خونی که شك كند حيض است يا استحاضه
مسأله ۴۵۳ ـ اگر خونى ببيند و شكّ كند كه خون حيض است يا استحاضه ، چنانچه شرايط حيض را داشته باشد ، بايد حيض قرار دهد.
خونى كه نداند حيض است يا بكارت
مسأله ۴۵۴ ـ اگر خونى ببيند كه نداند خون حيض است يا بكارت ، بايد خود را وارسى كند ـ يعنى مقدارى پنبه داخل فرج نمايد و كمى صبر كند ، بعد بيرون آورد ، پس اگر اطراف آن آلوده باشد خون بكارت است ، و اگر به همه آن رسيده حيض مى باشد ـ و يا احتياط كند به جمع بين تروك حائض و اعمال طاهره.
خون كمتر از سه روز
مسأله ۴۵۵ ـ اگر كمتر از سه روز خون ببيند و پاك شود ، و بعد سه روز خون در عادت يا با نشانه هاى حيض ببيند ، خون دوم حيض است ، و خون اوّل اگر چه در روزهاى عادتش باشد حيض نيست.
خون نفاس
مسأله ۵۱۴ ـ خونى كه مادر بعد از ولادت بچّه ـ از جهت ولادت ـ مى بيند اگر پيش از ده روز يا سر ده روز قطع شود ، خون نفاس است ، و همچنين است ـ بنابر احتياط واجب ـ خونى كه با اوّلين جزء بچّه بيرون بيايد ، و زن را در حال نفاس ، نفساء مى گويند.
خونى كه زن پيش از بيرون آمدن اولين جزء بچه مىبيند
مسأله ۵۱۵ ـ خونى كه زن پيش از بيرون آمدن اوّلين جزء بچّه مى بيند نفاس نيست.
ملاك در خون نفاس
مسأله ۵۱۶ ـ لازم نيست كه خلقت بچّه تمام باشد ، بلكه اگر ناتمام نيز باشد ـ در صورتى كه عرفاً بگويند زاييده است ـ خونى كه تا ده روز ببيند خون نفاس است ، و در صورت شكّ در صدق زاييدن به نظر عرف ، آن خون محكوم به احكام نفاس نيست.
حداقل و حداكثر در خون نفاس
مسأله ۵۱۷ ـ ممكن است خون نفاس يك آن بيشتر نيايد ، ولى بيشتر از ده روز نمى شود.
شك در سقط يا شك در اینکه سقط شده بچه است يا نه
مسأله ۵۱۸ ـ هرگاه شكّ كند كه چيزى سقط شده يا نه ، يا چيزى كه سقط شده بچّه است يا نه ، لازم نيست وارسى كند ، و خونى كه از او خارج مى شود شرعاً خون نفاس نيست ، هر چند احتياط استحبابى وارسى كردن است.
آنچه بر نفساء حرام يا واجب است
مسأله ۵۱۹ ـ رساندن جايى از بدن به خط قرآن و اسم مبارك ذات خداوند متعال و ساير اسماءحُسنى بر نفساء حرام است ، و همچنين است ـ بنابر احتياط واجب ـ ساير كارهايى كه بر حائض حرام است ، و آنچه بر حائض واجب است بر نفساء هم واجب مى باشد.
طلاق دادن زن در حال نفاس و نزديكى شوهر با او
مسأله ۵۲۰ ـ طلاق دادن زنى كه در حال نفاس است باطل است ، و نزديكى كردن با او حرام است ، ولى اگر شوهرش با او نزديكى كند كفّاره ندارد.
زنی که از خون نفاس پاك شد و دوباره خون ببيند
مسأله ۵۲۱ ـ وقتى زن از خون نفاس پاك شد به طورى كه در باطن فرج هم خون نباشد ، بايد غسل كند و عبادتهاى خود را به جا آورد ، و اگر دوباره خون ببيند ، چنانچه روزهايى كه خون ديده با روزهايى كه در وسط پاك بوده روى هم از ده روز تجاوز نكرده باشد ، در صورتى كه در حيض عادت داشته و روزهايى كه در وسط پاك بوده در بين دو خونِ در ايّام عادت باشد ، تمام آن دو خون و پاكى در وسط نفاس است ، مثلاً اگر عادت او شش روز بوده و دو روز در وسط شش روز پاك بوده ، تمام آن شش روز نفاس است ، و در غير اين صورت روزهايى را كه خون ديده نفاس و در روزهايى كه پاك بوده بنابر احتياط واجب جمع كند بين تروك نفساء و اعمال طاهره.
زنی که از خون نفاس پاك شود و احتمال دهد كه در باطن خون هست
مسأله ۵۲۲ ـ اگر زن از خون نفاس پاك شود و احتمال دهد كه در باطن خون هست ، بنابر احتياط بايد مقدارى پنبه داخل فرج نمايد و كمى صبر كند ، كه اگر پاك است براى عبادتهاى خود غسل كند.
