نگاه كردن به عورت میّت در غير زن و شوهر
مسأله ۵۶۹ ـ نگاه كردن به عورت ميّت در غير زن و شوهر حرام است ، و كسى كه او را غسل مى دهد ، اگر نگاه كند معصيت كرده ولى غسل باطل نمى شـود.
ازالة نجاست از بدن میّت
مسأله ۵۷۰ ـ اگر جايى از بدن ميّت نجس باشد بايد به كيفيّتى كه در مسأله «۳۷۸» گذشت تطهير شود ، و بهتر آن است كه هر عضوى قبل از غسل آن عضو بلكه تمام بدن ميّت پيش از شروع به غسل ، از نجاسات ديگر تطهير شود.
چگونگى نحوه غسل میّت
مسأله ۵۷۱ ـ غسل ميّت مثل غسل جنابت است ، و احتياط واجب آن است كه تا غسل ترتيبى ممكن است ميّت را غسل ارتماسى ندهند ، و در غسل ترتيبى هم بايد طرف راست را بر طرف چپ مقدم بدارند و مخيّرند بين اين كه آب را روى بدن بريزند ، يا بدن را در آب فرو برند.
كفايت غسل میّت از غسل حيض و جنابت
مسأله ۵۷۲ ـ كسى را كه در حال حيض يا در حال جنابت مرده لازم نيست غسل حيض يا غسل جنابت بدهند ، بلكه همان غسل ميّت براى او كافيست.
مزد گرفتن براى غسل دادن میّت
مسأله ۵۷۳ ـ مزد گرفتن براى غسل دادن ميّت جايز نيست ، و اگر كسى براى گرفتن مزد ميّت را غسل دهد ، آن غسل باطل است ، ولى مزد گرفتن براى مقدّمات غير لازمه جايز است.
تيمم عوض از غسل میّت
مسأله ۵۷۴ ـ اگر آب پيدا نشود يا استعمال آن مانعى داشته باشد ، بايد عوض هر غسل ميّت را يك تيمّم بدهند ، و بنابر احتياط واجب يك تيمّم ديگر هم ، عوض هر سه غسل بدهند ، و اگر كسى كه تيمّم مى دهد ، در يكى از سه تيمّم قصد ما فى الذمّه نمايد ـ يعنى نيّت كند كه اين تيمّم براى آنچه به آن واقعاً مكلّف هستم انجام مى دهم ـ تيمّم چهارم لازم نيست.
نحوه انجام تيمم عوض از غسل میّت
مسأله ۵۷۵ ـ كسى كه ميّت را تيمّم مى دهد ، بايد دست خود را بر زمين بزند و به صورت و پشت دستهاى ميّت بكشد ، و اگر ممكن باشد ـ بنابر احتياط واجب ـ با دست ميّت هم او را تيمّم بدهد.
كفن واجب میّت مسلمان
مسأله ۵۷۶ ـ ميّت مسلمان را بايد با سه پارچه كه آنها را لنگ و پيراهن و سر تاسرى مى گويند كفن نمايند.
مقدار واجب در كفن
مسأله ۵۷۷ ـ مقدار واجب از لنگ و پيراهن ، آن اندازه اى است كه عرفاً بر آن لنگ و پيراهن گفته شود ، ولى احتياط واجب آن است كه لنگ از ناف تا زانو اطراف بدن را بپوشاند ، و افضل آن است كه از سينه تا روى پا برسد ، و پيراهن بايد از سرشانه و ـ بنابر احتياط واجب ـ تا نصف ساق پا تمام بدن را بپوشاند ، و افضل آن است كه تا روى پا برسد.
و درازاى سرتاسرى بايد به قدرى باشد كه بستن دو سر آن ممكن باشد ، و پهناى آن بايد به اندازه اى باشد كه يك طرف آن روى طرف ديگر بيايد.
اجازه ورثه در بيشتر از مقدار واجب كفن
مسأله ۵۷۸ ـ اگر ورثه بالغ باشند و اجازه دهند كه بيشتر از مقدار واجب كفن را كه در مسأله قبل گذشت از سهم آنان بردارند اشكال ندارد ، و احتياط واجب آن است كه بيشتر از مقدار واجب كفن را از سهم وارثى كه بالغ نشده برندارند.
