سایت رسمی دفتر حضرت آيت الله العظمى وحيد خراسانى

حج تمتع مرکب از عمرة تمتع و حج (که آن را هم حج تمتع گویند)

مسأله ۱۴۴ ـ حجّ تمتّع از دو عبادت تشكيل مى شود:
اوّل: عمره.
دوم: حجّ.
ولى گاهى حجّ تمتّع به خصوص عبادت دوم گفته مى شود، و در حجّ تمتّع واجب است عمره آن پيش از حجّ به جا آورده شود.

عمرة تمتع مرکب از ۵ عمل

مسأله ۱۴۵ ـ پنج چيز در عمره تمتّع واجب است:
اوّل: احرام از يكى از ميقاتها.
دوم: طواف دور خانه خدا.
سوم: نماز طواف.
چهارم: سعى ـ رفت و آمد ـ بين صفا و مروه.
پنجم: تقصير.
و تفصيل اين پنج چيز خواهد آمد.

حج تمتع مرکب از ۱۱ عمل و لزوم طواف نساء و نمازش

مسأله ۱۴۶ ـ بر مكلف واجب است خود را براى انجام مناسك حجّ آماده سازد.
و واجبات حجّ يازده چيز است كه اجمال آنها در ذيل و تفصيل آنها به تدريج خواهد آمد:
اوّل: احرام بستن از مكّه.
دوم: وقوف در عرفات.
سوم: وقوف در مزدلفه (مشعرالحرام).
چهارم: رمى جمره عقبه.
پنجم: قربانى.
ششم: حلق يا تقصير.
هفتم: طواف خانه خدا پس از بازگشت به مكّه.
هشتم: نماز طواف.
نهم: سعى ـ رفت و آمد ـ بين صفا و مروه.
دهم: بيتوته در منى شب يازدهم و دوازدهم ذى الحجّه، و در بعضى از حالات، بودن در شب سيزدهم نيز واجب است كه بيانش خواهد آمد.
يازدهم: رمى جمره هاى اولى و وسطى و عقبه در روزهاى يازدهم و دوازدهم، بلكه ـ بنابر احتياط ـ رمى آنها در روز سيزدهم نيز واجب است در صورتى كه شب سيزدهم را در منى مانده باشد.
اين واجبات يازده گانه حجّ بود، و براى حلال شدن زن، طواف نساء و نماز آن نيز واجب است.

حج تمتع و شرائط آن

مسأله ۱۴۷ ـ در حجّ تمتّع چند چيز شرط است:
اوّل: نيّت، يعنى اين كه قصد كند حجّ تمتّع را براى تقرّب به خداوند متعال به جا مى آورد، پس اگر نيّت حجّ ديگرى نمايد يا در نيّت ترديد داشته باشد، و يا به جهتى غير از تقرّب به خداوند متعال به جا آورد، حجّش صحيح نخواهد بود.
دوم: آن كه عمره تمتّع و حجّ آن، هر دو، در ماه هاى حجّ ـ شوال و ذى القعده و ذى الحجّه ـ به جا آورده شوند، پس اگر جزئى از عمره تمتّع پيش از ماه شوال به جا آورده شود آن عمره صحيح نخواهد بود.
سوم: آن كه عمره تمتّع و حجّ آن در يك سال به جا آورده شوند، بنابراين اگر عمره را به جا آورد و حجّ را تا سال بعد به تأخير اندازد حجّ تمتّع صحيح نخواهد بود، چه تا سال بعد در مكّه بماند و چه به اهلش برگردد و در سال بعد دوباره به مكّه بيايد، و چه از احرام عمره با تقصير نمودن خارج شود و چه در احرام تا سال بعد بماند.
چهارم: آن كه احرام حجّ تمتّع، در حال اختيار، از خود مكّه باشد، و بهترين موضع، مقام حضرت ابراهيم((عليه السلام)) يا داخل حجر حضرت اسماعيل((عليه السلام)) است، و چنانچه نتواند از خود مكّه احرام ببندد، از هرجا كه بتواند بايد محرم شود.
پنجم: آن كه تمامى اعمال عمره تمتّع و حجّ آن را يك شخص از طرف يك شخص به جا آورد، بنابراين اگر دو نفر براى انجام حجّ تمتّع ـ از مرده يا زنده ـ اجير شوند كه يكى از آنها عمره آن را و ديگرى حجّش را به جا آورد، صحيح نخواهد بود، و همچنين اگر يك نفر حجّ تمتّع را به جا آورد ولى عمره آن را از طرف يك شخص و حجّ آن را از طرف شخص ديگرى قرار دهد، صحيح نخواهد بود.

