واجبات احرام
واجبات احرام
واجبات احرام سه چيز است:
اوّل: نيّت،
دوم: تلبيه،
سوم: پوشيدن دو جامه احرام
اوّل: نيّت
اوّل: نيّت، يعنى قصد به جا آوردن آنچه بر او در حجّ يا عمره واجب است براى تقرّب به خداوند متعال، و در صورتى كه واجبات حجّ يا عمره را به طور تفصيل نداند، بايد قصد به جا آوردن آنها را به طور اجمال بنمايد، و در اين صورت بايد آنچه را كه به تدريج بر او واجب مى شود، از مناسك و يا از شخصى كه مورد وثوق و اطمينان او است بياموزد، و سپس انجام دهد.
و در نيّت چند چيز معتبر است:
الف) آن كه عمل را خالص براى خدا انجام دهد.
ب) آن كه نيّت همزمان با شروع در عمل باشد.
ج) آن كه در نيّت تعيين نمايد كه احرام براى عمره است يا حجّ، و اگر براى عمره است عمره تمتّع است يا مفرده، و اگر براى حجّ است، حجّ تمتّع است يا قران يا افراد.
و همچنين تعيين نمايد مناسكى را كه مى خواهد به جا آورد براى خود به جا مى آورد يا به نيابت از ديگرى، و اين كه حجة الاسلام است يا حجّى كه به نذر ـ و مانند آن ـ واجب شده، يا حجّى كه به علت فاسد نمودن حجّ سابق واجب شده، يا حجّ مستحبى است.
بنابراين اگر بدون تعيينِ آنچه گذشت ـ هرچند به طور اجمال ـ نيّت احرام كند احرام او باطل است.
تحقق نیّت با انگیزه تقرّب بدون به زبان آوردن یا خطور ذهنی آن
مسأله ۱۷۴ ـ در صحت نيّت، به زبان آوردن و يا اخطار آن به ذهن معتبر نيست، بلكه همين قدر كه عمل را به انگيزه تقرّب به خداوند متعال انجام دهد كفايت مى كند، همان طور كه در غير احرام از ساير عبادات نيز چنين است.
احرام و قصد ترک محرمات
مسأله ۱۷۵ ـ عزم بر ترك محرمات احرام در صحت احرام معتبر نيست، چه در ابتداى احرام بستن و چه پس از آن تا پايان احرام، بنابراين اگرچه عزم بر انجام محرمات آن را داشته باشد احرام او صحيح است.
احرام و قصد انجام عملی که احرام را باطل می کند یا تردید در انجام آن
مگر اين كه از ابتداى احرام عزم بر انجام عملى داشته باشد كه احرام را باطل مى كند ـ مثل جماع قبل از فارغ شدن از سعى در عمره مفرده ـ و يا در انجام آن ترديد داشته باشد كه در اين صورت احرام او باطل است.
و همچنين است بنابر احتياط واجب اگر در ابتداى احرام حجّ عزم و يا ترديد نسبت به نزديكى با عيال خود قبل از وقوف در مزدلفه (مشعرالحرام) داشته باشد.
و اگر از ابتداى احرام عزم بر ترك داشته، ولى عزم او استمرار نداشته، به اين كه بعد از تحقّق احرام قصد انجام عمل مبطل احرام را نموده باشد، احرام او باطل نمى شود.
دوم: تلبيه
دوم: تلبيه، ، يعنى گفتن: «لَبَّيْكَ اَللّهُمَّ لَبَّيْكَ، لَبَّيْكَ لا شَرِيكَ لَكَ لَبَّيْكَ» و مستحب است اين چند جمله به آنها اضافه شود: «اِنَّ الْحَمْدَ وَالنِّعْمَةَ لَكَ وَالْمُلْكَ، لا شَريكَ لَكَ لَبَّيْكَ، لَبَّيْكَ ذاالْمَعَارِجِ لَبَّيْكَ»
بلكه مستحب است جمله هاى ديگرى نيز به آنها ـ به صورتى كه در روايت است ـ اضافه شود، كه در مستحب دهم از مستحبات احرام خواهد آمد.
