شك در وجود مانع از رسيدن آب به بدن
مسأله ۳۸۴ ـ اگر موقع غسل شكّ كند چيزى كه مانع از رسيدن آب باشد در بدن او هست يا نه بايد وارسى كند تا مطمئن شود كه مانعى نيست.
موهاى كوتاه و بلند در غسل
مسأله ۳۸۵ ـ در غسل بايد موهاى كوتاهى را كه جزء بدن حساب مى شود بشويد ، و شستن موهاى بلند واجب نيست ، بلكه اگر آب را طورى به پوست برساند كه آنها تر نشود ، غسل صحيح است ، ولى اگر رساندن آب به پوست بدون شستن آنها ممكن نباشد ، بايد آنها را بشويد كه آب به بدن برسد.
شرايط صحت غسل
مسأله ۳۸۶ ـ تمام شرطهايى كه براى صحيح بودن وضو گذشت ، مثل پاك بودن آب و مباح بودن آن ، در صحيح بودن غسل هم شرط است ، ولى در غسل لازم نيست بدن را از بالا به پايين بشويد ، و نيز در غسل ترتيبى لازم نيست بعد از شستن هر قسمت فوراً قسمت ديگر را بشويد ، پس اگر بعد از شستن سر و گردن صبر كند و بعد از مدّتى بدن را بشويد ، يا بعد از طرف راست مدّتى صبر كند و بعد طرف چپ را بشويد ، اشكال ندارد ، ولى كسى كه نمى تواند از بيرون آمدن بول و غائط خوددارى كند ، اگر به اندازه غسل و نماز مى شود از او بيرون نيايد ، بايد فوراً غسل كند و بعد از آن هم فوراً نماز بخواند.
كسى كه قصد دارد پول حمامى را ندهد يا نسيه بگذارد
مسأله ۳۸۷ ـ كسى كه قصد دارد پول حمّامى را ندهد يا بدون اين كه بداند حمّامى راضى است بخواهد نسيه بگذارد اگر چه بعد حمّامى را راضى كند غسل او باطل است.
كسى كه قصد کند طلب حمامى را ندهد يا از مال حرام بدهد
مسأله ۳۸۸ ـ اگر حمّامى راضى باشد كه پول حمام نسيه بماند ، ولى كسى كه غسل مى كند قصدش اين باشد كه طلب او را ندهد ، يا از مال حرام بدهد غسل او باطل است.
دادن پولى را كه خمس آن را نداده به حمامى
مسأله ۳۸۹ ـ اگر پولى را كه خمس آن را نداده است به حمّامى بدهد ، مرتكب حرام شده و غسل او باطل است.
شك در انجام غسل و شك در صحّت آن
مسأله ۳۹۱ ـ اگر شكّ كند كه غسل كرده يا نه بايد غسل كند ، ولى اگر بعد از غسل شكّ كند كه غسل او درست بوده يا نه ، در صورتى كه احتمال بدهد كه وقت غسل ملتفت بوده ، غسلش صحيح است.
حدث اصغر در بین غسل
مسأله ۳۹۲ ـ اگر در بين غسل حدث اصغر از او سر زند ـ مثلا بول كند ـ بنابر احتياط واجب غسل را تمام كند و اعاده نمايد و وضو هم ضميمه كند مگر اين كه از غسل ترتيبى به غسل ارتماسى عدول كند.
غسل کردن كسى كه از جهت تنگى وقت وظيفهاش تيمم بوده
مسأله ۳۹۳ ـ اگر از جهت تنگى وقت وظيفه مكلَّف تيمّم بوده ولى به خيال اين كه به اندازه غسل و نماز وقت دارد غسل كند ، در صورتى كه به قصد طهارت از جنابت يا قرائت قرآن مثلا غسل نمايد غسل او صحيح است ، و اگر قصد كند براى خواندن آن نماز به نحوى كه اگر امر به نماز نباشد قصد غسل نداشته باشد ، آن غسل باطل است.
كسى كه بعد از نماز شك كند غسل كرده يا نه
مسأله ۳۹۴ ـ كسى كه جنب شده و نماز خوانده اگر شكّ كند كه غسل كرده يا نه ، چنانچه احتمال بدهد كه وقت شروع به نماز ملتفت بوده ، نماز او صحيح است ، ولى براى نمازهاى بعد بايد غسل كند ، و در صورتى كه بعد از نماز حدث اصغر از او صادر شده باشد بايد وضو هم بگيرد ، و نمازى را هم كه خوانده اگر وقت باقى است اعاده كند ، و اگر وقت باقى نيست قضا نمايد.
