشويد ، و بنابر احتياط واجب اوّل طرف راست و بعد طرف چپ بدن را بشويد ، و اگر عمداً يا از روى فراموشى و يا به واسطه ندانستن مسأله سر را بعد از بدن بشويد ، كفايت مى كند بدن را دوباره بشويد ،واگر طرف راست را بعد از طرف چپ بشويد ، بنابر احتياط واجب طرف چپ را دوباره بشويد ، و تحقّق غسل ترتيبى به حركت دادن هر يك از سه عضو زير آب به قصد غسل محلّ اشكال است.
شستن ناف و عورت در غسل ترتيبى
مسأله ۳۶۸ ـ بنابر احتياط واجب نصف ناف و نصف عورت را بايد با طرف راست بدن و نصف ديگر را با طرف چپ بشويد ، و بهتر است تمام ناف و عورت با هر دو طرف شسته شود.
مقدمه علمیّه در غسل ترتيبى
مسأله ۳۶۹ ـ براى آن كه يقين كند هر سه قسمت ـ يعنى سر و گردن و طرف راست و طرف چپ ـ را كاملا غسل داده ، بايد هر قسمتى را كه مى شويد مقدارى از قسمت ديگر را هم با آن قسمت بشويد ، بلكه احتياط مستحبّ آن است كه تمام طرف راست گردن را با طرف راست بدن ، و تمام طرف چپ گردن را با طرف چپ بدن بشويد.
جائى از بدن را نشسته و نداند در كدام قسمت است
مسأله ۳۷۰ ـ اگر بعد از غسل بفهمد جايى از بدن را نشسته و نداند آيا از سر يا طرف راست يا طرف چپ مى باشد ، شستن سر لازم نيست و بايد جايى را كه احتمال مى دهد از طرف چپ نشسته بشويد ، و بنابر احتياط واجب جايى را كه احتمال مى دهد از طرف راست نشسته قبل از شستن طرف چپ بشويد.
جائى از بدن را نشسته و مىداند در كدام قسمت است
مسأله ۳۷۱ ـ اگر بعد از غسل بفهمد مقدارى از بدن را نشسته ، چنانچه از طرف چپ باشد شستن همان مقدار كافيست ، و اگر از طرف راست باشد بعد از شستن آن مقدار ـ بنابر احتياط واجب ـ طرف چپ را بشويد ، و اگر از سر و گردن باشد بايد بعد از شستن آن مقدار بدن را بشويد ، و بنابر احتياط واجب ، طرف راست را بر طرف چپ مقدّم بدارد.
شک در شستن مقداری پيش از تمام شدن غسل
مسأله ۳۷۲ ـ كسى كه پيش از تمام شدن غسل در شستن مقدارى از طرف چپ شكّ كند ، شستن همان مقدار كافيست ، ولى اگر بعد از شستن مقدارى از طرف چپ در شستن مقدارى از طرف راست شكّ كند ، بنابر احتياط واجب آن مقدار را شسته و بعد از آن طرف چپ را هم بشويد ، و اگر در شستن مقدارى از سر و گردن شكّ كند و داخل در شستن قسمتهاى ديگر بدن شده باشد ، شكش غير معتبر و غسلش صحيح است.
روش انجام غسل ارتماسى
مسأله ۳۷۳ ـ غسل ارتماسى به فرو بردن تمام بدن در آب محقّق مى شود ، و تحقّق غسل ارتماسى در صورتى كه قسمتى از بدن در آب باشد به فرو بردن باقى بدن مورد اشكال است ، و بنابراحتياط واجب به گونه اى باشد كه عرفاً صدق كند كه بدن را دفعةً در آب فرو برده است.
هنگام نيت در غسل ارتماسى
مسأله ۳۷۴ ـ در غسل ارتماسى ، بنابر احتياط بايد هنگام فرو بردن اوّل جزء بدن در آب تا آخر جزء نيّت غسل داشته باشد.
نرسیدن آب به مقدارى از بدن
مسأله ۳۷۵ ـ اگر بعد از غسل ارتماسى بفهمد كه به مقدارى از بدن آب نرسيده است ـ جاى آن را بداند يا نداند ـ بايد دوباره غسل كند.
مورد وجوب غسل ارتماسى
مسأله ۳۷۶ ـ اگر براى غسل ترتيبى وقت ندارد ولى براى ارتماسى وقت دارد بايد غسل ارتماسى كند.
غسل ارتماسی انسان محرم و روزه دار
مسأله ۳۷۷ ـ كسى كه براى حجّ يا عمره احرام بسته نمى تواند غسل ارتماسى كند ، و حكم غسل ارتماسى شخص روزه دار در مسأله «۱۶۲۵» ذكر شده است.
پاك بودن پيش از غسل
مسأله ۳۷۸ ـ در غسل ارتماسى يا ترتيبى پاك بودن تمام بدن پيش از غسل لازم نيست ، بلكه اگر به فرو رفتن در آب يا ريختن آب ـ در صورتى كه آب معتصم باشد ـ به قصد غسل بدن پاك شود غسل صحيح است ، و آب معتصم آبى است كه به ملاقات با نجس نجس نشود ، مانند آب باران و كرّ و جارى.
غسل با آب گرم براى كسى كه از حرام جنب شده
مسأله ۳۷۹ ـ كسى كه از حرام جنب شده غسل او با آب گرم اگر چه عرق كند صحيح است ، و احتياط مستحبّ آن است كه با آب سرد غسل كند.
كسى كه جائى از بدن را نشسته و حکم شستن باطن
مسأله ۳۸۰ ـ اگر در غسل جايى از بدن نشسته بماند ، چنانچه غسل ارتماسى باشد باطل است ، و اگر ترتيبى باشد حكم آن در مسأله «۳۷۱» گذشت ، و در هر حال شستن آنچه كه عرفاً باطن شمرده مى شود ـ مثل توى گوش و بينى ـ واجب نيست.
شک در اینکه جائى از ظاهر بدن است يا از باطن
مسأله ۳۸۱ ـ جايى را كه شكّ دارد از ظاهر بدن است يا از باطن آن ، چنانچه قبلا از ظاهر بوده بايد بشويد و اگر قبلا از ظاهر نبوده شستن آن لازم نيست ، و در صورتى كه حالت سابقه معلوم نيست ـ بنابر احتياط واجب ـ بشويد.
شستن سوراخ گوشواره و مانند آن
مسأله ۳۸۲ ـ اگر سوراخ جاى گوشواره و مانند آن به قدرى گشاد باشد كه داخل آن از ظاهر شمرده شود ، بايد آن را شست ، و در غير اين صورت شستن آن لازم نيست ، مگر در صورت شكّ در صدق ظاهر بر آن كه در اين صورت بنابر احتياط لازم است .
برطرف كردن مانع از رسيدن آب به بدن در غسل
مسأله ۳۸۳ ـ چيزى را كه مانع رسيدن آب به بدن است بايد بر طرف نمايد ، و اگر پيش از يقين به بر طرف شدن آن ، غسل ارتماسى نمايد ، بايد دوباره غسل كند ، و اگر غسل ترتيبى كرده است حكمش همان است كه در مسأله «۳۷۲» گذشت.