تلبیّه و تلفظ صحیح آن
مسأله ۱۷۶ ـ مكلّفى كه مى خواهد محرم بشود بايد الفاظ تلبيه را ياد بگيرد و به طور صحيح تلفظ كند، هرچند با تلقين ديگرى باشد ـ يعنى ديگرى كه خوب بلد است بگويد، و اين شخص مانند او بگويد ـ و در صورتى كه آنها را ياد نگيرد و تلقين نيز براى او ميسّر نشود، بايد آنها را طورى تلفظ كند كه به آن تلبيه گفته شود اگرچه تلفظ آنها صحيح نباشد، و احتياط مستحب در اين صورت آن است كه گذشته بر تلفظ آنها به طورى كه گفته شد، ترجمه آنها را نيز به زبان آورد و نايبى بگيرد كه از طرف او آنها را بگويد.
تلبیه برای کسی که لال است
مسأله ۱۷۷ ـ كسى كه لال است، بنابر احتياط واجب جمع كند بين اشاره به تلبيه با انگشت خود و حركت دادن زبانش به صورت گفتن تلبيه و گرفتن نايب كه از طرف او تلبيه بگويد.
تلبیه بچة غیر ممیز
مسأله ۱۷۸ ـ بچه غير مميّز، ديگرى بايد به جاى او تلبيه را بگويد.
لزوم تلبیه در احرام حج تمتع و افراد و عمرة تمتع و مفرده و تخییر بین تلبیه و اشعار و تقلید در حج قران
مسأله ۱۷۹ ـ احرام حجّ تمتّع و احرام عمره آن و احرام حجّ افراد و احرام عمره مفرده، بدون تلبيه منعقد نمى شود.
ولى حجّ قران همچنان كه احرامش به تلبيه بسته مى شود به اشعار يا تقليد نيز بسته مى شود، و اشعار مختص به شتر قربانى است، ولى تقليد مشترك بين شتر و قربانيهاى ديگر است ـ مانند گاو و گوسفند ـ و احتياط واجب اين است كه در شتر قربانى هم اشعار انجام گيرد و هم تقليد، و احوط و اولى در حجّ قران اين است كه تلبيه نيز گفته شود، اگرچه احرامش را به اشعار يا تقليد بسته باشد.
و مقصود از اشعار، پاره كردن طرف راست كوهان شتر است، و احتياط مستحب اين است كه شخصى كه مى خواهد محرم شود در طرف چپ قربانى بايستد و طرف راست كوهان آن را پاره و خون آلود كند، و چنانچه شترهاى قربانى زياد باشند و بخواهد همه آنها را اشعار كند، مى تواند ميان هر دو تاى از آنها كه قرار مى گيرد كوهان يكى را در طرف راست و ديگرى را در طرف چپ پاره كند.
و مقصود از تقليد آويزان كردن نعل كهنه اى كه در آن نماز خوانده است به گردن قربانى مى باشد.
عدم اعتبار طهارت از حدث اصغر و اکبر در احرام
مسأله ۱۸۰ ـ در صحت احرام، طهارت از حدث اصغر و اكبر شرط نيست، بنابراين احرام بستن شخص بىوضو يا جنب يا زن در حال حيض يا نفاس و مانند اينها صحيح است.
عدم تحقق احرام قبل از تلبیه
مسأله ۱۸۱ ـ احرام جز با تلبيه و يا اشعار يا تقليد، نسبت به شخصى كه مى خواهد حجّ قران به جا آورد محقّق نمى شود، پس اگر نيّت احرام كند و دو لباس احرام را بپوشد و قبل از تحقّق احرام ـ به تلبيه ـ عملى از محرمات احرام را انجام دهد، گناهى نكرده و كفّاره اى بر او نيست.