كسى كه چند غسل بر او واجب است
مسأله ۳۹۵ ـ كسى كه چند غسل بر او واجب است ، مى تواند آنها را جدا جدا انجام دهد ، ولى بعد از غسل اوّل براى بقيّه نيّت وجوب نكند ، و همچنين مى تواند به نيّت همه آنها يك غسل به جا آورد ، بلكه اگر يك غسل معيّن از آنها را قصد كند ، از بقيّه كفايت مى نمايد.
كسى كه بر بدن او آيه قرآن يا اسم خداوند نوشته شده
مسأله ۳۹۶ ـ اگر بر جايى از بدن آيه قرآن يا اسم خداوند متعال نوشته شده باشد ، چنانچه بخواهد غسل ترتيبى به جا آورد بايد آب را طورى به بدن برساند كه مسّ آن نوشته نشود ، و همچنين است اگر بخواهد وضوى ترتيبى بگيرد و بر بعض اعضاى وضو آيه قرآن باشد ، و همچنين بنابر احتياط واجب اگر اسم خداوند متعال باشد ، و در غسل و وضو مراعات احتياط نسبت به اسماء انبيا و ائمّه و حضرت زهرا (عليهم السلام)مستحبّ است.
وضو براى كسى كه غسل واجب يا مستحب انجام داده
مسأله ۳۹۷ ـ كسى كه غسل جنابت كرده ، نبايد براى نماز وضو بگيرد ، بلكه با غسلهاى ديگر واجب غير از غسل استحاضه متوسّطه و با غسلهاى مستحبّ كه در مسأله «۶۵۰» مى آيد ، نيز مى تواند بدون وضو نماز بخواند ، اگر چه احتياط مستحبّ آن است كه وضو هم بگيرد.
استحاضه
يكى از خونهايى كه از زن خارج مى شود خون استحاضه است ، و زن را در موقع ديدن خون استحاضه ، مستحاضه مى گويند.
صفات خون استحاضه
مسأله ۳۹۸ ـ خون استحاضه در بيشتر اوقات زرد رنگ و سرد است و بدون فشار و سوزش بيرون مى آيد و غليظ هم نيست ، ولى ممكن است گاهى سياه يا سرخ و گرم و غليظ باشد و با فشار و سوزش بيرون آيد.
اقسام استحاضه
مسأله ۳۹۹ ـ استحاضه سه قسم است: قليله و متوسطه و كثيره.
استحاضه قليله آن است كه خون فقط روى پنبه اى را كه زن با خود بر مى دارد آلوده كند و در آن فرو نرود.
استحاضه متوسطه آن است كه خون در پنبه فرو رود اگر چه در يك گوشه آن باشد ، ولى از پنبه به دستمال و مانند آن كه معمولا زنها براى جلوگيرى از خون مى بندند نرسد.
استحاضه كثيره آن است كه خون پنبه را فرا گرفته و به دستمال برسد.
حيض
حيض خونى است كه غالباً در هر ماه چند روزى از رحم زنها خارج مى شود ، و زن را در موقع ديدن خون حيض حائض مى گويند.
صفات خون حيض
مسأله ۴۴۰ ـ خون حيض در بيشتر اوقات غليظ و گرم و رنگ آن سياه يا سرخ است و با فشار و كمى سوزش بيرون مى آيد.
يائسه
مسأله ۴۴۱ ـ زن بعد از تمام شدن شصت سال يائسه مى شود ، و چنانچه خونى ببيند حيض نيست ، و احتياط واجب آن است كه بعد از تمام شدن پنجاه سال تا تمام شدن شصت سال جمع كند بين احكام يائسه و غير يائسه ـ چه قرشيّه باشد و چه غير قرشيّه ـ بنابراين اگر در اين فاصله با نشانه هاى حيض يا در روزهاى عادت خون ببيند ، بنابر احتياط واجب جمع كند بين تروك حائض و افعال مستحاضه.
خون پيش از تمام شدن نه سال
مسأله ۴۴۲ ـ خونى كه دختر پيش از تمام شدن نه سال مى بيند ، حيض نيست.