خروج از مکه بعد از عمرة تمتع با احرام حج تمتع، ترک حج تمتع بعد انجام عمره آن

مسأله ۱۴۸ ـ هنگامى كه شخص اعمال عمره تمتّع را به جا آورد، واجب است پس از آن اعمال حجّ تمتّع را به جا آورد، و جايز نيست از مكّه براى غير انجام مناسك حجّ خارج شود، مگر در صورتى كه بيرون رفتنش به جهت حاجتى باشد و ترس فوت و نرسيدن به اعمال حجّ را نداشته باشد، و در اين صورت واجب است احرام حجّ را از مكّه ببندد و بيرون رود، و بنابر اقوى بازگشت دوباره اش به مكّه ـ پيش از عرفات ـ لازم نيست اگرچه احوط است.
و هركسى كه عمره تمتّع را به جا آورد جايز نيست حجّ را به اختيار ترك كند اگرچه حجّ مستحبى باشد، بلى، اگر متمكّن نباشد حجّ را به جا آورد، احتياط واجب آن است كه عمره انجام شده را عمره مفرده قرار دهد و طواف نساء و نماز آن را به جا آورد.

خروج از مکه در اثناء عمرة تمتع

مسأله ۱۴۹ ـ همچنان كه بيرون رفتن از مكّه پس از انجام عمره تمتّع جايز نيست، بيرون رفتن در اثناى انجام آن نيز جايز نيست، بنابراين اگر مكلّف پيش از وارد شدنش به مكّه بداند كه پس از وارد شدن به مكّه نياز به خارج شدن از آن جا را دارد ـ مانند كاروان دارهاى حجّ ـ مى تواند نخست با احرام عمره مفرده وارد مكّه شود و اعمال آن را به جا آورد، و پس از خروج از احرام، جهت انجام كارها از مكّه خارج شود و كارهايش را انجام دهد، و پس از آن، احرام عمره تمتّع را ببندد و وارد مكّه شود و اعمال آن را به جا آورد، و گذشتن يك ماه از عمره مفرده اى كه قبل به جا آورده در صحت عمره تمتّع معتبر نيست همان طور كه در مسأله (۱۳۴) گذشت.

خروج از مکه (محلّه های قدیم و جدید) بعداز عمره تمتع یا در اثناء آن

مسأله ۱۵۰ ـ مقصود از حرمت بيرون رفتن از مكّه پس از انجام عمره تمتّع يا در اثناى انجام آن، رفتن به جايى است كه جزء محلّه هاى مكّه شمرده نشود، بنابراين رفتن به جايى كه جزء آنها شمرده شود ـ اگرچه از محلّه هاى جديد باشد و جزء مكّه قديم نباشد ـ اشكالى ندارد، بلى، رفتن به محلّه هاى جديدى كه خارج از حرم باشد جايز نيست.

بازگشت به مکّه در صورتی‌که بدون احرام از آن خارج شده

مسأله ۱۵۱ ـ اگر شخص پس از به جا آوردن عمره بدون احرام، از مكّه بيرون رفت، بازگشت او به مكّه دو صورت دارد:
اوّل: آن كه بازگشتش پيش از گذشتن ماهى باشد كه عمره را در آن انجام داده است كه در اين صورت همان عمره سابق براى او كفايت مى كند، و لازم است بدون احرام وارد مكّه شود، و از آن جا براى حجّ احرام ببندد و به طرف عرفات حركت كند.
دوم: آن كه بازگشتش پس از تمام شدن ماهى باشد كه عمره را در آن به جا آورده، كه در اين صورت لازم است عمره را دوباره به جا آورد.

تبدیل حج تمتع به حج افراد

مسأله ۱۵۲ ـ كسى كه وظيفه اش حجّ تمتّع است جايز نيست به حجّ افراد يا قران عدول نمايد، مگر در صورتى كه پس از شروع به عمره تمتّع، وقتش به اندازه اى تنگ شود كه نتواند عمره را تمام نموده و خود را به حجّ برساند، كه در اين صورت بايد نيّت خود را به نيّت حجّ افراد تبديل نموده و عمره را ترك كند و به حجّ برود و پس از حجّ عمره مفرده به جا آورد.
و ميزان در تنگى وقت كه اين عدول را جايز مى كند، بيم از دست رفتن مقدار ركن از وقوف اختيارى عرفات است.

حج تمتع کسی که قبل از شروع به عمرة تمتع بداند وقت برای عمره نمانده است

مسأله ۱۵۳ ـ كسى كه وظيفه اش حجّ تمتّع است، چنانچه پيش از شروع به عمره بداند كه وقتش گنجايش اعمال عمره و رسيدن به حجّ را ندارد، جايز نيست از ابتدا به حجّ افراد يا قران عدول نمايد، بلكه واجب است حجّ را تا سال آينده تأخير بيندازد.

حج تمتع کسی که بعد از احرام عمره، عمداً طواف و سعی را تأخیر بیندازد تا وقت برای عمره نماند

مسأله ۱۵۴ ـ هرگاه در وسعت وقت براى عمره تمتّع احرام ببندد و عمداً طواف و سعى را آن قدر تأخير اندازد كه وقت كافى براى انجام آنها و رسيدن به حجّ ـ يعنى رسيدن به مقدار ركن از وقوف اختيارى عرفات ـ نماند، عمره اش باطل مى شود و عدول به حجّ افراد براى او كفايت نمى كند، ولى احوط و اولى اين است كه آن عمره را به صورت عمره مفرده به اتمام برساند.