معناى كثير الشك
مسأله ۱۱۹۲ ـ كثيرالشّك كسى است كه عرفاً بگويند زياد شكّ مى كند ، و كسى كه حال او به نحوى باشد كه لااقل در هر سه نماز پشت سر هم يك مرتبه شكّ كند مصداق كثيرالشّك است ، و چنانچه زياد شكّ كردن از غضب يا ترس يا پريشانى حواس نباشد ، به شكّ خود اعتنا نكند.
وظيفه كثير الشك در به جا آوردن چيزى از اجزاء يا شرايط نماز
مسأله ۱۱۹۳ ـ كثيرالشّك اگر در به جا آوردن چيزى از اجزاء يا شرايط نماز شكّ كند ، بايد بنا بگذارد كه آن را به جا آورده ، مثلا اگر شكّ كند كه ركوع كرده يا نه ، بايد بنا بگذارد كه ركوع كرده است ، و اگر در به جا آوردن چيزى شكّ كند كه نماز را باطل مى كند ـ مثل اين كه شكّ كند كه نماز صبح را دو ركعت خوانده يا سه ركعت ـ بنا را بر صحّت بگذارد.
كسى كه در يك چيز نماز زياد شك مى كند
مسأله ۱۱۹۴ ـ كسى كه در يك چيز نماز زياد شكّ مى كند ، چنانچه در چيزهاى ديگر نماز شكّ كند بايد به دستور آن شكّ عمل نمايد ، مثلا كسى كه زياد شكّ مى كند سجده كرده يا نه ، اگر در به جا آوردن ركوع شكّ كند ، بايد به دستور آن رفتار نمايد ، يعنى اگر به سجده نرفته ركوع را به جا آورد ، و اگر به سجده رفته اعتنا نكند.
كسى كه در نماز مخصوصى زياد شك مى كند
مسأله ۱۱۹۵ ـ كسى كه در نماز مخصوصى ـ مثلا در نماز ظهر ـ زياد شكّ مى كند ، اگر در نماز ديگر ـ مثلا در نماز عصر ـ شكّ كند ، بايد به دستور شكّ رفتار نمايد.
كسى كه در جاى مخصوصى زياد شك مى كند
مسأله ۱۱۹۶ ـ كسى كه فقط وقتى در جاى مخصوصى نماز مى خواند زياد شكّ مى كند ، اگر در غير آن جا نماز بخواند و شكّى براى او پيش آيد ، بايد به دستور شكّ عمل نمايد.
شك كند در این كه كثير الشك شده يا نه یا به حال معمولى برگشته يا نه
مسأله ۱۱۹۷ ـ اگر انسان شكّ كند كه كثيرالشّك شده يا نه ، بايد به دستور شكّ عمل نمايد ، و كثيرالشّك تا وقتى يقين نكند كه به حال معمولى مردم برگشته ، بايد به شكّ خود اعتنا نكند.
كثير الشك اگر اعتنا نكند و بعد يادش بيايد رکنی را نياورده
مسأله ۱۱۹۸ ـ كسى كه زياد شكّ مى كند ، اگر شكّ كند ركنى را به جا آورده يا نه و اعتنا نكند ، بعد يادش بيايد كه آن را به جا نياورده ، در صورتى كه تكبيرة الاحرام باشد ، نمازش باطل است ، چه داخل ركن بعد شده باشد يا نشده باشد ، و در غير آن چنانچه مشغول ركن بعد نشده ، بايد آن را به جا آورد ، و اگر مشغول ركن بعد شده نمازش باطل است ، مثلا اگر شكّ كند كه ركوع كرده يا نه و اعتنا نكند ، چنانچه پيش از سجده دوم يادش بيايد كه ركوع نكرده است بايد بر گردد و ركوع كند ، و اگر در سجده دوم يادش بيايد نمازش باطل است.
كثير الشك اگر اعتنا نكند و بعد يادش بيايد غیر رکنی را نیاورده
مسأله ۱۱۹۹ ـ كسى كه زياد شكّ مى كند ، اگر شكّ كند چيزى را كه ركن نيست به جا آورده يا نه و اعتنا نكند و بعد يادش بيايد كه آن را به جا نياورده ، چنانچه از محلّ به جا آوردن آن نگذشته ، بايد آن را به جا آورد ، و اگر از محلّ آن گذشته نمازش صحيح است ، مثلا اگر شكّ كند كه حمد خوانده يا نه و اعتنا نكند ، چنانچه در قنوت يادش بيايد كه آن را نخوانده ، بايد بخواند ، و اگر در ركوع يادش بيايد نمازش صحيح است.
