شوهر و فرزندان میّت
مسأله ۲۸۳۳ ـ اگر زنى بميرد و اولاد نداشته باشد ، نصف همه مال را شوهر او و بقيّه را ورثه ديگر مى برند ، و اگر از آن شوهر يا از شوهر ديگر اولاد داشته باشد ، چهار يك همه مال را شوهر و بقيّه را ورثه ديگر مى برند.
زن و فرزندان میّت
مسأله ۲۸۳۴ ـ اگر مردى بميرد و اولاد نداشته باشد ، چهار يك مال او را زن و بقيّه را ورثه ديگر مى برند ، و اگر از آن زن يا از زن ديگر اولاد داشته باشد ، هشت يك مال را زن و بقيّه را ورثه ديگر مى برند ، و زن از زمين خانه و باغ و زراعت و زمينهاى ديگر ارث نمى برد ، نه از خود زمين و نه از قيمت آن ، و از خود هوايى خانه مانند بنا و درخت ارث مى برد ، ولى اگر بقيّه ورثه قيمت بنا و درخت را بخواهد بدهد ، بايد زن قبول كند ، و همچنين است حكم درخت و زراعت و ساختمانى كه در زمين باغ و زراعت و زمينهاى ديگر است.
تصّرفات زن و ساير ورثه در مشتركات
مسأله ۲۸۳۵ ـ اگر زن بخواهد در چيزهايى كه از آنها ارث نمى برد ـ مانند زمين خانه ـ تصرّف كند ، بايد از ساير ورثه اجازه بگيرد ، و همچنين ساير ورثه تا سهم زن را از هوايى مانند بنا و درخت هر چند از قيمت نداده اند ، نمى توانند بدون اجازه او در آنها تصرّف كنند.
نحوه محاسبه سهم زن از بنا و درخت و مانند آن
مسأله ۲۸۳۶ ـ اگر بخواهند بنا و درخت و مانند آن را قيمت نمايند ، كه سهم زن را از آن قيمت بدهند بايد حساب كنند كه اگر آنها بدون اجاره در زمين بمانند تا از بين بروند ، چقدر ارزش دارند ، و سهم زن را از همان قيمت بدهند.
نحوه محاسبه سهم زن از قنات و مانند آن
مسأله ۲۸۳۷ ـ مجراى آب قنات و مانند آن حكم زمين را دارد ، و آجر و چيزهايى كه در آن به كار رفته ، در حكم ساختمان است.
همسران میّت و ارث و مهر زنى كه در مرض موتش عقد كرده
مسأله ۲۸۳۸ ـ اگر ميّت بيش از يك زن داشته باشد ، چنانچه اولاد نداشته باشد چهار يك مال ، و اگر اولاد داشته باشد ، هشت يك مال به شرحى كه گذشت ، به طور مساوى بين زنهاى او قسمت مى شود اگر چه شوهر با همه يا بعضى از آنان نزديكى نكرده باشد ، ولى اگر در مرضى كه در آن مرض از دنيا رفته زنى را عقد كرده و با او نزديكى نكرده است ، آن زن از او ارث نمى برد و حقّ مهر هم ندارد.
زنی که در حال مرض موتش شوهر كند
مسأله ۲۸۳۹ ـ اگر زن در حال مرض شوهر كند و به همان مرض بميرد ، شوهرش اگرچه با او نزديكى نكرده باشد ، از او ارث مى برد.
ارث زن از شوهر و شوهر از زن در عده طلاق رجعى يا بائن
مسأله ۲۸۴۰ ـ اگر زن را ـ به ترتيبى كه در احكام طلاق گذشت ـ طلاق رجعى بدهند و در بين عدّه بميرد ، شوهر از او ارث مى برد ، و نيز اگر شوهر در بين آن عدّه بميرد زن از او ارث مى برد ، ولى اگر بعد از گذشتن عدّه يا در عدّه طلاق بائن ، يكى از آنان بميرد ، ديگرى از او ارث نمى برد.
شوهر در حال مرض، همسرش را طلاق دهد و بميرد
مسأله ۲۸۴۱ ـ اگر شوهر در حال مرض ، همسرش را طلاق دهد و پيش از گذشتن دوازده ماه هلالى بميرد ، زن با سه شرط از او ارث مى برد:
(اوّل) آن كه در اين مدّت شوهر ديگر نكرده باشد ، و در صورتى كه شوهر كرده باشد احتياط واجب اين است كه صلح نمايند.
(دوم) به واسطه بى ميلى به شوهر مالى به او نداده باشد كه به طلاق دادن راضى شود ، بلكه اگر چيزى هم به شوهر ندهد ولى طلاق به تقاضاى زن باشد ، ارث بردنش محلّ اشكال است.
(سوم) شوهر در مرضى كه در آن مرض زن را طلاق داده ، به واسطه آن مرض يا به جهت ديگرى بميرد ، پس اگر از آن مرض خوب شود و به جهت ديگرى از دنيا برود ، زن از او ارث نمى برد.
مالكیت شوهر نسبت به لباسهايى كه براى پوشيدن زن خود گرفته
مسأله ۲۸۴۲ ـ لباسى كه مرد براى پوشيدن زن خود گرفته اگرچه زن آن را پوشيده باشد ، بعد از مردن شوهر ، جزء مال شوهر است.