افضلیّت تأخیر تلبیه در مسجد شجره تا بیداء و در سایر مواقیت تا قدری راه رفتن و در مکه تا رقطاء
مسأله ۱۸۲ ـ براى كسى كه احرام عمره تمتّع را از مسجد شجره مى بندد، افضل آن است كه تلبيه را تا اوّل بيداء تأخير اندازد و آنچنان كه از كلمات فقها (اعلى اللّه مقامهم) استفاده مى شود، «بيداء» نام زمينى است كه بين مكّه و مدينه در فاصله يك ميل از ذى الحليفه به طرف مكّه قرار گرفته، و «رَقْطاء» نام جايى است كه پيش از «رَدْم» قرار گرفته است.
و براى كسى كه از ساير مواقيت احرام مى بندد افضل آن است كه تلبيه را تا پس از قدرى راه رفتن تأخير اندازد.
و براى كسى كه احرام حجّ را از مكّه مى بندد، افضل آن است كه تلبيه را تا رقطاء تأخير اندازد، ولى احتياط اين است كه در جايى كه احرام مى بندد فوراً تلبيه را آهسته بگويد، و بلند گفتن آن را مرد تا جاهايى كه ذكر شد تأخير اندازد.
زمان قطع تلبیه در عمره تمتع و مفرده و حج تمتع
مسأله ۱۸۳ ـ كسى كه براى عمره تمتّع محرم شده است ـ بنابر اقوى ـ هنگامى كه جاى خانه هاى شهر قديم مكّه را مى بيند، گفتن تلبيه را قطع كند، و حدود شهر قديم ـ بنا بر آنچه كه مرحوم شهيد((رحمه الله)) فرموده است ـ براى كسى كه از بالاى شهر و از راه مدينه وارد شود «عقبه مدنيين» است، و براى كسى كه از پايين شهر وارد شود «عقبه ذى طوى» است.
و كسى كه براى عمره مفرده محرم شده است و از خارج حرم قصد مكّه را دارد ـ بنابر احتياط واجب ـ هنگام ورود به حرم گفتن تلبيه را قطع كند.
و اما كسى كه از مكّه براى بستن احرام عمره مفرده خارج شده است ـ بنابر اقوى ـ واجب است هنگام ديدن مسجدالحرام يا كعبه معظّمه گفتن آن را قطع كند.
و همچنين، بنابر اقوى، كسى كه براى حجّ، به هر نوعى از انواع حجّ محرم شده است بايد هنگام زوال آفتاب ـ يعنى ظهر شرعى ـ روز عرفه گفتن آن را قطع كند.
شک در گفتن تلبیه یا صحّت تلفظ به آن
مسأله ۱۸۴ ـ اگر پس از پوشيدن دو لباس احرام و پيش از گذشتن از ميقات شك كند كه تلبيه را گفته است يا نه، بنا بر نگفتن گذاشته و تلبيه را بگويد.
و اگر پس از گفتن آن شك كند كه آن را درست تلفظ كرده يا نه، بنا بر درست گفتن بگذارد، و لازم نيست آن را دوباره بگويد.
سوم: پوشيدن دو جامه احرام
سوم: پوشيدن دو جامه احرام (ازار و رداء) پس از كندن لباسهايى كه پوشيدنش بر محرم حرام است، و يكى ـ ازار ـ را به صورت لنگ پوشيده و ديگرى ـ رداء ـ را بر دوش مى اندازد.
و از اين حكم، بچه ها مستثنى مى باشند، و جايز است تأخير كندن لباسهاى آنها تا رسيدن به «فخّ» در صورتى كه از آن راه به حجّ برده شوند.
شرط نبودن لباس احرام در تحقق احرام
مسأله ۱۸۵ ـ پوشيدن دو جامه احرام، يك واجب تعبّدى مستقل است، و شرط در تحقق احرام نيست، و احتياط واجب اين است كه پوشيدن آنها به نحو متعارف باشد.
