نرسیدن آب به مقدارى از بدن
مسأله ۳۷۵ ـ اگر بعد از غسل ارتماسى بفهمد كه به مقدارى از بدن آب نرسيده است ـ جاى آن را بداند يا نداند ـ بايد دوباره غسل كند.
مورد وجوب غسل ارتماسى
مسأله ۳۷۶ ـ اگر براى غسل ترتيبى وقت ندارد ولى براى ارتماسى وقت دارد بايد غسل ارتماسى كند.
غسل ارتماسی انسان محرم و روزه دار
مسأله ۳۷۷ ـ كسى كه براى حجّ يا عمره احرام بسته نمى تواند غسل ارتماسى كند ، و حكم غسل ارتماسى شخص روزه دار در مسأله «۱۶۲۵» ذكر شده است.
پاكى بودن پيش از غسل
مسأله ۳۷۸ ـ در غسل ارتماسى يا ترتيبى پاك بودن تمام بدن پيش از غسل لازم نيست ، بلكه اگر به فرو رفتن در آب يا ريختن آب ـ در صورتى كه آب معتصم باشد ـ به قصد غسل بدن پاك شود غسل صحيح است ، و آب معتصم آبى است كه به ملاقات با نجس نجس نشود ، مانند آب باران و كرّ و جارى.
غسل با آب گرم براى كسى كه از حرام جنب شده
مسأله ۳۷۹ ـ كسى كه از حرام جنب شده غسل او با آب گرم اگر چه عرق كند صحيح است ، و احتياط مستحبّ آن است كه با آب سرد غسل كند.
كسى كه جائى از بدن را نشسته و حکم شستن باطن
مسأله ۳۸۰ ـ اگر در غسل جايى از بدن نشسته بماند ، چنانچه غسل ارتماسى باشد باطل است ، و اگر ترتيبى باشد حكم آن در مسأله «۳۷۱» گذشت ، و در هر حال شستن آنچه كه عرفاً باطن شمرده مى شود ـ مثل توى گوش و بينى ـ واجب نيست.
شک در اینکه جائى از ظاهر بدن است يا از باطن
مسأله ۳۸۱ ـ جايى را كه شكّ دارد از ظاهر بدن است يا از باطن آن ، چنانچه قبلا از ظاهر بوده بايد بشويد و اگر قبلا از ظاهر نبوده شستن آن لازم نيست ، و در صورتى كه حالت سابقه معلوم نيست ـ بنابر احتياط واجب ـ بشويد.
شستن سوراخ گوشواره و مانند آن
مسأله ۳۸۲ ـ اگر سوراخ جاى گوشواره و مانند آن به قدرى گشاد باشد كه داخل آن از ظاهر شمرده شود ، بايد آن را شست ، و در غير اين صورت شستن آن لازم نيست ، مگر در صورت شكّ در صدق ظاهر بر آن كه در اين صورت بنابر احتياط لازم است .
برطرف كردن مانع از رسيدن آب به بدن در غسل
مسأله ۳۸۳ ـ چيزى را كه مانع رسيدن آب به بدن است بايد بر طرف نمايد ، و اگر پيش از يقين به بر طرف شدن آن ، غسل ارتماسى نمايد ، بايد دوباره غسل كند ، و اگر غسل ترتيبى كرده است حكمش همان است كه در مسأله «۳۷۲» گذشت.
شك در وجود مانع از رسيدن آب به بدن
مسأله ۳۸۴ ـ اگر موقع غسل شكّ كند چيزى كه مانع از رسيدن آب باشد در بدن او هست يا نه بايد وارسى كند تا مطمئن شود كه مانعى نيست.
موهاى كوتاه و بلند در غسل
مسأله ۳۸۵ ـ در غسل بايد موهاى كوتاهى را كه جزء بدن حساب مى شود بشويد ، و شستن موهاى بلند واجب نيست ، بلكه اگر آب را طورى به پوست برساند كه آنها تر نشود ، غسل صحيح است ، ولى اگر رساندن آب به پوست بدون شستن آنها ممكن نباشد ، بايد آنها را بشويد كه آب به بدن برسد.