وصيت به بيشتر از مقدار واجب كفن
مسأله ۵۷۹ ـ اگر كسى وصيّت كرده باشد آن اندازه اى را كه از كفن افضل است از ثلث مال او بر دارند ، يا وصيّت كرده باشد ثلث مال را به مصرف خود او برسانند ولى مصرف آن را معيّن نكرده باشد ، يا فقط مصرف مقدارى از آن را معيّن كرده باشد ، مى توانند مقدار افضل كفن را از ثلث مال او بردارند.
اگر میّت وصيت نكرده باشد كه كفن را از ثلث مال او بردارند
مسأله ۵۸۰ ـ اگر ميّت وصيّت نكرده باشد كه كفن را از ثلث مال او بردارند و بخواهند از اصل مال بردارند بر طبق آنچه كه در مسأله «۵۷۸» ذكر شد ، عمل نمايند.
كفن زن بر شوهر
مسأله ۵۸۱ ـ كفن زن بر شوهر است اگر چه زن از خود مال داشته باشد ، و همچنين اگر زن را ـ چنانچه در احكام طلاق خواهد آمد ـ طلاق رجعى بدهند و پيش از تمام شدن عدّه بميرد ، شوهرش بايد كفن او را بدهد ، و چنانچه شوهر بالغ نباشد يا ديوانه باشد ، ولىّ شوهر بايد از مال او كفن زن را بدهد ، بنابر احتياط واجب كفن زن ناشزه و منقطعه بر شوهر است.
كفن میّت در صورتی که مال نداشته باشد
مسأله ۵۸۲ ـ كفن ميّت بر خويشان او واجب نيست ، و بنابر احتياط واجب در صورتى كه ميّت مال نداشته باشد ، كفن را بايد كسى بدهد كه مخارج ميّت در حال زندگى بر او واجب بوده است.
پیدا نبودن بدن ميت از زير کفن
مسأله ۵۸۳ ـ واجب است كه مجموع سه پارچه كفن طورى باشد كه بدن ميّت از زير آنها پيدا نباشد ، بلكه ـ بنابر احتياط واجب ـ هر يك از سه پارچه كفن به قدرى نازك نباشد كه بدن ميّت از زير آن پيدا باشد.
كفن كردن با چيز غصبى و يا با پوست مردار
مسأله ۵۸۴ ـ كفن كردن با چيز غصبى ـ اگر چه چيز ديگرى هم پيدا نشود ـ جايز نيست ، و چنانچه كفن ميّت غصبى باشد و صاحب آن راضى نباشد ، بايد از تنش بيرون آورند اگر چه او را دفن كرده باشند ، و كفن كردن با پوست مردار نجس در حال اختيار جايز نيست ، بلكه در حال اضطرار هم محلّ اشكال است ، و همچنين كفن كردن با پوست مردار پاك در حال اختيار مشكل است.
كفن كردن میّت با چيز نجس و با ابريشم و طلا بافت
مسأله ۵۸۵ ـ كفن كردن ميّت با چيز نجس ـ و در نجاستى كه مورد عفو در نماز است بنابر احتياط ـ و با پارچه ابريشمى خالص ، و مخلوطى كه خليط بيشتر از ابريشم نباشد ، و ـ بنابر احتياط واجب ـ با پارچه اى كه با طلا بافته شده جايز نيست ، ولى در حال ناچارى اشكال ندارد.
كفنی که از حيوان حرام گوشت یا حلال گوشت تهیّه شده
مسأله ۵۸۶ ـ كفن كردن با پارچه اى كه از پشم يا موى حيوان حرام گوشت تهيّه شده ـ بنابر احتياط واجب ـ در حال اختيار جايز نيست ، و همچنين است كفن كردن با پوست حيوان حلال گوشتى كه به دستور شرع كشته شده ، ولى اگر كفن از مو و پشم حيوان حلال گوشت باشد مانعى ندارد ، اگر چه احتياط مستحبّ آن است كه با اين دو هم كفن ننمايند.
