موارد سجده سهو
مسأله ۱۲۴۵ ـ براى پنج چيز بعد از سلام نماز ، بايد دو سجده سهو به دستورى كه مى آيد به جا آورد.
(اول) سهواً بين نماز حرف بزند
(اوّل) آن كه در بين نماز سهواً حرف بزند.
(دوم) تشهد را فراموش كند
(دوم) آن كه تشهّد را فراموش كند.
(سوم) شك بين چهار و پنج و بين پنج و شش
(سوم) آن كه در نماز چهار ركعتى بعد از تمام شدن ذكر واجب سجده دوم ، شكّ كند كه چهار ركعت خوانده يا پنج ركعت ، و همچنين در شكّ بين پنج و شش در حال ايستادن ، چنانچه در صورت چهارم و نهم مسأله «۱۲۰۷» گذشت.
(چهارم) بنابر احتياط واجب براى سلام بى جا
(چهارم) آن كه بنابر احتياط واجب جايى كه نبايد سلام نماز را بدهد ـ مثلا در ركعت اوّل ـ سهواً سلام بدهد.
(پنجم) بنابر احتياط واجب براى سجده فراموش شده و براى هر كم يا زياده (بنگرید مسأله ۱۲۷۵)
(پنجم) آن كه بنابر احتياط واجب يك سجده را فراموش كند ، و همچنين براى هر چيزى كه در نماز اشتباهاً كم يا زياد كند.
و احتياط مستحبّ آن است كه براى ايستادن در جايى كه بايد بنشيند ، يا نشستن در جايى كه بايد بايستد دو سجده سهو به جا آورد.
کسی که اشتباهاً حرف بزند
مسأله ۱۲۴۶ ـ اگر انسان اشتباهاً يا به خيال اين كه نمازش تمام شده حرف بزند ، بايد دو سجده سهو به جا آورد.
صدايى كه از آه كشيدن و سرفه كردن پيدا مى شود
مسأله ۱۲۴۷ ـ براى صدايى كه از آه كشيدن و سرفه كردن پيدا مى شود سجده سهو واجب نيست ، ولى اگر مثلا سهواً آخ يا آه بگويد ، بايد سجده سهو به جا آورد.
چيزى را كه سهواً غلط خوانده و دوباره به طور صحيح بخواند
مسأله ۱۲۴۸ ـ اگر چيزى را كه سهواً غلط خوانده دوباره به طور صحيح بخواند ، براى آن غلط سجده سهو واجب نيست.
کسی که در نماز سهواً مدتى حرف بزند
مسأله ۱۲۴۹ ـ اگر در نماز سهواً مدّتى حرف بزند و تمام آنها عرفاً يك مرتبه حساب شود ، دو سجده سهو بعد از سلام نماز كافيست.
ترک سهوی تسبيحات اربعه
مسأله ۱۲۵۰ ـ اگر سهواً تسبيحات اربعه را نگويد ، احتياط واجب آن است كه بعد از نماز دو سجده سهو به جا آورد.
سلام بی جا در دو سلام اخير يا مقدارى از آن
مسأله ۱۲۵۱ ـ اگر در جايى كه نبايد سلام نماز را بگويد سهواً بگويد: «اَلسَّلامُ عَلَيْنا وَ عَلى عِبادِ اللّهِ الصّالِحِينَ» يا بگويد: «اَلسَّلامُ عَلَيْكُمْ وَ رَحْمَةُ اللّهِ وَ بَرَكاتُهُ» بنابر احتياط واجب بايد دو سجده سهو به جا آورد ، و همچنين اگر اشتباهاً مقدارى از اين دو سلام را بگويد ، ولى اگر اشتباهاً بگويد: «اَلسَّلامُ عَلَيْكَ اَيُّهَا النَبِيُّ وَ رَحْمَةُ اللّهِ وَ بَرَكاتُهُ» احتياط مستحبّ آن است كه دو سجده سهو به جا آورد.
کسی که اشتباهاً هر سه سلام را بى جا بگويد
مسأله ۱۲۵۲ ـ اگر در جايى كه نبايد سلام دهد اشتباهاً هر سه سلام را بگويد ، دو سجده سهو كافيست.
يك سجده يا تشهد را فراموش كند و پيش از ركوع يادش بيايد
مسأله ۱۲۵۳ ـ اگر يك سجده يا تشهّد را فراموش كند و پيش از ركوع ركعت بعد يادش بيايد ، بايد برگردد و به جا آورد و بعد از نماز بنابر احتياط مستحبّ براى ايستادن بيجا دو سجده سهو به جا آورد.
يك سجده يا تشهد را فراموش کند و در ركوع يادش بيايد
مسأله ۱۲۵۴ ـ اگر در ركوع يا بعد از آن يادش بيايد كه يك سجده از ركعت پيش فراموش كرده ، بايد بعد از سلام نماز سجده را قضا نمايد ، و بنابر احتياط واجب دو سجده سهو به جا آورد ، و اگر در ركوع يا بعد از آن يادش بيايد كه تشهّد را از ركعت پيش فراموش كرده ، بنابر احتياط مستحبّ تشهّد را قضا نمايد ، و بايد دو سجده سهو به جا آورد.
به جا نیاوردن سجده سهو
مسأله ۱۲۵۵ ـ اگر سجده سهو را بعد از سلام نماز عمداً به جا نياورد ، معصيت كرده ، و واجب است هر چه زودتر آن را انجام دهد ، و چنانچه سهواً به جا نياورد ، هروقت يادش آمد بايد فوراً انجام دهد ، و لازم نيست نماز را دوباره بخواند.
شك در واجب شدن سجده سهو
مسأله ۱۲۵۶ ـ اگر شكّ دارد كه سجده سهو بر او واجب شده يا نه ، لازم نيست به جا آورد.
شك در اینکه دو سجده سهو بر او واجب شده يا چهار تا
مسأله ۱۲۵۷ ـ كسى كه شكّ دارد مثلا دو سجده سهو بر او واجب شده يا چهار تا ، اگر دو سجده بنمايد كافيست.
به جا نیاوردن يكى از دو سجده سهو يا سهواً سه سجده كردن
مسأله ۱۲۵۸ ـ اگر بداند يكى از دو سجده سهو را به جا نياورده ، و تدارك ممكن نباشد ، بايد دو سجده سهو به جا آورد ، و اگر بداند سهواً سه سجده كرده ، احتياط واجب آن است كه دوباره دو سجده سهو بنمايد.