شرايط صحت غسل
مسأله ۳۸۶ ـ تمام شرطهايى كه براى صحيح بودن وضو گذشت ، مثل پاك بودن آب و مباح بودن آن ، در صحيح بودن غسل هم شرط است ، ولى در غسل لازم نيست بدن را از بالا به پايين بشويد ، و نيز در غسل ترتيبى لازم نيست بعد از شستن هر قسمت فوراً قسمت ديگر را بشويد ، پس اگر بعد از شستن سر و گردن صبر كند و بعد از مدّتى بدن را بشويد ، يا بعد از طرف راست مدّتى صبر كند و بعد طرف چپ را بشويد ، اشكال ندارد ، ولى كسى كه نمى تواند از بيرون آمدن بول و غائط خوددارى كند ، اگر به اندازه غسل و نماز مى شود از او بيرون نيايد ، بايد فوراً غسل كند و بعد از آن هم فوراً نماز بخواند.
كسى كه قصد دارد پول حمامى را ندهد يا نسيه بگذارد
مسأله ۳۸۷ ـ كسى كه قصد دارد پول حمّامى را ندهد يا بدون اين كه بداند حمّامى راضى است بخواهد نسيه بگذارد اگر چه بعد حمّامى را راضى كند غسل او باطل است.
كسى كه قصد کند طلب حمامى را ندهد يا از مال حرام بدهد
مسأله ۳۸۸ ـ اگر حمّامى راضى باشد كه پول حمام نسيه بماند ، ولى كسى كه غسل مى كند قصدش اين باشد كه طلب او را ندهد ، يا از مال حرام بدهد غسل او باطل است.
دادن پولى را كه خمس آن را نداده به حمامى
مسأله ۳۸۹ ـ اگر پولى را كه خمس آن را نداده است به حمّامى بدهد ، مرتكب حرام شده و غسل او باطل است.
شك در رضایت حمامى به غسل او
مسأله ۳۹۰ ـ اگر مخرج غائط را در آب خزينه تطهير كند ، و پيش از غسل شكّ كند كه چون در خزينه تطهير كرده حمّامى به غسل كردن او راضى است يا نه ، غسل او باطل است ، مگر اين كه پيش از غسل حمّامى را راضى كند.
شك در انجام غسل و شك در صحّت آن
مسأله ۳۹۱ ـ اگر شكّ كند كه غسل كرده يا نه بايد غسل كند ، ولى اگر بعد از غسل شكّ كند كه غسل او درست بوده يا نه ، در صورتى كه احتمال بدهد كه وقت غسل ملتفت بوده ، غسلش صحيح است.
حدث اصغر در بین غسل
مسأله ۳۹۲ ـ اگر در بين غسل حدث اصغر از او سر زند ـ مثلا بول كند ـ بنابر احتياط واجب غسل را تمام كند و اعاده نمايد و وضو هم ضميمه كند مگر اين كه از غسل ترتيبى به غسل ارتماسى عدول كند.
غسل کردن كسى كه از جهت تنگى وقت وظيفهاش تيمم بوده
مسأله ۳۹۳ ـ اگر از جهت تنگى وقت وظيفه مكلَّف تيمّم بوده ولى به خيال اين كه به اندازه غسل و نماز وقت دارد غسل كند ، در صورتى كه به قصد طهارت از جنابت يا قرائت قرآن مثلا غسل نمايد غسل او صحيح است ، و اگر قصد كند براى خواندن آن نماز به نحوى كه اگر امر به نماز نباشد قصد غسل نداشته باشد ، آن غسل باطل است.
كسى كه بعد از نماز شك كند غسل كرده يا نه
مسأله ۳۹۴ ـ كسى كه جنب شده و نماز خوانده اگر شكّ كند كه غسل كرده يا نه ، چنانچه احتمال بدهد كه وقت شروع به نماز ملتفت بوده ، نماز او صحيح است ، ولى براى نمازهاى بعد بايد غسل كند ، و در صورتى كه بعد از نماز حدث اصغر از او صادر شده باشد بايد وضو هم بگيرد ، و نمازى را هم كه خوانده اگر وقت باقى است اعاده كند ، و اگر وقت باقى نيست قضا نمايد.
كسى كه چند غسل بر او واجب است
مسأله ۳۹۵ ـ كسى كه چند غسل بر او واجب است ، مى تواند آنها را جدا جدا انجام دهد ، ولى بعد از غسل اوّل براى بقيّه نيّت وجوب نكند ، و همچنين مى تواند به نيّت همه آنها يك غسل به جا آورد ، بلكه اگر يك غسل معيّن از آنها را قصد كند ، از بقيّه كفايت مى نمايد.