نجس شدن کفن میّت
مسأله ۵۸۷ ـ اگر كفن ميّت به نجاست خود او يا به نجاست ديگرى نجس شود ، چنانچه شستن يا بريدن آن به نحوى كه كفن ضايع نشود ممكن باشد ، بايد مقدار نجس را بشويند يا ببرند اگر چه بعد از گذاشتن در قبر باشد ، و اگر شستن يا بريدن آن ممكن نيست ، ولى عوض كردن آن ممكن باشد ، بايد عوض نمايند ، و اين حكم در نجاستى كه در نماز مورد عفو است مبنى بر احتياط است.
كفن كردن كسى كه در حال احرام مرده
مسأله ۵۸۸ ـ كسى كه براى حجّ يا عمره احرام بسته ، اگر بميرد بايد مثل ديگران كفن شود ، و پوشاندن سر و صورتش اشكال ندارد.
تهیه کردن كفن خود
مسأله ۵۸۹ ـ مستحبّ است انسان ، كفن خود را تهيّه كند ، و هرگاه به آن نظر كند مأجور است.
حنوط میّت
مسأله ۵۹۰ ـ بعد از غسل واجب است ميّت را حنوط كنند ، يعنى به پيشانى و كف دستها و سر زانوها و سر دو انگشت بزرگ پاهاى او كافور بمالند ، و بنابر احتياط مستحبّ مقدارى كافور هم بر اين مواضع بگذارند ، و مستحبّ است به سر بينى ميّت نيز كافور بمالند ، و بايد كافور ساييده و تازه باشد ، و اگر به واسطه كهنه بودن عطر او از بين رفته باشد كافى نيست.
ترتيب در محلهاى حنوط
مسأله ۵۹۱ ـ احتياط مستحبّ آن است كه اوّل كافور را به پيشانى ميّت بمالند ، ولى در جاهاى ديگر ترتيب نيست.
وقت حنوط کردن
مسأله ۵۹۲ ـ مخيّرند كه ميّت را پيش از كفن كردن ، يا در بين كفن كردن و يا بعد از آن حنوط نمايند.
حنوط كسى كه در حال احرام از دنيا رفته
مسأله ۵۹۳ ـ كسى كه براى حجّ يا عمره احرام بسته است ، اگر بميرد حنوط كردن او جايز نيست ، ولى اگر در احرام حجّ بعد از تمام كردن سعى بميرد ، حنوط كردن او واجب است.
حنوط زنى كه در عده وفات شوهرش بميرد
مسأله ۵۹۴ ـ زنى كه شوهرش مرده و هنوز عدّه اش تمام نشده ، چنانچه بميرد حنوط كردن او واجب است.
خوشبو نكردن ميت با مشك و عنبر و عود و عطرهاى ديگر
مسأله ۵۹۵ ـ احتياط واجب آن است كه ميّت را با مشك و عنبر و عود و عطرهاى ديگر خوشبو نكنند ، و نيز اينها را با كافور مخلوط ننمايند.
مخلوط كردن قدرى تربت سيدالشهداء (ع) با كافور براى حنوط
مسأله ۵۹۶ ـ مستحبّ است قدرى تربت حضرت سيّدالشهداء (عليه السلام) را ، با كافور مخلوط كنند ، ولى بايد از آن كافور به جاهايى كه بى احترامى مى شود نرسانند ، و نيز بايد تربت به قدرى زياد نباشد كه وقتى با كافور مخلوط شد آن را كافور نگويند.
پيدا نشدن کافور و کم آمدن آن
مسأله ۵۹۷ ـ اگر كافور پيدا نشود يا فقط به اندازه غسل باشد ، حنوط لازم نيست ، و چنانچه از غسل زياد بيايد ولى به همه هفت عضو نرسد ، بنابر احتياط مستحبّ اوّل به پيشانى ، و اگر زياد آمد به جاهاى ديگر بمالند.
دو چوب تر و تازه در قبر
مسأله ۵۹۸ ـ مستحبّ است دو چوب تر و تازه در قبر همراه ميّت بگذارند.