اندازه ازار و رداء و پوشیدن آنها قبل احرام تلبیه بنابر احتیاط
مسأله ۱۸۶ ـ بنابر احتياط واجب ازار بايد از ناف تا زانوى بدن را بپوشاند، و در رداء معتبر است دو شانه و قدرى از كمر را بپوشاند، و احتياط واجب آن است كه پوشيدن دو جامه پيش از نيّت كردن احرام و تلبيه گفتن باشد.
احرام بستن در موقعی که پیراهن یا جامة عادی پوشیده
مسأله ۱۸۷ ـ هرگاه ـ از روى نادانى يا فراموشى ـ موقعى كه پيراهن پوشيده، به نيّت كردن و تلبيه احرام ببندد بايد آن را بكند و احرامش صحيح است، بلكه اظهر اين است كه حتى در صورتى كه از روى علم و عمد در پيراهن يا جامه عادى احرام ببندد، احرامش صحيح است، و چنانچه پس از بستن احرام آن را بپوشد، بدون اشكال احرامش صحيح است، ولى بايد آن را پاره كند و از طرف پا بيرون آورد.
لباس احرام و پوشیدن بیش از دو جامه
مسأله ۱۸۸ ـ پوشيدن بيش از دو جامه، در ابتداى بستن احرام يا پس از آن، براى حفاظت از سرما يا گرما يا منظور ديگرى مانعى ندارد.
اعتبار آنچه در لباس نمازگزار شرط است درلباس احرام
مسأله ۱۸۹ ـ آنچه وجود يا عدم آن در لباس نماز گزار معتبر است در دو جامه احرام نيز معتبر است، بنابر اين لازم است كه پاك باشد، و از حرير خالص و اجزاى حيوان حرام گوشت و طلا نباشد، بلى، نجس شدن آنها به نجاستى كه در نماز مورد عفو است مانعى ندارد.
ازار و رداء و بدن نما نبودن آن
مسأله ۱۹۰ ـ ازار، به مقدارى كه عورت را مى پوشاند بايد بدن نما نباشد، بلكه ـ بنا بر احتياط واجب ـ بايد تمام مقدارى كه از ناف تا زانو را مى پوشاند بدن نما نباشد، و احتياط مستحب اين است كه رداء نيز بدن نما نباشد.
لباس احرام و بافتنی بودن جنس آن
مسأله ۱۹۱ ـ دو جامه احرام ـ بنا بر احتياط واجب ـ بايد از جنس بافتنى باشد، و از پوست و نمد نباشد.
لباس احرام زنان و عدم لزوم دو جامه
مسأله ۱۹۲ ـ وجوب پوشيدن دو جامه احرام، مخصوص مردان است، و بر زنان واجب نيست، بنابراين احرام بستن زنان در لباسهاى معمولى جايز است، به شرط آن كه داراى شرايط ذكر شده در مسأله (۱۸۹) باشد
احرام بستن زنان در لباس حریر (ابریشم)
مسأله ۱۹۳ ـ احرام بستن زنها در لباسى كه از حرير ـ ابريشم ـ ساخته شده جايز نيست، بلكه ـ بنا بر احتياط واجب ـ پوشيدن حرير خالص براى آنها در تمام حالات احرام جايز نيست، مگر براى حفاظت از گرما يا سرما.
لباس احرام ونجس شدن آن
مسأله ۱۹۴ ـ هر گاه پس از بستن احرام، يك يا هر دو جامه او نجس شود ـ بنا بر اقوى ـ بايد فوراً تبديل يا تطهير نمايد.
[در مسأله ۱۸۹ مناسک گذشت که نجس شدن لباس احرام به نجاستی که در نماز موزد عفو است مانعی ندارد]
لباس احرام و جواز در آوردن یا تعویض آن
مسأله ۱۹۵ ـ پوشيدن جامه هاى احرام به طور دايم و مستمر واجب نيست، بنابراين برداشتن رداء از روى دوش ـ براى ضرورت يا غير آن ـ مانعى ندارد، و همچنين تعويض جامه احرام با جامه ديگرى كه داراى شرايط لباس احرام باشد مانعى ندارد.
