۷۳۶- راه شناخت ظهر شرعى
مسأله ۷۳۶ ـ اگر چوب يا چيزى مانند آن را ـ كه شاخص مى گويند ـ راست در زمين هموار فرو برند ، صبح كه خورشيد بيرون مى آيد ، سايه آن به طرف مغرب مى افتد و هر چه آفتاب بالا مى آيد اين سايه كم مى شود و در شهرهاى ما ، در اوّل ظهر شرعى به آخرين درجه كمى مى رسد ، و ظهر كه گذشت سايه آن به طرف مشرق بر مى گردد و هر چه خورشيد رو به مغرب مى رود سايه زيادتر مى شود.
بنابراين وقتى سايه به آخرين درجه كمى رسيد و دو مرتبه رو به زياد شدن گذاشت معلوم مى شود ظهر شرعى شده است ، ولى در بعضى شهرها كه گاهى موقع ظهر سايه بكلّى از بين مى رود ، بعد از آن كه سايه دوباره پيدا شد معلوم مى شود ظهر شده است.
۷۳۷- وقت نماز ظهر و عصر و ترتیب بین آن دو
مسأله ۷۳۷ ـ وقت نماز ظهر و عصر ما بين زوال تا غروب آفتاب است ، ولى چنانچه نماز عصر را عمداً قبل از نماز ظهر بخواند باطل است ، مگر اين كه از آخر وقت بيش از به جا آوردن يك نماز وقت نباشد كه در اين فرض اگر كسى تا اين موقع نماز ظهر را نخوانده ، بايد نماز عصر را بخواند و بعد از آن نماز ظهر را قضا كند ، و اگر كسى پيش از اين وقت سهواً تمام نماز عصر را پيش از نماز ظهر بخواند نمازش صحيح است ، و احتياط واجب آن است كه آن را نماز ظهر قرار داده و چهار ركعت ديگر به قصد ما فى الذمّه به جا آورد.
۷۳۸- کسی که پيش از خواندن نماز ظهر سهواً مشغول نماز عصر شود
مسأله ۷۳۸ ـ اگر پيش از خواندن نماز ظهر سهواً مشغول نماز عصر شود ، و در بين نماز بفهمد اشتباه كرده است ، بايد نيّت را به نماز ظهر برگرداند ، يعنى نيّت كند كه آنچه تا حال خوانده ام و آنچه را مشغولم و آنچه تا آخر نماز مى خوانم همه نماز ظهر باشد ، و بعد از آن كه نماز را تمام كرد نماز عصر را بخواند.
۷۳۹- نماز جمعه در زمان حضور و غيبت
مسأله ۷۳۹ ـ نماز جمعه با امام معصوم (عليه السلام) يا منصوب از قبل آن حضرت واجب تعيينى است ، و در زمان غيبت مكلّف مخيّر است كه نماز ظهر بخواند يا ـ با اجتماع شرايط ـ نماز جمعه بخواند ، و احوط نماز ظهر است و افضل نماز جمعه است.
۷۴۰- وقت نماز جمعه
مسأله ۷۴۰ ـ وقت نماز جمعه مضيّق است ، و بنابر احتياط واجب از اوّل ظهر شرعى ـ پس از احراز آن به يقين يا اطمينان و غير اينها از امارات دخول وقت ـ تأخير نيندازد.