استمرار خون نفاس
مسأله ۵۲۳ ـ اگر خون نفاس زن از ده روز بگذرد ، چنانچه در حيض عادت دارد ، به اندازه روزهاى عادت او نفاس و بقيّه استحاضه است ، و اگر عادت ندارد تا ده روز نفاس و بقيّه استحاضه مى باشد.
و احتياط مستحبّ آن است كه كسى كه عادت دارد از روز بعد از عادت ، و كسى كه عادت ندارد بعد از روز دهم تا روز هيجدهم زايمان كارهايى كه بر نفساء حرام است ترك كند ، و اعمال مستحاضه را به جا آورد.
استمرار نفاس زنى كه عادت حيضش كمتر از ده روز است
مسأله ۵۲۴ ـ زنى كه عادت حيضش كمتر از ده روز است ، اگر بيشتر از روزهاى عادتش خون ببيند ، بايد به اندازه روزهاى عادت خود نفاس قرار دهد ، و بعد از آن بنابر احتياط واجب يك روز عبادت را ترك نمايد ، و در بقيّه تا ده روز مخيّر است احكام مستحاضه را جارى يا اين كه عبادت را ترك نمايد.
و اگر خون از ده روز بگذرد ، بايد روزهاى بعد از عادت را استحاضه قرار دهد و عبادتهايى كه در آن روزها به جا نياورده قضا نمايد ، مثلا زنى كه عادت او شش روز بوده اگر بيشتر از شش روز خون ببيند ، بايد شش روز را نفاس قرار دهد و روز هفتم بنابر احتياط واجب نيز عبادت را ترك كند ، و در روز هشتم و نهم و دهم مخيّر است بين اين كه عبادت را ترك كند يا كارهاى استحاضه را به جا آورد ، و اگر بيشتر از ده روز خون ببيند ، از روز بعد از عادت او استحاضه مى باشد.
استمرار نفاس زنى كه در حيض عادت دارد و يك ماه يا بيشتر خون ببيند
مسأله ۵۲۵ ـ زنى كه در حيض عادت دارد ، اگر بعد از زاييدن تا يك ماه يا بيشتر پى درپى خون ببيند ، به اندازه روزهاى عادت او نفاس است ، و خونى كه بعد از نفاس تا ده روز مى بيند ـ اگر چه در روزهاى عادت ماهانه اش باشد ـ استحاضه است ، مثلا زنى كه عادت حيض او از بيستم هر ماه تا بيست و هفتم آن است ، اگر روز دهم ماه زائيد و تا يك ماه يا بيشتر پى درپى خون ديد ، تا روز هفدهم نفاس و از روز هفدهم تا ده روز ـ حتّى خونى كه در روزهاى عادت خود كه از بيستم تا بيست و هفتم است مى بيند ـ استحاضه مى باشد ، و بعد از گذشتن ده روز اگر خونى را كه مى بيند در روزهاى عادتش باشد حيض است ، چه نشانه هاى حيض را داشته يا نداشته باشد ، و همچنين است اگر در روزهاى عادتش نباشد ولى نشانه هاى حيض را داشته باشد ، و امّا اگر نه در روزهاى عادتش باشد و نه نشانه هاى حيض را داشته باشد ، استحاضه است.
استمرار نفاس زنى كه عادت عدديه ندارد و يك ماه يا بيشتر خون ببيند
مسأله ۵۲۶ ـ زنى كه در حيض عادت عدديه ندارد ، اگر بعد از زايمان تا يك ماه يا بيشتر پى درپى خون ببيند ده روز اوّل نفاس است و ده روز دوم استحاضه مى باشد ، و خونى كه بعد از آن مى بيند اگر نشانه حيض را داشته باشد يا در وقت عادتش باشد حيض ، و اگر نداشته باشد آن هم استحاضه مى باشد.
وجوب غسل مس ميت
مسأله ۵۲۷ ـ اگر كسى بدن انسان مرده اى را كه سرد شده و غسلش نداده اند مسّ كند ـ يعنى جايى از بدن خود را به آن برساند ـ بايد غسل مسّ ميّت نمايد ، چه در خواب مسّ كند چه در بيدارى ، با اختيار مسّ كند يا بى اختيار ، حتّى اگر ناخن و استخوان او به ناخن و استخوان ميّت برسد بايد غسل كند ، ولى اگر حيوان مرده اى را مسّ كند ، غسل بر او واجب نيست.
مس مردهاى كه تمام بدن او سرد نشده
مسأله ۵۲۸ ـ براى مسّ مُرده اى كه تمام بدن او سرد نشده غسل واجب نيست ، اگر چه جايى را كه سرد شده مسّ نمايد.
رساندن موى خود به بدن يا موى ميت
مسأله ۵۲۹ ـ اگر موى خود را به بدن ميّت برساند ، يا بدن خود را به موى ميّت ، يا موى خود را به موى ميّت برساند ، در صورتى كه مو به قدرى باشد كه تابع بدن محسوب شود ، بنابر احتياط غسل واجب است.