زن آبستن و بچه شيرده
مسأله ۴۴۳ ـ زن آبستن و زنى كه بچّه شير مى دهد ممكن است حيض ببيند ، و فرقى بين زن آبستن و غير او در احكام حيض نيست ، ولى زن آبستن در صورتى كه بعد از گذشتن بيست روز از اوّل عادتش خونى ببيند كه صفات حيض را دارد ، احتياط واجب آن است كه بين تروك حائض و اعمال مستحاضه جمع نمايد.
شک دختر در تمام شدن نه سالش
مسأله ۴۴۴ ـ دخترى كه نمى داند نه سالش تمام شده يا نه ، اگر خونى ببيند كه نشانه هاى حيض را نداشته باشد حيض نيست ، و اگر نشانه هاى حيض را داشته باشد حيض است ، و شرعاً نُه سال او تمام شده است.
شك در يائسه شدن
مسأله ۴۴۵ ـ زنى كه شكّ دارد يائسه شده يا نه ، اگر خونى ببيند و نداند حيض است يا نه ، بايد بنا بگذارد كه يائسه نشده است.
حداقل و حداکثر مدت حیض
مسأله ۴۴۶ ـ مدّت حيض كمتر از سه روز و بيشتر از ده روز نمى شود.
پی در پی بودن سه روز اول حيض
مسأله ۴۴۷ ـ بايد سه روز اوّل حيض پشت سر هم باشد ، پس اگر مثلا دو روز خون ببيند و يك روز پاك شود و دوباره يك روز خون ببيند حيض نيست ، هر چند احتياط مستحبّ اين است كه در مانند صورت دوم ، جمع كند بين تروك حائض و افعال مستحاضه.
ابتداى حيض و پاکی مختصر بين سه روز
مسأله ۴۴۸ ـ ابتداى حيض لازم است خون بيرون بيايد ، ولى لازم نيست در تمام سه روز خون بيرون بيايد ، بلكه اگر در باطن فرج خون باشد كافيست ، ولى بودن در رحم كافى نيست ، و چنانچه در بين سه روز مختصرى پاك شود به نحوى كه در بين زنها متعارف است ، باز هم حيض است.
محاسبه سه روزى كه حداقل حيض است
مسأله ۴۴۹ ـ لازم نيست شب اوّل و شب چهارم را خون ببيند ، ولى بايد در شب دوم و سوم خون قطع نشود ، پس اگر از اذان صبح روز اوّل تا غروب روز سوم پشت سر هم خون بيايد و هيچ قطع نشود ، بدون اشكال حيض است ، و همچنين است اگر در وسطهاى روز اوّل شروع شود و در همان موقع از روز چهارم قطع گردد ، ولى اگر از طلوع آفتاب شروع شود تا غروب روز سوم ، بنابر احتياط واجب جمع كند بين تروك حائض و افعال مستحاضه.
پاکی در وسط
مسأله ۴۵۰ ـ اگر سه روز پشت سر هم با نشانه هاى حيض يا در روزهاى عادت خون ببيند و پاك شود ، چنانچه دوباره خونى كه داراى نشانه هاى حيض است يا در روزهاى عادت است ببيند و روزهايى كه خون ديده و در وسط پاك بوده روى هم از ده روز بيشتر نشود ، روزهايى هم كه در وسط پاك بوده حيض است.
خونی که بعد از سه روز نداند خون دمل و زخم است يا حيض
مسأله ۴۵۱ ـ اگر خونى ببيند كه از سه روز كمتر و از ده روز بيشتر نباشد و نداند خون دمل و زخم است يا خون حيض در صورتى كه صفات حيض را داشته يا در ايّام عادت باشد ، بايد آن را حيض قرار دهد و در غير اين صورت ، اگر مى داند حالت سابقه طهارت بوده يا جهل به حالت سابقه دارد ، بنابر طهارت بگذارد ، و اگر مى داند حيض بوده ، تا مقدارى كه مجموع خون حالت سابقه و خون مشكوك ممكن است شرعاً حيض باشد ، بنابر حيض بگذارد.
خونى كه سه روز بر آن نگذشته و نداند خون دمل و زخم است يا حيض
مسأله ۴۵۲ ـ اگر خونى ببيند كه سه روز بر آن نگذشته و نداند خون دمل و زخم است يا حيض ، و در ايّام عادت نباشد و صفات حيض را نداشته باشد ، اگر حالت سابقه اش حيض است ـ به كيفيّتى كه در مسأله قبل گذشت ـ بايد حيض قرار دهد ، وگرنه بايد عبادتهاى خود را به جا آورد.