كسى كه بر بدن او آيه قرآن يا اسم خداوند نوشته شده
مسأله ۳۹۶ ـ اگر بر جايى از بدن آيه قرآن يا اسم خداوند متعال نوشته شده باشد ، چنانچه بخواهد غسل ترتيبى به جا آورد بايد آب را طورى به بدن برساند كه مسّ آن نوشته نشود ، و همچنين است اگر بخواهد وضوى ترتيبى بگيرد و بر بعض اعضاى وضو آيه قرآن باشد ، و همچنين بنابر احتياط واجب اگر اسم خداوند متعال باشد ، و در غسل و وضو مراعات احتياط نسبت به اسماء انبيا و ائمّه و حضرت زهرا (عليهم السلام)مستحبّ است.
وضو براى كسى كه غسل واجب يا مستحب انجام داده
مسأله ۳۹۷ ـ كسى كه غسل جنابت كرده ، نبايد براى نماز وضو بگيرد ، بلكه با غسلهاى ديگر واجب غير از غسل استحاضه متوسّطه و با غسلهاى مستحبّ كه در مسأله «۶۵۰» مى آيد ، نيز مى تواند بدون وضو نماز بخواند ، اگر چه احتياط مستحبّ آن است كه وضو هم بگيرد.
تعریف مستحاضه
يكى از خونهايى كه از زن خارج مى شود خون استحاضه است ، و زن را در موقع ديدن خون استحاضه ، مستحاضه مى گويند.
صفات خون استحاضه
مسأله ۳۹۸ ـ خون استحاضه در بيشتر اوقات زرد رنگ و سرد است و بدون فشار و سوزش بيرون مى آيد و غليظ هم نيست ، ولى ممكن است گاهى سياه يا سرخ و گرم و غليظ باشد و با فشار و سوزش بيرون آيد.
اقسام استحاضه
مسأله ۳۹۹ ـ استحاضه سه قسم است: قليله و متوسطه و كثيره.
استحاضه قليله آن است كه خون فقط روى پنبه اى را كه زن با خود بر مى دارد آلوده كند و در آن فرو نرود.
استحاضه متوسطه آن است كه خون در پنبه فرو رود اگر چه در يك گوشه آن باشد ، ولى از پنبه به دستمال و مانند آن كه معمولا زنها براى جلوگيرى از خون مى بندند نرسد.
استحاضه كثيره آن است كه خون پنبه را فرا گرفته و به دستمال برسد.
وظيفه زن در استحاضه قليله
مسأله ۴۰۰ ـ در استحاضه قليله بايد زن براى هر نماز يك وضو بگيرد ، و بنابر احتياط واجب پنبه را عوض كند ، و بايد ظاهر فرج را اگر خون به آن رسيده آب بكشد.
وظيفه زن در استحاضه متوسطه
مسأله ۴۰۱ ـ در استحاضه متوسّطه بايد زن براى هر نماز صبح غسل كند و تا صبح ديگر براى نمازهاى خود ، كارهاى استحاضه قليله را كه در مسأله پيش گذشت انجام دهد ، و هرگاه اين حالت قبل از نماز ديگر برايش پيش آيد براى آن نماز غسل كند و تا صبح ديگر براى نمازهاى خود ، كارهاى استحاضه قليله را انجام دهد.
و اگر عمداً يا از روى فراموشى قبل از نمازى كه بايد غسل نمايد غسل نكند ، قبل از نماز بعد غسل نمايد ، چه آن كه خون بيايد يا قطع شده باشد.
وظيفه زن در استحاضه كثيره
مسأله ۴۰۲ ـ در استحاضه كثيره علاوه بر آنچه كه در استحاضه متوسطه در مسأله قبل گذشت ، بايد براى هر نماز ـ بنابر احتياط واجب ـ دستمال را عوض كند يا آب بكشد ، و لازم است يك غسل براى نماز ظهر و عصر و يكى براى نماز مغرب و عشاء به جا آورد ، و بين نماز ظهر و عصر و همچنين مغرب و عشاء فاصله نيندازد ، و اگر فاصله انداخت بايد براى نماز دوم ـ چه عصر باشد و چه عشاء ـ دوباره غسل كند ، و در استحاضه كثيره غسل از وضو كفايت مى كند.
خون استحاضه پيش از وقت نماز
مسأله ۴۰۳ ـ اگر خون استحاضه پيش از وقت نماز هم بيايد ، چنانچه زن براى آن خون وضو يا غسل به جا نياورده باشد ، بايد در موقع نماز وضو يا غسل به جا آورد اگر چه در آن موقع مستحاضه نباشد.