مس بچه مرده حتى بچه سقط شده
مسأله ۵۳۰ ـ براى مسّ بچّه مرده حتّى بچّه سقط شده اى كه چهار ماه او تمام شده ، غسل مسّ ميّت واجب است ، و براى مسّ بچّه سقط شده اى كه از چهار ماه كمتر دارد ، غسل واجب نمى باشد ، مگر اين كه روح دميده شده باشد ، بنابراين اگر بچّه چهار ماهه اى مرده به دنيا بيايد و بدنش سرد شده باشد و با ظاهر بدن مادر تماس پيدا كند ، مادر او بايد غسل مسّ ميّت كند.
بچهاى كه بعد از مردن مادر و سرد شدن بدنش به دنيا مىآيد
مسأله ۵۳۱ ـ بچّه اى كه بعد از مردن مادر و سرد شدن بدنش به دنيا مى آيد ، چنانچه با ظاهر بدن مادر تماس پيدا كرده باشد ، بعد از بلوغ واجب است غسل مسّ ميّت كند.
مس ميت پيش از آنكه غسل سوم تمام شود
مسأله ۵۳۲ ـ اگر انسان ميّتى را كه سه غسل او كاملا تمام شده مسّ نمايد ، غسل بر او واجب نمى شود ، ولى اگر پيش از آن كه غسل سوم تمام شود جايى از بدن او را مسّ كند ، اگر چه غسل سوم آن جا تمام شده باشد ، بايد غسل مسّ ميّت نمايد.
ديوانه يا بچه نابالغى که ميت را مس نمايد
مسأله ۵۳۳ ـ اگر ديوانه يا بچّه نابالغى ميّت را مسّ كند ، بعد از آن كه آن ديوانه عاقل يا بچّه بالغ شد بايد غسل مسّ ميّت نمايد ، و در صورتى كه بچّه مميّز باشد و غسل مسّ ميّت نمايد ، غسلش صحيح است.
مس قسمتى از بدن مرده يا زنده كه جدا شده
مسأله ۵۳۴ ـ اگر از بدن مُرده اى كه غسلش نداده اند ، قسمتى كه داراى استخوان است جدا شود و پيش از آن كه قسمت جدا شده را غسل دهند انسـان آن را مسّ نمايد ، بنابر احتياط بايد غسل مسّ ميّت كند ، ولى اگر قسمتى كه جدا شده استخوان نداشته باشد ، براى مسّ آن غسل واجب نيست ، و امّا اگر از بدن زنده جدا شود هر چند داراى استخوان باشد ، مسّ آن غسل ندارد.
مس استخوانى كه گوشت ندارد يا دندانى كه از مرده يا زنده جدا شده
مسأله ۵۳۵ ـ براى مسّ استخوانى كه گوشت ندارد و آن را غسل نداده اند ـ چه از مرده جدا شده باشد و چه از زنده ـ غسل واجب نيست ، و همچنين است براى مسّ دندانى كه از مرده يا زنده جدا شده باشد.
نحوه انجام غسل مس ميت و كفايت كردن از وضو
مسأله ۵۳۶ ـ غسل مسّ ميّت را بايد مثل غسل جنابت انجام داد ، و كسى كه غسل مسّ ميّت كرده اگر بخواهد نماز بخواند ، وضو واجب نيست ، هر چند احتياط مستحبّ آن است كه وضو هم بگيرد.
غسل براى چند مرتبه مس ميت كردن
مسأله ۵۳۷ ـ اگر چند ميّت را مسّ كند يا يك ميّت را چند بار مسّ نمايد ، يك غسل كافيست.
احکام كسى كه غسل مس ميت نكرده
مسأله ۵۳۸ ـ براى كسى كه بعد از مسّ ميّت غسل نكرده باشد ، توقّف در مسجد و جماع و خواندن سوره هايى كه سجده واجب دارد مانعى ندارد ، ولى براى نماز و مانند آن بايد غسل كند.
نحوه قرار دادن محتضر
مسأله ۵۳۹ ـ مسلمانى را كه محتضر است ـ يعنى در حال جان دادن مى باشد ـ مرد باشد يا زن ، بزرگ باشد يا كوچك ، بنابر احتياط واجب در صورت امكان به پشت بخوابانند به طورى كه كف پاهايش به طرف قبله باشد ، و اگر خواباندن او كاملا به اين طور ممكن نباشد ، بنابر احتياط مستحبّ تا اندازه اى كه ممكن است به اين دستور عمل كنند ، و همچنين احتياط مستحبّ آن است كه در صورتى كه خواباندن او به اين صورت به هيچ نحو ممكن نباشد ، او را رو به قبله بنشانند ، و اگر اين هم ممكن نشد ، او را به پهلوى راست يا به پهلوى چپ رو به قبله بخوابانند.
نحوه قرار دادن جنازه قبل از غسل و هنگام غسل و بعد از آن
مسأله ۵۴۰ ـ احتياط واجب آن است كه تا وقتى جنازه را بر نداشته اند ، او را رو به قبله بخوابانند ، و همچنين بنابر احتياط مستحبّ هنگام غسل دادن ، ولى بعد از آن كه غسلش تمام شد مستحبّ است كه او را مثل حالتى كه بر او نماز مى خوانند بخوابانند.
